Page 31 - Konu Özetleri AYT Türk Dili ve Edebiyatı

HALK ŞİİRİ 1

DİNÎ-TASAVVUFİ HALK ŞİİRİ

Tekkelerde derviş-şairler tarafından oluşturulan, İslâmiyet ve tasavvuf felsefesi ekseninde gelişen halk şiiridir. Bu şiirin
genel özellikleri şunlardır:
• ‘‘Tekke” ya da “dergâh” olarak adlandırılan dinsel kurumlarda gelişim göstermiştir.
• İlahi aşk, peygamber sevgisi, tasavvuf, İslam menkıbeleri, ahiret hayatı, ibadet, dürüstlük gibi konuların işlendiği
didaktik yanı ağır basan bir edebiyattır.
• Ağırlıklı olarak hece ölçüsü kullanılmış, aruzla da şiir söylenmiştir.
• Şiirler kendine özgü bir ezgiyle söylenmiştir.
• Edebî sanatlara başvurulmuş, divan şiiri mazmunlarından yararlanılmıştır.

İlahi
Nefes
Nazım Türü

Şathiye Nutuk

Devriye

İLAHİ

Güzel âşık cevrimizi
• Dinî-tasavvufi halk şiirinin en yaygın nazım türüdür. Çekemezsin demedim mi
• Allah aşkını, peygamber sevgisini coşkun bir Bu bir rıza lokmasıdır
biçimde dile getiren şiirlerdir.
Yiyemezsin demedim mi
• Genellikle hece ölçüsünün 7’li, 8’li ve 11’li
kalıplarıyla söylenir, nazım birimi dörtlüktür ve
koşma biçiminde uyaklanır.
• Herhangi bir tarikatın izini taşımaz ve kendine özgü Yemeyenler kalır nâ-çâr
bir ezgiyle söylenir. Gözlerinden kanlar saçar
• Yunus Emre, bu türün en bilinen ismidir. Bu bir demdir gelir geçer
Duyamazsın demedim mi

31 TÜRK DİLİ VE EDEBİYATI - AYT MEBİ KONU ÖZETLERİ 31