Page 44 - Konu Özetleri AYT Sosyoloji

SOSYOLOJİ

KONU
ÖZETİ TOPLUMSAL TABAKALAŞMA - TOPLUMSAL HAREKETLİLİK
AYT AYT AYT AYT AYT AYT AYT AYT AYT AYT AYT AYT

TOPLUMSAL TABAKALAŞMA

TOPLUMSAL TABAKALAŞMA VE TEMEL KAVRAMLAR
A. Toplumsal Tabaka
Toplumsal tabaka toplumlarda benzer avantaj ve dezavantajlara sahip grupları ifade eder. Her toplum farklı tabakalardan
oluşmaktadır. Sosyoloji, tabakaları yaratan ve yaygınlaştıran toplumsal etkenlerin neler olduğuna, toplumsal tabakaların
üyeleri arasında ne tür etkileşimler yarattığına odaklanır. Bu yönüyle gelir, eğitim, yaş, cinsiyet, din, etnik köken gibi faktör-
ler toplumsal tabakaların ortaya çıkmasında etkilidir.
B. Toplumsal Tabakalaşma
Toplumsal tabakalaşma; toplumu oluşturan birey ve grupların gelir, servet, iktidar, makam, konut, hayat tarzı, tüketim alış-
kanlıkları gibi ölçütlerle hiyerarşik olarak sıralanmasıdır. Toplumların tabakalaşma yapısı, toplumsal tabakalaşma piramidi
ile daha kolay açıklanabilir.
Buna göre alt tabaka, orta tabaka ve üst tabaka olmak üzere üç temel toplumsal tabaka vardır.Toplumların gelişmişlik
düzeyine göre gelişmemiş, gelişmekte olan ve gelişmiş ülkelerin tabaka yapıları birbirinden farklıdır. Az gelişmiş ülkelerde
toplum nüfusunun yoksul kesimleri piramidin tabanı gibi geniş bir alanı kaplar ve kalabalıktır. Orta tabaka nüfusu, genellikle
alt tabakaya göre daha dar bir alanı kaplar yani alt tabakaya göre daha az insan bu tabakada yer alır. Üst tabaka ise pira-
midin tepe kısmını ifade eder ve nüfusun çok az bir kısmı burada yer alır. Bu toplumlarda sosyal ve ekonomik eşitsizlikler
fazladır. Kişi başına düşen millî gelir ve yaşam standardı düşüktür.
Gelişmekte olan ülkelerde alt tabaka yine en fazla nüfusu barındıran tabaka olmakla birlikte orta tabaka nüfusu az gelişmiş
ülkelere göre daha geniş bir yer tutar. Orta tabakanın daha geniş bir yer tutması; az gelişmiş toplumlara göre eşitsizliklerin
daha az, millî gelirin ve yaşam standartlarının ise daha yüksek olduğunun göstergesidir.
Gelişmiş ülkelerin tabakalaşma piramidinin ise alt ve üst ucu sivri, ortası şişkindir. Bu durum, bu ülkelerde çok zengin ve
çok yoksul olanların oranının az olduğunu, toplum nüfusunun büyük bir kısmının orta gelir düzeyinde olduğunu gösterir.
Sanayileşmiş toplumları ifade eden bu tabakalaşma yapısına sahip ülkelerde millî gelir ve yaşam standartları yüksektir.

44 MEBİ KONU ÖZETLERİ SOSYOLOJİ - AYT