Page 125 - Türkçeyi Etkili Kullananlar

Etkinlik

VII. çigir çigir: Ekmeğin içerisinde taş kırıntıları olduğu zaman dişin ezemiyerek çıkardığı ses.

VIII. erdem: Edep, terbiye. Şu savda gelmiştir; “erdem başı tıl: edebin başı dil” demektir.
Çünkü güzel söz söylemesini bilen şerefe erişir.

IX. balu balu: Ninni. Kadınlar beşikte çocuğu uyutmak için böyle söylerler.
X. yana: Geri dönme bildiren edattır. “Yana keldim: yine geldim, tekrar geldim”.

XI. badar badar: “Badar badar yügürdi: patır patır, ayağının sesi işitilerek geçti”.
XII. kars: Deve tüyünden veya koyun tüyünden yapılan elbise.

XIII. ewet: Evet, peki manasına bir kelimedir. Bunda üç türlü söyleyiş vardır. Yağma,
Tohsı, Kıpçak boyları “evet”; Oğuzlar “emet”, “evet”; öbür Türkler “yemet” derler.

XIV. yoğ: Ölü gömüldükten sonra üç yahut yedi güne kadar verilen yemek.
XV. terk: “Terk gel: çabuk gel”. Herhangi bir işin çabuk görülmesi emrolunduğu zaman
“terk kıl” denir, “çabuk ol” demektir.

Dîvânü Lugâti’t-Türk’ ün Özellikleri
a) Türk dilinin ilk sözlüğü olan Dîvânu Lugâti’t-Türk, çeşitli .......................................
Türk boylarından derlenmiş bir ağızlar sözlüğüdür.

b) Türkçenin XI. yüzyıldaki dil özelliklerini, ses ve yapı bilgisini .......................................
gösteren bir dil bilgisi kitabıdır.

c) Karşılaştırmalı dil bilimi çalışmalarının ilk örneklerindendir. .......................................

ç) Türkçenin tarihî gelişiminde kelimelerin ses, şekil ve anlam .......................................
yönünden değişimlerinin tespitinde önemli bir kaynaktır.

d) Türk kültürünü ve geleneklerini döneminin günlük yaşam
pratikleri (törenler, yemekler, kullanılan aletler, giyim, .......................................
oyunlar vb.) ile aktaran ansiklopedik bir eserdir.

e) Eserde deyim, atasözü ve şiirlerden örnekler verilmiş, bazı .......................................
âyet ve hadislerden deliller gösterilmiştir.

f) Dîvânu Lugâti’t-Türk’te ses türemesi ve ikileme yoluyla .......................................
oluşan sözcüklere de yer verilmiştir.

Karekodlar

Daha Fazla Bilgi (e-içerik) Etkinlik Dokümanları (.pdf) EBA İçerikler

www.ornek.edu.tr www.eba.gov.tr/materyal... www.eba.gov.tr

Türk Dili ve Edebiyatı 123