Page 77 - Konu Özetleri TYT Coğrafya

COĞRAFYA

KONU DÜNYADA SU KAYNAKLARI
ÖZETİ
TYT TYT TYT TYT TYT TYT TYT TYT TYT TYT TYT TYT

DÜNYADA SU KAYNAKLARI

YERYÜZÜNÜN SU VARLIĞI

Su döngüsü yoluyla dünyanın mevcut su
potansiyeli, mükemmel bir şekilde sürekli
yenilenmektedir. Ancak aşırı tüketim ve
kirlenme, kullanılabilir su kaynaklarının
günden güne azalmasına neden olmaktadır.

Yeryüzünün yüz ölçümü 510 milyon km dir.
2
Bunun yaklaşık %29'u karalardan, %71'i ise
sulardan oluşur.

Su döngüsü

Su kaynaklarının dağılımı

Okyanuslar ve Denizler
Okyanuslar, kıtalar arasındaki geniş çukurlukların su ile dolması sonucunda oluşan büyük su kütleleridir. Dünya üzerinde
beş okyanus vardır. Bunlar Büyük Okyanus (Pasifik), Atlas Okyanusu (Atlantik), Hint Okyanusu, Kuzey Okyanus ve Güney
Okyanus'tur.
Okyanuslar ile doğrudan bağlantısı olan okyanuslardan daha küçük su kütlelerine deniz denir. Okyanusların kenar
bölgelerinde yer alan ve adalarla okyanuslardan ayrılan su kütlelerine kenar deniz, kıta içlerine doğru sokulmuş kanal ve
boğazlar ile okyanuslara bağlanan denizlere ise iç deniz denir.
Okyanusların ve denizlerin tuzluluk oranı; enlem, su akıntıları gibi çeşitli faktörlerin etkisiyle farklılık gösterir. Okyanus
sularının tuzluluk oranı ortalama ‰35'tir. Denizlerde bu oran (özellikle enlem etkisine bağlı olarak) Ekvator'dan kutuplara
doğru azalır.
Okyanus ve denizlerin sıcaklık ortalamalarının farklılık göstermesinde enlem etkisi, sıcak ve soğuk su akıntıları, mevsim
gibi faktörler etkilidir. Enlem etkisine bağlı olarak okyanus ve deniz sularının sıcaklık ortalaması Ekvator çevresinde 25°C
civarında iken yüksek enlemlerde -2°C civarındadır.
Okyanus sularının sürekli rüzgârların ve sulardaki yoğunluk farkının etkisiyle yer değiştirmesine okyanus akıntıları adı
verilir. Ekvator ve çevresindeki sıcak sular ile kutuplar ve çevresindeki soğuk sular sürekli yer değiştirerek okyanuslarda
ısı dengesini sağlar.
Okyanus ve denizlerde oluşan suyun salınım hareketine dalga denir. Okyanus ve deniz sularının seviyesinin Ay'ın çekim
kuvvetinin etkisiyle yükselip alçalması olayına gelgit denir.
COĞRAFYA - TYT MEBİ KONU ÖZETLERİ 77