Page 65 - Konu Özetleri AYT Biyoloji

SİNDİRİM ÇEŞİTLERİ, SİNDİRİM SİSTEMİNİN GENEL YAPISI, AĞIZ, YUTAK, YEMEK BORUSU

YUTAK (FARİNKS)

Ağızdaki besinin yutağa iletilmesi istemli olarak başlayan ve sonrasında istemsiz olarak devam eden bir refleks olayıdır.
Ağızdan sonra gelen yutak, yemek borusu ve soluk borusuna açılır. Yutağın sindirimdeki görevi, yutulan lokmayı yemek
borusuna iletmektir.
Lokma ağızdayken solunum yolu açıktır. Burundan alınan hava soluk borusuna iletilir. Yemek borusu girişindeki büzgen
kaslar (sfinkter kaslar) kapalıdır. Sfinkter kaslar, vücudun birçok yerinde bulunan özelleşmiş bazı bölgelerin geçiş nokta-
larındaki halkasal kaslardır. Genel olarak kasılı hâldeki bu kaslar bulunduğu bölgeyi daraltır ve bölümler arasında madde
geçişini düzenler.

Burun boşluğu
Kapalı sfinkter (sfinkter kasları kasılı)
Küçük dil
Lokma
Gırtlak kapağı (epiglottis)

Soluk borusu
Yemek borusu

Yutma sırasında ağız gerisindeki küçük dil (yumuşak damak) yukarı doğru çekilerek besinin burun boşluklarına kaç-
masını önler. Kıkırdak yapılı gırtlak kapağı (epiglottis) ise gırtlak (larinks) girişini kapatarak besinlerin soluk borusuna
kaçmasını engeller. Bu sırada yemek borusu girişindeki sfinkter kaslar gevşer, besin yemek borusuna geçer. Solunum
iki saniyeden daha kısa bir süre için durur. Yutma sırasında oluşacak bir sorun; besinin soluk borusuna kaçmasına, soluk
borusunun tıkanmasına ve boğulmaya neden olur.

Hava girişi engellenir.

Gırtlak kapağı aşağıda Küçük dil yukarıda

Açık sfinkter
(sfinkter kasları gevşemiş)

Lokmanın yemek borusuna geçmesiyle yemek borusu sfinkter kasları kasılır ve kapanır. Küçük dil yerine gelir, gırtlak
kapağı yukarı kalkar ve solunum yolu tekrar açılır.

Küçük dil aşağıda

Kapalı sfinkter
(sfinkter kasları kasılmış)

Yutma sırasında gerçekleşen olaylar

BİYOLOJİ - AYT MEBİ KONU ÖZETLERİ 65