Page 178 - Öğretim Programı Okuryazarlığı Öğretmen Rehber Kitabı

Öğretim Programı Okuryazarlığı EK 3: Tarih 9 (9.1.3.- Çözümleme) Ders Planı Örneği

Toplumsal hayatın çok önemli bir bölümünü ifade eden gündelik hayat, zaman kavramı üzerinden düzenlenir.
İnsanlar; uyku, yemek, dinlenme gibi biyolojik ihtiyaçlarını giderirken gün ışığı periyoduna bağlı bir zaman an-
layışını esas alır. Ayrıca insanlar arası ilişkiler ve çalışma hayatı da zaman kavramına göre belirlenir. Gündelik
hayatın iş döngüsü zamanın içinde gerçeklik kazanır ve anlam bulur. İnsanların yaşamı, zamanın kategorize
edilmiş hâli olan yıl, ay, gün, saat gibi zaman birimleri üzerinden ölçülür.
Aşağıda verilen metin ve şemadan yararlanarak soruları cevaplayınız.

1. On İki Hayvanlı Türk Takvimi
Farklı kaynaklarda tarih-i Türkî, tarih-i Türkistan, sal-i Türkî, sal-i Türkân, tarih-i Khıtay, tarih-i Uygur gibi çe-
şitli adlarla anılan On İki Hayvanlı Türk Takvimi, Kök Türkler zamanında güneş yılı esasına göre yeniden düzen-
lenmiştir.
2. Hicrî Takvim
Halife Hz. Ömer Dönemi’nde toplumsal hayata dair yapılan düzenle-
melerden biri de hicrî takvimin kabul edilmesidir. Bu takvimin başlan-
3-AÇIKLAMA gıcı, Hz. Muhammed’in Mekke’den Medine’ye hicret ettiği miladi 622

yılıdır.
3. Celâli Takvimi
Büyük Selçuklu Sultanı Melikşah Dönemi’nde kullanılan İran takvimin-
de bazı uyumsuzluklar ortaya çıkınca Ömer Hayyam başkanlığında bir
astronomi heyeti kurulmuş ve yeni bir takvim hazırlanmıştır.

4. Rûmî Takvim
Osmanlı Devleti’nde resmî olarak hicrî takvim kullanılmıştır. Ancak
hicrî takvimin miladi takvime göre 11 gün kısa olması, vergilerin toplanmasında ve mali işlerin yürütülmesinde
bazı karışıklıklar yaşanmasına sebep olmuştur. Bu nedenle Tanzimat Fermanı’nın ilanından sonra 1840 yılından
itibaren tüm resmî ve mali işlerde Rûmî takvim kullanılmaya başlanmıştır.
5. Miladi Takvim
Kaynağını Eski Mısırlıların düzenlediği güneş takviminden alan miladi takvim, günümüzde en yaygın kullanılan
takvimdir. Miladi takvimde Hz. İsa’nın doğduğu yıl başlangıç kabul edilir ve güneş yılı esas alınır.

176
176