Page 60 - SPOR PSİKOLOJİSİ VE SOSYOLOJİSİ 12

SPORDA KAYGI, STRES VE UYARILMIŞLIK ÜNİTE 4 ÜNİTE 4 SPORDA KAYGI, STRES VE UYARILMIŞLIK

tam olarak gerilir. Daha sonra Tablo 4.1’de gösterildiği gibi olumsuz yönde olan konuşmalar olumlu yöne çevrilebilir.
5–6 saniyede gerginliğin yarısı
Tablo 4.1: Kendi kendine yapılan konuşmalar olumsuz yönden olumlu yöne çevrilebilir.
gevşetilir, yani kas yarı gergin
pozisyonda kalır. Daha sonra
uygulama bölgesi 10–15 sa- Olumsuz Yönde Kendinle Konuşma Olumlu Yönde Kendinle Konuşma
niye boyunca tamamıyla gev-
şetilir. Bu süreleri tutturmak
çok da önemli değildir. Dikkat,
bu sürelere çok fazla yönlen-
dirilmemelidir. Aslında önemli Eğer hata yaparsam herkes ne Herkesin ne düşündüğü önemli değil
düşünür? Üstelik geçtiğimiz maçta onlar da hata yapıyor. Herkes hata
olan, uygulama bölgelerinin da çok ciddi bir hata yaptım. yapabilir. Sakin ol, yaptığın işe
kasılıp gevşeme aşamalarının odaklan. Üstelik geçtiğimiz maçta
her birine yoğunlaşılarak ve yaptığın bir sürü olumlu hareket var.
İstersem başarılı olurum. Elbette
aşamaların hissedilerek yapıl- yapabilirim.
Görsel 4.2: Gevşeme egzersizleri masıdır. Her bir bölgede yapı-
Önemli maçlardan önce hep böyle Sakin ol. Derin nefes al. Vücuduma
lan uygulama arka arkaya iki tekrar hâlinde olmalıdır. Uygulama ile ilgili deneyim arttıkça bölgeleri
oluyorum. Kalbim ağzımdan çıkacak bol oksijen göndermeliyim. Bu beni
germe aşaması geçilip gevşeme aşamasına daha fazla odaklanılır. Başlangıçta 20–30 dakika olan gibi çarpıyor. Dizlerimin bağı rahatlatacak. Eğer sakinleşirsem
uygulama zamanı bu sayede 10 dakikaya kadar düşürülür. Hatta bu konuda uzmanlaşan sporcular çözülecek gibi, bu hâlimi hiç kontrol bende olur. Yarışmaya ve
sevmiyorum. Üstelik sonrasında yapacaklarıma odaklanmalıyım.
karşılaşma sırasında bile vücudun gerilim oluşan kasını anında fark edebilir ve o kası gevşetebilir
başarısız oluyorum.
(Görsel 4.2).
Kendi kendine konuşma: Kendi kendine konuşma insanın çocukluk dönemlerinden itibaren başlayan Rakibim çok iyi onunla asla baş O da benim gibi bir insan, korktuğu-
edemeyeceğim, korkuyorum. mu asla belli etmemem gerekiyor.
bir eylemdir. Aslında bu, kişinin zihinsel süreçlerinin başladığının yani düşündüğünün bir gösterge- Kendime güvenli görünmem lazım,
sidir. Bir konu hakkında düşünen insan kendi kendine konuşur. Konuşma düşünmenin yansımasıdır. gerçekten istersem başarabilirim.
Pek çok sporcu da yarışma sırasın-
da kendi kendine konuşur. Yarışma Çok sevmeme rağmen bu işi Evet, bu sıralar bazı hareketleri
içinde gerçekleşen durumlar spor- beceremiyorum. Asla iyi bir sporcu yapmakta zorlanıyorum ancak daha
olmayacağım. fazla çalışmam gerekiyor. Ne kadar
cunun zihinsel süreçlerini tetikler. çok tekrar yaparsam o kadar başarılı
Yaşanan olaylar, yeni durumlar, ya- olurum.
pılan hatalar ya da olumlu hareket-
ler kişiyi maç içinde kendi kendine Yine hata yaptım, ne kadar Sakin ol, hata yapmak demek
beceriksizim. beceriksiz olmak demek değil, işine
konuşmaya iter. Hatta bazı spor-
odaklanırsan hata yapmazsın,
cular yarışma içinde devamlı aynı antrenmanda olduğu gibi.
kelimeleri söylemenin ya da şarkı
mırıldanmanın kendilerine şans ge- Bu takımda işim çok zor. Çok hata Ben işimi yapmalıyım. Elimden
yapıyorlar. Bu şekilde küme düşeriz. gelenin en iyisini ortaya koymalıyım.
tireceğine inanır. Bu durum yarış-
Yapılan hatalar beni de etkiliyor
manın ve sporcunun özelliğine göre olabilir ancak daha fazla gayret
farklılık göstermektedir. Görsel 4.3: Kendi kendine konuşma pozitif yönde olmalıdır. ederek bazılarını engelleyebilirim.
Bunu yapabilirim.
Kendi kendine konuşma olumlu, kişiyi pozitif yönde etkileyecek tarzda olursa sporcuyu sakinleştirip
kaygı ve stresten uzaklaştırabilir (Görsel 4.3). Bu yüzden kişinin kendi kendine yaptığı pozitif konuş-
malar çok önemlidir. Yarışma içerisinde karşılaşılan olumsuz durumlar kendi kendinize negatif konuş-
malar şeklinde yansıyabilir. Bunu engellemek olumsuz düşünceleri olumlu hâle getirebilmek çok
önemlidir.

SPOR PSİKOLOJİSİ VE SOSYOLOJİSİ 57 58 SPOR PSİKOLOJİSİ VE SOSYOLOJİSİ