Page 114 - SPOR VE BESLENME 11

2.3.2. BEDEN KİTLE İNDEKSİ

Beden kitle indeksi (BKİ) diğer adıyla vücut kitle indeksi (VKİ), kişinin vücut ağırlığı ile boy uzunluğunun bir-
birleriyle oranlanması sonucu ortaya çıkan sayısal bir değerdir. Bu değere bağlı olarak kişinin obezite, fazla kiloluluk
ve zayıf ık durumlarının belirlenmesi sağlanmaktadır. Dünya Sağlık Örgütünün obeziteyi belirlemek için en yaygın
kullandığı yöntem beden kitle indeksidir.
Vücutta biriken yağlar, vücut için zararlı hormonlar üretir. Yağ dağılımının özellikle göbek çevresinde fazla
olması, önemli sağlık sorunlarına yol açabilir. Kilo fazlalığı ve obezite ise özellikle kalp-damar hastalıkları, solunum
sistemi hastalıkları, şeker hastalığı, hipertansiyon ve birçok kanser türünün oluşup ilerlemesinde temel risk oluşturur.
Beden kitle indeksi, vücuttaki toplam yağ oranı ve bu yağın vücudumuzda nasıl dağıldığına ilişkin bilgi vermez. Obe-
zite konusunda yeterli bilgi edinmek için beden kitle indeksi değerinin yanı sıra bel çevresi değerinin de bilinmesi
gerekir.

2.3.2.1. Beden Kitle İndeksinin Hesaplanması

Beden kitle indeksinin hesaplanmasında bireyin vücut ağırlığının boy uzunluğunun karesine bölünmesi for-
mülü kullanılır (BKİ=kg/m2). Bu hesaplama yapıldıktan sonra elde edilen değerlerle kilo grupları oluşturulur.

Tablo 2.18: Beden Kitle İndeksi Hesaplaması

Beden Kitle İndeksi (BKİ) = Vücut Ağırlığı (kg) / Boy uzunluğunun karesi (m) BKİ aralığı sınıf andırması
18.5 ve altı: Zayıf veya düşük kilolu
18.5 - 24.9 : Normal kilolu
Vücut ağırlığı 70 kg, boy uzunluğu 180 cm olan bireyin beden kitle indeksi şu şekilde hesaplanabilir:
25-29.9 : Fazla kilolu
BKİ = 70 / 1,80 x 1,80 = 21,6 30-40 : Obez
40 ve üstü : Aşırı obez

Beden kitle indeksine göre oluşturulan kilo grupları şu şekilde açıklanmaktadır:

1. Zayıf
Kişinin boyuna göre uygun ağırlıkta olmadığını, zayıf olduğunu gösterir. Zayıf ık, bazı hastalıklar için risk oluşturan ve
istenmeyen bir durumdur. Bu kişinin boyuna uygun ağırlığa erişmesi için yeterli ve dengeli beslenmesi, beslenme
alışkanlıklarını geliştirmeye özen göstermesi gerekir.

2. Normal
Kişinin boyuna göre uygun ağırlıkta olduğunu gösterir. Normal ağırlıktaki kişiler yeterli, dengeli beslenerek ve
düzenli fiziksel aktivite yaparak bu ağırlıklarını korumaya özen göstermelidir.
3. Fazla Kilolu
Kişinin boyuna göre vücut ağırlığının fazla olduğunu gösterir. Fazla kilolu olma durumu, gerekli önlemler alınma-
dığı takdirde pek çok hastalık için risk faktörü olan şişmanlığa yol açar.

4. Şişman (Obez)
Kişinin boyuna göre vücut ağırlığının fazla olduğunun bir başka deyişle şişman olduğunun bir göstergesidir. Şiş-
manlık; kalp-damar hastalıkları, diyabet, hipertansiyon gibi kronik hastalıklar için risk faktörüdür. Bu kişilerin bir
sağlık kuruluşuna başvurarak hekim ya da diyetisyen kontrolünde zayıf ayarak normal ağırlığa inmeleri sağlıkları
açısından çok önemlidir.

4. ETKİNLİK
BEDEN KİTLE İNDEKSİMİ BİLİYORUM
Beden kitle indeksi hesaplama formülüne göre kendi beden kitle indeksinizi hesaplayınız.
.....................................................................................................................................................................................................................
.....................................................................................................................................................................................................................
.....................................................................................................................................................................................................................
.....................................................................................................................................................................................................................
.....................................................................................................................................................................................................................

112 ENERJİ TÜKETİMİ VE BESLENME