Page 86 - Konu Özetleri AYT Coğrafya

TÜRKİYE TURİZMİ

Dağlar ve Yaylalar
Türkiye’de yer alan dağlardan kış turizminin yanı sıra spor turizmi, sağlık turizmi, inanç turizmi, ekoturizm, kırsal turizm,
yayla turizmi vb. alanlarda da yararlanılmaktadır. Uludağ (Bursa), Kartalkaya (Bolu), Erciyes (Kayseri), Palandöken (Er-
zurum), Kaçkar (Rize), Beydağları (Antalya), Nemrut Dağı (Bitlis) ve Ağrı Dağı (Ağrı) turizmin ön plana çıktığı mekânlar
arasında yer almaktadır.
Toroslar ve Kuzey Anadolu’da yer alan Anzer ve Ayder (Rize), Kadırga (Trabzon), Perşembe (Ordu), Saklıkent ve Beydağı
(Antalya), Çamlıyayla (Mersin), Horzum ve Tekir (Adana) yaylaları turizmde ön plana çıkan alanlardır.
Bitki Örtüsü ve Yaban Hayatı
Ülkemizde bitki formasyonu açısından çok çeşitli türleri barındıran ormanlar turistlerin ilgisini çekmektedir.
Toroslar ve Karadeniz dağları ile kış sporlarının yapıldığı Uludağ, Ilgaz gibi dağlar; millî parklar, kıyı turizminin geliştiği batı
ve güney kıyıları Türkiye’de bu tür ormanların görüldüğü alanlara örnek verilebilir.
Türkiye’de yer alan sulak alanlar, peyzaj ve biyoçeşitlilik yönünden turistlerin ilgisini çekmektedir. Bu alanlara longoz or-
manları (Karacabey / Bursa, İğneada / Kırklareli) ve kuş cennetleri (İzmir Kuş Cenneti, Manyas Kuş Cenneti, Kızılırmak
Deltası Kuş Cenneti vb.) örnek verilebilir.
İlginç Doğal Oluşumlar
Türkiye; jeolojik ve jeomorfolojik özellikleri bakımından peribacası, traverten, volkanik şekil, falez, şelale, mağara gibi pek
çok ilgi çekici yeryüzü şekline sahiptir. Bu güzellikler ekoturizm, macera turizmi, jeoturizm, doğa turizmi ve spor turizmi
alanında ülkeye önemli katkılar sunmaktadır.
Peribacaları; kalın volkanik tüf örtülerinin dış kuvvetler tarafından
aşındırılmasıyla oluşan koni veya silindir biçimindeki yeryüzü şekli-
dir. Nevşehir’de (Ürgüp-Göreme) en geniş yayılış alanına sahiptir.
Traverten; karstik arazilerde birikim faaliyetleri sonucu oluşan bir
diğer doğal turizm varlığıdır. Turizm açısından ön plana çıkan bu
yeryüzü şekline Pamukkale (Denizli) ve Akçalı (Van) travertenleri
örnek verilebilir.
Türkiye’de karstik aşınım nedeniyle oluşan ve turistik değeri olan
mağaralara Karain, Damlataş, Dim, Beldibi (Antalya), İnsuyu (Bur-
dur), Gilindire (Mersin) ve Ballıca (Tokat) mağaraları örnek veri-
lebilir.
Volkanik dağların yanı sıra Nemrut (Bitlis) ve Gölcük (Isparta) Peribacaları (Nevşehir)
kalderaları, Kula volkanları, Meke Gölü ve Acıgöl (Konya) Türki-
ye’de jeoturizm alanlarına örnek verilebilir. Kula Volkanik Alanı,
2013 yılında “Avrupa ve UNESCO Jeoparklar Ağı Üyesi” olarak
ilan edilmiştir.
Kültürel Varlıklar
Türkiye, tarih boyunca birçok medeniyete ev sahipliği yapmakla
birlikte bu medeniyetlere ait pek çok mimari eseri de bünyesin-
de barındırmaktadır. Ayasofya ve Sultan Ahmet camileri, Topkapı
ve Dolmabahçe sarayları (İstanbul), Meryem Ana Kilisesi (İzmir),
Gök Medrese (Sivas), Selimiye Camii (Edirne), İshak Paşa Sarayı
(Ağrı) bu kültürel varlıklarından bazılarıdır.
Türkiye’de kültür turizmine katkı sağlayan ören yerlerine; Göbek-
litepe (Şanlıurfa), Çatalhöyük (Konya), Alacahöyük ve Hattuşaş
Göbeklitepe (Şanlıurfa)
(Çorum), Arslantepe (Malatya), Efes (İzmir) bu tür yerlere örnek
verilebilir.

Türkiye’de doğal ve kültürel varlıklara ait çok sayıda millî park bu-
lunmaktadır. Gelibolu Yarımadası Millî Parkı’nda yer alan Çanak-
kale Savaşları Gelibolu Tarihî Alanı; Başkomutan, İstiklal Yolu,
Malazgirt Meydan Muharebesi, Sakarya Meydan Muharebesi millî
parkları bunlardan bir kaçıdır.
Türk kültüründe somut olmayan kültür varlıkları da ayrı bir öneme
sahiptir. Türk kahvesi kültürü ve geleneği, Kırkpınar Yağlı Güreş
Festivali, Mevlevi Sema Töreni, meddahlık, âşıklık geleneği, Ka-
ragöz, çini ustalığı, halk oyunları, yemek kültürü gibi kültürel var-
lıklar bu kapsamda değerlendirilebilir. Sema töreni
86 MEBİ KONU ÖZETLERİ COĞRAFYA - AYT