Page 64 - Öğretim Programı Okuryazarlığı Öğretmen Rehber Kitabı

Öğretim Programı Okuryazarlığı

Öğretim Yöntem ve Değerlerin Öğretilmesinde Kullanımı
Teknikleri
Anlatım yöntemini, öğretmenin bilgiyi öğrencilerine aktarması esasına dayandırmak-
tadır. Bu bağlamda, bilişsel alanın bilgi basamağı açısından bakıldığında, değerlerin
tanımını, özelliklerini, faydasını vb. bilmek, tanımak, söylemek ve hatırlamak için
Anlatım Yöntemi
anlatım yönteminin kullanılması uygundur. Örnek olay anlatma ve tarihî şahsiyetleri
örnek gösterme, onların yaşam öykülerini örnek vererek değeri sözlü olarak telkin
etme, öğüt verme bu yöntemle yapılabilir.
Gezi gözlem, bilişsel alanın uygulama basamağında öğrencinin değerler arasında iliş-
ki kurması, zihinsel olarak değerleri hayata geçirmesi ve kullanması açısından uygun
bir yöntemdir. Öte yandan gezi-gözlem, uyarıcıya karşı gösterdiği tepki, adanmışlık,
süreklilik, kendine iş edinme açısından duyuşsal alanın değer verme basamağı; ka-
Gezi-Gözlem Yöntemi/ zanımların davranışa dönüştürülmesi, kendi değerleriyle ters düşmeme, tutarlı olma
Tekniği
davranışları açısından ise duyuşsal alanın örgütleme basamaklarına uygun bir yön-
temdir/tekniktir. Öğrenci, model aldığı bireylerin değer, davranış ve tutumlarını ör-
nek almaktadır. “Öğüdün yolu uzun, örneğin yolu kısa ve daha etkilidir” sözü gözlemin
değerler eğitimindeki önemini ortaya koymaktadır.
Eğitsel oyunun genel özelikleri dikkate alındığında, bilişsel alanın uygulama, analiz ve
yaratma, duyuşsal alanın ise değer verme ve örgütleme basamaklarındaki davranış-
ların kazandırılmasında etkili bir yöntem olduğu söylenebilir. Bu bağlamda oynanan
eğitsel oyunun kurallarının söylenmesi, uygulanması, aralarındaki bağlantıların sap-
tanması, analiz edilmesi, oyunun kurallarına göre yapılıp yapılmadığının değerlendi-
Eğitsel Oyun Yöntemi/ rilmesi bakımından bilişsel alanın yukarıda belirtilen basamaklarındaki davranışların
Tekniği kazandırılmasında etkili olabilir. Öte yandan çocuğun oynanan oyuna kendini adaması,
kurallara uymada süreklilik göstermesi, kurallara uymayı kendine iş edinmesi ve ka-
rarlı olunması, az da olsa kuralları kendi içerisinde çelişmemek şartıyla güncelleme-
si davranışlarını kazanması ise duyuşsal alanın yukarıda belirtilen ilgili basamakların
özelliklerini yansıtmaktadır. Oyunun kuralları, oyundaki rekabet, takım arkadaşlığı gibi
yönlerden bakıldığında değerler eğitimi için de vazgeçilmez bir yöntemdir/tekniktir.
Değerlerin nedenleri ve sonuçlarıyla kavranması, değerlere uygun olarak nasıl dav-
ranılacağı drama yöntemiyle/tekniğiyle öğrencilere etkili bir şekilde öğretilebilir. Kıs-
kançlığın, yalanın, savurganlığın, kötülüğün açıklanmasında; anne, baba ve büyükle-
re saygı, küçüklere sevgi, yoksullara yardımın güzelliği drama yöntemiyle/tekniğiyle
gösterilebilir. Paylaşımın ve yoksullara yardım etmenin öneminin işlendiği bir derste,
yoksul bir ailenin hayatından bir kesit dramatizasyon ile sunulup, öğrenciler mad-
di sıkıntı içerisinde yaşayan insanların duygularını, düşüncelerini anlama ve yaşama
fırsatı elde edebilir. Drama yönteminde/tekniğinde, öğrencilere kazandırılacak he-
Drama Yöntemi / Tekniği def davranışlar kavrama ve uygulama basamaklarında daha işlerlik kazanmaktadır.
Dolayısıyla drama yönteminde/tekniğinde ele alınan bir değerin öğrenci tarafından
özümsenmesi ve ilgili değeri kendine mal etmesi, değerlerin kavrandığını göster-
mektedir. Öte yandan drama yöntemi/tekniği duyuşsal alan da ise tepkide bulunma,
değer verme ve örgütleme basamaklarındaki davranışların kazandırılmasında daha
etkilidir. Drama yönteminde/tekniğinde ele alınan değerin öğrenci tarafından istekli
yapılması, bu davranıştan bir doyum elde edilmesi, öğrencinin ilgili davranışı kabul-
lenmesi ve kendini adaması duyuşsal alandaki ilgili basamaklarda davranışın kazan-
dırıldığını göstermektedir.

62