Page 65 - Öğretim Programı Okuryazarlığı Öğretmen Rehber Kitabı

Öğretim Programı Okuryazarlığı

Öğretim Yöntem ve Değerlerin Öğretilmesinde Kullanımı
Teknikleri

Gerçek yaşama yakın olması, günlük yaşamdaki pek çok problem veya olayın bu yön-
teme uyarlanabilmesi, öğrenilen bilgilerin yaşama aktarılması, bir problemi çözme-
yi, analiz edip sonuca ulaşmayı öğrenmesi, gerçek yaşamın problemleriyle yüz yüze
gelinmesi, başka görüş ve düşüncelere saygılı olunması, gerçek olayla yüz yüze ka-
lınmış gibi düşüncelerin ileri sürülmesi ve soruna çözüm önerilerinin sunulması, iş
Örnek Olay Yöntemi birliği içerisinde çalışmaya sevk etme ve empati becerilerini geliştirmesi örnek olay
yönteminin değerler eğitiminde kullanılabilecek etkili bir yöntem olduğunu göster-
mektedir. Bu bağlamda örnek olay yöntemi bilişsel alanın kavrama, analiz ve yaratma
basamaklarında, duyuşsal alanın ise tepkide bulunma, değer verme ve örgütleme
basamaklarında yer alan davranışları öğrencilere kazandırmada oldukça etkili bir öğ-
retim yöntemidir.

Tartışma yönteminde, öğrenciler tartışılan konu hakkında benzer ve farklı fikirleri
görüp, değişik savları kavrayabilir. Ayrıca tartışılan konu hakkında kendi görüşlerini
ileri sürebilir ve diğerlerinin görüşlerini dinledikten sonra ortaya çıkan görüşleri eleş-
tirebilir. Bir sonraki aşamada, öğrenciler grup olarak sorunun çözümü için ortak bir
karara veya görüşe varabilir. Bu nedenle elde edilen kazanımlar dikkate alındığında
tartışma yöntemi, aynı zamanda değerler eğitiminin de içerisinde yer aldığı duyuş-
sal alanda öğrencilerin ilgilerini, tutumlarını ve alışkanlıklarını değiştirmede etkili bir
yöntem olarak karşımıza çıkmaktadır. Nitekim öğrencinin konu üzerinde düşüncele-
rini söylemesi, öğrenciye analiz, sentez ve yaratma gücü kazandırması, iletişim be-
cerilerini geliştirmesi, konunun içselleştirilmesine ve özümlenmesine katkı sunma-
sı, konunun öğrenciler tarafından nasıl kavrandığının ve algılandığının görülmesi bu
yöntemin olumlu yanları arasında yer almaktadır. Bunlara ek olarak, tartışma ortamı-
nın gruba ait olma ve güven duygusunu geliştirmesi, öğrencilerin daha iyi tanınması,
liderlik özelliklerinin ortaya çıkması ve farklı görüşlere saygılı olunması, öğrencilere
hem kendilerini hem de arkadaşlarını daha yakından tanıma fırsatı sunması, öğren-
cilerin kendi kendilerini disiplin altına almalarını sağlaması bu yöntemin diğer olum-
Tartışma Yöntemi lu özelliklerini göstermektedir. Birlikte çalışmayı ve sorumluluğu teşvik etmesi, ön
yargıları ortadan kaldırılması, nesnellik, hoşgörü ve devamlılık eğitimini sunmasını
ilgili yöntemin yararları arasında gösterebiliriz. Bunların dışında, yorum ve eleştirel
düşünme becerisi kazandırması, hoşgörülü ve eleştiriye açık olunması, başkalarının
fikirlerine saygı duyulması gibi demokratik özellikleri kazandırması tartışma yönte-
minin diğer olumlu özellikleri arasında yer almaktadır. Yukarıda belirtilen tartışma
yönteminin yararları ve özellikleri dikkate alındığında, bu yöntemin değerler eğitimi-
ne oldukça uygun bir yöntem olduğu söylenebilir. Değerler eğitiminde kullanılan yön-
temlerden birinin “değer analizi” olduğu belirtilmektedir. Bu yöntemde esas yapılan
işin, değerler arası ilişkileri ortaya çıkarmayı, herhangi bir olay veya durum karşısında
bunlar arasındaki önem sırasına göre akılcı düşünme ilkelerini kullanarak davranma,
harekete geçme becerisi edinmeleri olduğu vurgulanmaktadır. Dürüstlük, cömertlik
ve yardımseverlik gibi değerler arasındaki ilişkiler örnek olay ve durumlarla analiz
edilerek öncelikli doğru davranışın hangisi olduğu öğretilir. Örneğin bir kimsenin “acil
vermesi gereken bir borcu varken başkasına yardım etme düşüncesi ile cömertlik
yapıp yapamayacağı” üzerinde tartışılır. Bu durumda doğru davranışa kaynak olacak
değerin analizine dayalı değer aktarımı sağlanır.

63