Page 65 - Konu Özetleri AYT Sosyoloji

SOSYOLOJİ

KONU
ÖZETİ TOPLUMSAL KÜLTÜRÜN ÖNEMİ
AYT AYT AYT AYT AYT AYT AYT AYT AYT AYT AYT AYT

Bir toplumun kültürü, o toplumu diğerlerinden ayırmak için millî kültür kavramıyla ifade edilmektedir. Türkiye’nin millî
kültürü, bir yandan toplumumuza özgü ayırt edici kültürel özellikler bütününü diğer yandan da toplumun farklılıklarını da
içerecek bir kapsayıcılığı ifade etmektedir. Toplumsal kültür, kültürü oluşturan kültürel miras zenginliğinin korunması ve
yaşatılması ile mümkündür. Kültürlenme yoluyla bireyler kendi kültürel değerlerini öğrenir ve benimser. Ancak toplumlar
aynı zamanda kültürleşme yoluyla diğer kültürlerden de etkilenir ya da onları etkiler. Bu noktada hem kültürlenme sürecinin
hem de kültürleşme sürecinin amacından sapmaması gerekir. Eğer amacından saparsa kültürel bağnazlık ya da kültürel
yozlaşma gibi durumlar ortaya çıkabilir. Kültür emperyalizmi yerel kültürleri yok etme potansiyeli taşır. Özellikle küre-
selleşmenin kültürler arasında benzeşmeyi, asimilasyonu, kültür emperyalizmini ve yabancı kültür hayranlığını beslediği
düşünüldüğünde toplumsal kültürümüze ve kültür mirasımıza dair farkındalık oluşturmak, bu mirası yaşatmak ve zengin-
leştirmek oldukça önemlidir. Ancak diğer kültürlerle temas etmeden kültürel zenginliğe ulaşmak da mümkün değildir. Bu
noktada kültürlerin özgünlüklerini koruyarak zenginleşebilmeleri kritik bir öneme sahiptir.

DİKKAT

Kültürel bağnazlık ve kültürel yozlaşmadan uzaklaşmak kültürel zekâya ve kültürel göreliliğe sahip olmaktan geçer.

KÜLTÜREL BAĞNAZLIK (KÜLTÜR MERKEZCİLİĞİ)
Kültür merkezcilik (etnosentrizm), kişinin kendi kültürünü temele / merkeze alıp, kendi kültürel unsurlarını doğru ve
üstün olarak kabul ederek diğer kültürleri kendi kültürel özelliklerine göre eksik görmesidir. Bu durum diğer kültürleri kendi
kültürel ideallerine göre yargılamaktan kaynaklanır. İnsanların ne kadar çok ortak noktası olsa da kültürel farklılıklar olduk-
ça yaygındır. Örneğin bazı kültürlerde, sohbet ederken diğerlerine yakın durmak önemsenirken bazı kültürlerde daha fazla
kişisel alan sağlayan mesafe koymak önemsenir. Yemek yeme, giyim kuşam alışkanlıkları gibi birçok alışkanlık kültürden
kültüre büyük farklılıklar gösterir. Bunlardan herhangi birinin üstünlüğünü iddia etmek kültürel bağnazlıktır. Kültürel bağ-
nazlık ırkçılık ve ötekileştirmeye yol açabilir.

SOSYOLOJİ - AYT MEBİ KONU ÖZETLERİ 65