Page 112 - SPOR VE BESLENME 11

2.3.1.1. İdeal Vücut Ağırlığının Hesaplanması
Sporcuların ideal vücut ağırlığının hesaplanmasında en uygun yöntem, yağ oranının belirlenmesidir. İdeal
vücut ağırlığının hesaplanmasında birkaç yöntem kullanılmaktadır. Bunların en popüler olanı ise “beden kitle indeksi”dir.
Beden kitle indeksi sayesinde yaş ve cinsiyetlere göre ideal kilo hesaplanarak sporcunun ne kadar kilo alıp vermesi
gerektiği tespit edilebilir. Ancak bu yöntem, yaş oranlarına göre boy uzunluklarının cm cinsinden çarpılmasıyla elde
edilen ve diğer faktörleri ikinci plana iten bir yöntemdir. “Beden bileşim analizi” ise beden kitle indeksine göre daha
kapsamlı ve etkili bir yöntemdir. Bu yöntemde beden bileşimi, özel teknolojik cihazlarla hesaplanarak ideal vücut
standardı ortaya çıkarılmaktadır. Beden bileşim analizi cihazları, “biyoelektrik impedans analizi yöntemi” ile çalışarak
kişinin vücudundaki kas, su, kemik ve yağ miktarlarını hem yüzde cinsinden hem de kg cinsinden belirleyebilmektedir.
Beden kitle indeksi kas yapısı güçlü olan biriyle aynı yaş ve kiloya sahip olan başka bir kişi kıyaslandığında kesin sonuç
vermezken beden bileşim analizi kesine yakın sonuçlar verebilir.
Vücut yağ yüzdesi bilinen bir sporcunun ideal vücut ağırlığı, uygun vücut yağ yüzdesinden yararlanılarak
hesaplanabilir (Tablo 2.16).

Tablo 2.16: İdeal Vücut Ağırlığının Hesaplanması
Örneğin sıklet kilosu 57 olan, 63 kg ağırlığında ve %14 vücut yağ oranına sahip bir güreşçinin ideal vücut ağırlığı şu şekilde hesaplanabilir:

Güreşçiler için uygun vücut yağ yüzdesi: %5,0-%10,7
Vücut Yağ Ağırlığı (VYA) = Vücut Ağırlığı x Vücut Yağ Yüzdesi İstenen Yağ Ağırlığı (İYA) = İdeal Vücut Ağırlığı – Yağsız Vücut Ağırlığı
VYA = 63 x 14 / 100 = 8,820 kg İYA = 57,031 – 54,180 = 2,851 kg
Yağsız Vücut Ağırlığı (YVA) = Vücut Ağırlığı – Vücut Yağ Ağırlığı İstenen Yağ Kaybı (İYK) = Vücut Ağırlığı – İdeal Vücut Ağırlığı
YVA = 63 – 8,820 = 54,180 kg İYK = 63 – 57,031 = 5,969 kg

İdeal Vücut Ağırlığı (İVA) = Yağsız Vücut Ağırlığı / 1,00 – Uygun Yağ Yüzdesi
İVA = 54,180 / 1,00-0,05 = 57,031 kg

Bu sporcu, performansı yönünden herhangi bir sorun yoksa yağ dokusunu azaltıp kas dokusunu artırarak 63
kg’da kalabilir. Bir alt sıklette yarışmak isterse 5,9 kg fazlalığını verip yarışabilir. Şu anki vücut yağ yüzdesi, kilo vermesi
için uygundur. Vücut yağ yüzdesi önerilenin altında olursa fazla kilo, vücut suyundan kaybedileceği için performansı
olumsuz yönde etkilenebilir.

Görsel 2.15: Vücut tipleri

110 ENERJİ TÜKETİMİ VE BESLENME