Page 49 - Konu Özetleri AYT Sosyoloji

TOPLUMSAL DEĞİŞME VE TOPLUMSAL DEĞİŞMEYİ ETKİLEYEN FAKTÖRLER

Demokratikleşme: Eski toplumlardan günümüz toplumlarına kadar yaşanan tüm değişimler, toplumların ihtiyaçlarına göre
biçimlenmiştir. Kitle iletişim araçları, buluş ve icatlar, üretim ilişkileri, çevre ve ideoloji gibi birçok etken toplumsal yapıyı
değiştirmiştir. Ancak değişimin hızı, demokrasi düşüncesiyle beraber artış göstermiştir. Demokrasinin kökenleri, Antik
Yunan’a kadar dayansa da yaygınlaşması ve benimsenmesi Aydınlanma Dönemi’ne rastlar.
Demokrasi, tarihsel olarak sadece seçme ve seçilme hakkının elde edilmesine değil her alanda bir özgürlük atmosferinin
oluşmasına katkı sağlamıştır. Dinî dogmaların sorgulandığı ve özgürlük düşüncesinin öne çıktığı Aydınlanma Dönemi’nde
zihinsel yaratıcılığın önü açılmış, bilimsel çalışmalar hız kazanmıştır. Günümüzde de düşünce özgürlüğü, eşitlik, hukukun
üstünlüğü gibi değerlere sahip toplumlar değişime daha açık olarak kabul edilir.

Küreselleşme: Ülkeler arasındaki etkileşimin artmasını ve ülkelerin birbirlerine bağımlı hâle gelmesini ifade eden bir kav-
ramdır. Bilim ve teknolojide yaşanan gelişmeler ülkeler arasındaki mesafeyi azaltarak farklı kültürlerin etkileşimini artırmış
ve bunun sonucunda değer, norm ve ideolojilerin değişmesi hız kazanmıştır. Küreselleşmenin etkisi en çok ekonomi, siya-
set ve kültürde görülmektedir. Örneğin karşılıklı ekonomik bağımlılık, ithalat ve ihracatın artmasına sebep olmuştur. Bunun
yanında küreselleşme süreci sermaye sahiplerini, ucuz iş gücüne ulaşmak adına geri kalmış ülkelerde yatırım yapmaya
teşvik etmiştir. Kimi ülkeler için geniş olanaklar yaratan küreselleşme, kimi ülkeler açısından sömürülmenin yeni biçimi ol-
muştur. Küreselleşme, siyaset alanında ülkelerin ortak çıkar ve çatışma stratejilerine yeni boyutlar kazandırmıştır. Küresel
alandaki etkisi ise kültür alışverişine ivme kazandırmak yönünde olmuştur.

SOSYOLOJİ - AYT MEBİ KONU ÖZETLERİ 49