Page 73 - BEDEN EĞİTİMİ VE SPOR TARİHİ 12

Yaylar, kullanıldıkları yerlere göre beş guruba ayrılırdı: Okçuların yalnızca iyi birer atıcı olmaları yeterli görülmez, tam bir sportif ahlaka da sahip olma-
ları beklenirdi.
1. Atış Yayı: Menzil atışlarında kullanılırdı (Görsel 3.36). Sportif okçuluğun “hedef” ve “menzil” olmak üzere iki ana türü bulunmaktaydı.
2. Puta Yayı: Puta atışlarında kullanılırdı (Görsel 3.37).
3. Darp Yayı: Savaşlarda ve kütük darplarında kullanılırdı (Görsel 3.38). 1. Hedef Okçuluğu: Hedef okçuluğu, ava ve düşmana isabetli atış hüneri kazandıran talimlerden doğ-
4. Kepaze Yayı: Ok atmaya yeni başlayanların kullandığı yaylardı (Görsel 3.39). muştu. İçine hızar talaşı ve pamuk çekirdeği doldurulmuş bir torba bulunan ok sehpasına yapılan
atışlardı. Bu atışlar, hedefe kuvvetli ok atma yeteneği kazandırırdı. Talimler, “torba gezi” denilen ok-
larla yapılırdı. Levhanın delinebilmesi ancak uzun süren torba idmanlarının sonunda mümkün ola-
bilmekteydi.
İkinci tür hedef atışı,
gemi direği gibi çok yüksek
bir direğin tepesine yerleşti-
rilen kabaklara atla dörtnala
giderken yapılan atışlardı.
Atışların yapıldığı geniş ala-
na “kabak meydanı” denirdi
(Görsel 3.40).
Görsel 3.36: Atış (menzil) yayı okçuluğun-
da çok kullanılan bir başka
nişangâh çeşidi de putaydı.
“Puta” bir yere asılan veya
ağaç bir sırığa tutturulan içi
pamuk çekirdeği veya hızar
talaşı dolu, deriden yapılmış
armut biçiminde yassı bir
torbaydı. Puta atışları, puta
okuyla yapılırdı. Görsel 3.40: Kabak atışı minyatürü

Görsel 3.37: Puta yayı 2. Menzil Okçuluğu: Menzil okçuluğunda esas, oku olabildiğince
uzağa atmaktı. Osmanlılarda yalnızca bu amaca ayrılan ve bir va-
kıf kurumu olarak çalışan ok meydanları vardı. Bu meydanlarda
menzil atışları ön planda olur, bazen hedef atışları da yapılırdı.
Osmanlılarda özellikle okçuluk alanında başarılı olan kemankeş-
ler için menzil taşları dikilir ve bu sayede yay çekme konusunda
başarılı olanların isimleri ölümsüzleştirilmeye çalışılırdı (Görsel
3.41, 3.42).
Görsel 3.38: Darp yayı

Görsel 3.39: Kepaze yayı

Görsel 3.41: Ok meydanı Görsel 3.42: Menzil taşı

70 TÜRK TARİHİNDE BEDEN EĞİTİMİ VE SPOR TÜRK TARİHİNDE BEDEN EĞİTİMİ VE SPOR 71