Page 37 - Konu Özetleri AYT Türk Dili ve Edebiyatı

HALK ŞİİRİ 2

• 2000’den fazla şiirle Türk edebiyatının en çok yazan şairlerinden biridir, heceyle ve aruzla yazdığı şiirlerini bir
divanda toplamıştır.
• Aşk, tabiat ve sevginin yanında kahramanlık ve tasavvuf konusunu da işlemiştir.
• Türk şiirine getirdiği yeniliklerden birisi de 105 şairden söz ettiği, 58 dörtlükten oluşan Şairnâme adlı eseridir.
• İstanbul ve semtlerini anlatan destanı ünlüdür, ayrıca hayvanlarla ilgili uzun destanlar da yazan bir âşıktır.

Kayıkçı Kul Mustafa
• IV. Murat döneminde yaşadığı tahmin edilmektedir, yeniçeri şairlerdendir.
• Rivayete göre gençliğinde Murat Reis adında bir denizciye hizmet ettiği için ‘‘Kayıkçı’’ takma adını almıştır.
• Hece ölçüsünü kullanmış, şiirlerini yalın bir dille söylemiştir.
• Şiirlerinde kahramanlık duygusu önemli bir yer tutar, koçaklama ve destan tarzında şiirleriyle ünlüdür.
• En ünlü şiiri, Bağdat’ın kuşatılması sırasında şehit düşen Genç Osman için yazdığı Genç Osman Destanı' dır.

Ercişli Emrah
DİKKAT
• Hayatıyla ilgili belgelerin sayısı son derece azdır.
• Hayatı hakkındaki bilgiler, hayatı etrafında • Ercişli Emrah ile Erzurumlu Emrah’ı karıştırmamak
oluşan Ercişli Emrah ile Selvihan Hikâyesi ile gerekir.
bir iki küçük belgeye dayanmaktadır. • Ercişli şiirlerinde sade ve açık bir dil, Erzurumlu daha
• Günümüze ulaşabilen şiirlerinin sayısı çok azdır. ağır bir dil kullanmıştır.
• Divan şiirinden etkilenmemiş, şiirlerinin tamamını • Ercişli sadece heceyi, Erzurumlu hem heceyi hem de
hece ölçüsü ile söylemiştir. aruz ölçüsünü kullanmıştır.
• Şiirlerinde aşk, tabiat, sevgili ve gurbet gibi • Ercişli divan şiirinden etkilenmemiş, Erzurumlu ise divan
konuları işlemiş; din ve tasavvufa yer vermemiştir. şiirinden etkilenmiştir.

18. YÜZYIL ÂŞIK EDEBİYATI SANATÇILARI

Gevheri
• Şiirlerinden hareketle medrese öğrenimi gördüğünü söylenebilir.
• Divan şiirinden etkilenmiş hem aruz hem de hece ölçüsüyle şiirler yazmıştır.
• Şiirlerinde Arapça ve Farsça kelimelerin fazlalığı dikkat çeker.
• Aşk, tabiat, sevgili ve ayrılık gibi konuları işlemiştir.
• Kendi mahlasıyla anılan Gevheri makamı, onun musikiyle ilgilenen bir âşık olduğunu düşüncesini doğurmuştur.

19. YÜZYIL ÂŞIK EDEBİYATI SANATÇILARI

Dertli
• Asıl adı İbrahim olan Dertli, Bolu ilinin Gerede ilçesinde doğmuştur.
• İlk şiirlerinde Lütfi, sonrasında başından geçen çeşitli olaylar sebebiyle Dertli mahlasını kullanmıştır.
• Divan şiirinden etkilenmiş hem aruz hem de hece ölçüsüyle şiirler yazmıştır.
• Şiirlerinde hem dini ve tasavvufi hem toplumsal hem de bireysel konuları işlemiştir.

TÜRK DİLİ VE EDEBİYATI - AYT MEBİ KONU ÖZETLERİ 37