Page 123 - Türkçeyi Etkili Kullananlar

Etkinlik

1. Aşağıdaki kelimeleri tablonun I ve II. sütununda boş bırakılan yerlerden uygun olanlara
yazınız. Tablonun III. sütununda boş bırakılan yerleri TDK Güncel Türkçe Sözlük’ten
yararlanarak doldurunuz.

Çart çurt Tiz Zengin Ordu Tünek
Kerek Maraz Kekrelik Kılık Alçak

I. II. III.
Dîvânü Dîvânü
Lugâti’t-Türk’te Lugâti’t-Türk’teki Türkiye Türkçesindeki
anlamı
yer alan sözcük karşılığı
........................ Karanlık gece. Hastalık

...........................................................................................
Bay ........................
...........................................................................................
Yumuşak huylu, Yerden uzaklığı az olan, yüksek karşıtı; bile bile en
........................
uslu. kötü, en ahlaksızca davranışlarda bulunan.

........................ Yüksek yer. İnce keskin (ses), pes karşıtı.

...........................................................................................
Titizlik ........................
...........................................................................................

Varlığına ihtiyaç duyulan, yapılması, edinilmesi
........................ Yaraşır.
icap eden şey; lüzum.

Gidiş, halkla ...........................................................................................
........................
geçiniş, huy. ...........................................................................................

Her şeyin ufağı, ...........................................................................................
........................
döküntüsü. ...........................................................................................

Hapishane, Kuşlar ve kümes hayvanlarının üzerinde
........................
zindan. tünedikleri dal veya sırık, kuş yuvası.

Hakanın ...........................................................................................
........................
oturduğu şehir. ...........................................................................................

2. Dîvânü Lugâti’t-Türk’ün girişinde yer alan aşağıdaki ifadelerden hareketle Kâşgarlı
Mahmud’un Türkçeye katkılarını kültür aktarımı bağlamında yorumlayınız.

Kitapta Türklerin görgülerini, bilgilerini
göstermek için söyledikleri şiir tanıklarını .................................................................................
serpiştirdim. Kaygılı veya sevinçli günlerinde .................................................................................
yüksek düşüncelerle söylenmiş olan savları .................................................................................
da aldım. Onları ilk söyliyenler sonrakilere,
bunlar da daha sonrakilere bildirmişlerdir. .................................................................................
(Dil İçi Çeviri: Besim Atalay) .................................................................................

Türk Dili ve Edebiyatı 121