Page 39 - Konu Özetleri AYT Türk Dili ve Edebiyatı

TÜRK DİLİ VE EDEBİY
TÜRK DILI VE EDEBIYATIATI

KONU HALK ŞİİRİ 3
ÖZETİ
AYT AYT AYT AYT AYT AYT AYT AYT AYT AYT AYT AYT

DİNÎ-TASAVVUFİ HALK EDEBİYATI SANATÇILARI

Türk edebiyatında, İslâmiyet’i ve tasavvuf felsefesini yaymayı hedefleyen halk şiirinin bir koluna dinî-tasavvufi halk
edebiyatı denir.
Bu dönemde tekke ve dergâhlarda birçok derviş şair yetişmiştir.

Yüzyıllara Göre Dinî-Tasavvufi Halk Edebiyatı
Temsilcileri

13. Yüzyıl Yunus Emre, Hacı Bektaş Veli

14. Yüzyıl Kaygusuz Abdal
15. Yüzyıl Hacı Bayram Veli, Eşrefoğlu Rumi

16. Yüzyıl Pir Sultan Abdal, Aziz Mahmut Hüdai

17. Yüzyıl Niyazi-i Mısri

18. Yüzyıl Erzurumlu İbrahim Hakkı

13. YÜZYIL DİNÎ-TASAVVUFİ HALK EDEBİYATI SANATÇILARI

Hacı Bektaş Veli
• Bektaşilik tarikatının kurucusu olan mutasavvıftır. Görüşleriyle Ahilik teşkilatı ve yeniçeriler üzerinde etkilidir.
• Türkistan’ın Nişabur şehrinde dünyaya gelmiş, çok iyi bir eğitim görmüştür.

• Tasavvufu anlattığı yapıtlarında Allah aşkı, nefsin terbiyesi, erdemler, insan sevgisi ve hoşgörü önemli bir yer
tutmuştur.
• Makalât adlı eseri Arapça yazılmıştır ve İslamiyet’in her kesimden insanının anlayabileceği şekilde anlatıldığı bir
eserdir.

Yunus Emre
• XIII. yüzyılın ikinci yarısı ile XIV. yüzyılın başlarında yaşayan Yunus Emre, dinî-tasavvufi şiirin en güçlü temsilcisidir.
• Edebiyatımızda, ‘’ilahi’’ nazım türünün en güzel örneklerini vermiştir.
• Tasavvuf anlayışını güçlü bir lirizm ve sade bir dille halka aktarmaya çalışmış, Allah aşkı ve insan sevgisi şiirlerinin
ana teması olmuştur.
• Kullandığı kelimeler ve ifade kalıpları, bunlara yüklediği anlamlar ve mecazlar Türkçenin edebî bir dil haline gelmesi
yolunda büyük bir aşamadır.
• Şiirleri, çok kolay gibi görünüp aksine anlam derinliği ve anlam yoğunluğu içeren (sehl-i mümteni) tarzdadır.
• Risâletü’n-Nushiyye mesnevi şeklinde yazılmış 600 beyitlik bir eser olup Anadolu sahasında yazılmış tasavvufi
içerikli ilk özgün nasihatnamelerden biridir.
• Divan adlı eserinde hem hece hem de aruz ölçüsüyle yazdığı şiirler yer almıştır.
• Kendisinden sonra gelen, dinî-tasavvufi tarzda şiir yazan birçok şairi etkilemiştir.

39
TÜRK DİLİ VE EDEBİYATI - AYT MEBİ KONU ÖZETLERİ 39