Page 52 - Konu Özetleri AYT Sosyoloji

SOSYOLOJİ

KONU
ÖZETİ MODERNLEŞME VE KÜRESELLEŞME
AYT AYT AYT AYT AYT AYT AYT AYT AYT AYT AYT AYT

MODERNLEŞME

Günlük dilde modern, çoğu zaman güncel ya da çağdaş (muasır) anlamında kullanılır. Modernleşme, yeni hayat tarzla-
rının çarpıcı biçimde gelişimine yol açan ve toplumsal anlamda karmaşık olan bazı ekonomik, politik ve kültürel süreçleri
içermektedir. Sanayileşme, kentleşme, ulus-devletlerin ortaya çıkışı, demokratikleşme, kapitalizm gibi olgular modernleş-
me döneminde ortaya çıkmıştır. Modernleşme ile birlikte üretim tarımdan sanayiye kaymış, kapalı ekonomiden açık pazar
ekonomisine geçilmiştir. Üretim her ne kadar tarımdan sanayiye kaymış olsa da tarımsal üretime modern tarım yöntemle-
riyle devam edilmiştir. Kentleşmenin etkisiyle geleneksel mimari yapılar yerini modern mimari yapılara bırakmıştır.

Bunun yanı sıra kentleşme ile birlikte toplumsal ilişkiler birincil ilişki tipinden ikincil ilişki tipine evrilmiştir. Avrupa’da ortaya
çıkan modernleşme Avrupa ile sınırlı kalmamıştır. 19 ve 20. yüzyıllar boyunca tüm dünya modernleşme fikrinden etki-
lenmiştir. Birçok toplum modernleşme hamleleri yaparak bu dönüşüm sürecine girmiştir. Modern olduğu düşünülen pek
çok unsur geleneksel unsurların yerini almıştır. Modernleşme, geleneksel toplumdan modern topluma doğru yönelen bir
değişim süreci olarak görülür. Şehirleşme, demokratikleşme, özgürleşme, profesyonelleşme gibi modernleşme unsurları
toplumlar tarafından daha çok benimsenmeye başlanmıştır. Bunun sonucunda bütün toplumlar kendilerinden daha ileri
olduğunu düşündükleri ülkelerin koşullarına ulaşacaklarını varsaymışlardır.
Modernleşme birçokları için ilerleme ile eş değerdir. Ayrıca bu anlamda ilerleme, çoğu zaman Batılı fikirler ve politik kültür
ile ilişkilendirilmiştir. Günümüzde birçok toplum ya moderndir ya da modern olma sürecindedir. Sanayi Devrimi, benzeri
görülmemiş bir üretim zenginliği getirmiştir. Bu durum toplumsal kurumların geleneksel hâline zarar vermiş veya onları yok
etmiş, eskisinden çok farklı bir toplum tipinin doğuşuna neden olmuştur.

52 MEBİ KONU ÖZETLERİ SOSYOLOJİ - AYT