Page 125 - SPOR VE BESLENME 11

Meditasyon
Meditasyon, konsantrasyonu geliştiren bilinçli bir zihin çalışmasıdır. Doğu kültüründe günlük yaşamın bir
parçası olan meditasyon, günümüzde dünyanın pek çok ülkesinde kullanılır. Meditasyon yoluyla sporcuların rahatla-
dıkları, daha huzurlu ve mutlu oldukları bilinmektedir.
Sporda meditasyon; öz güven oluşturma, motivasyonu yükseltme, olumlu düşünceler geliştirme ve stresi
azaltarak ideal performansa ulaşma amaçlarıyla zihinsel antrenman olarak kullanılmaktadır.
Meditasyon, herkes tarafından kolaylıkla uygulanabilir. Meditasyonun etkili olabilmesi için haftanın en az iki
günü mümkünse aynı saat ve aynı yerde, günde en az iki kez yapılması gerekir.
Meditasyona sakin bir ortamda ve rahat bir pozisyonda derin nefes alıp vererek başlanır. Sembol olarak bir obje
veya sözcüğe yoğunlaşılır. Ayrıca meditasyon yapılırken uykulu durumda olmamalı, zihin berrak olmalıdır (Görsel 3.7).

Görsel 3.7: Meditasyon
Sibervizyon

Gelişmiş ülkelerdeki spor psikologlarının sporcuların performansını geliştirmek amacıyla kullandıkları zihin-
sel tekniklerden biridir. Özellikle gelişme dönemindeki sporcularda son derece faydalı bir tekniktir.
Sibervizyon tekniğinde ilgili spor dalındaki şampiyonlardan biri model olarak alınır. Zihinde o sporcu canlan-
dırılır. Hareketleri, tekniği ve başarıları canlıymış gibi net ve parlak olarak görülmeye çalışılır. Sporcu, bu canlandırma-
da belirli bir seviyeye ulaştıktan sonra model aldığı sporcunun yerine kendisini koyarak düşünür. Aynı mükemmel tek-
nik ve başarıları kendisinin sergilediğini zihninde canlandırır. Böylece sporcuda kendine güvenme, kendisi hakkında
olumlu düşünceler geliştirme ve başaracağından emin olma gibi duygular hâkim olmaya başlar.

Swish (Sıviş) Tekniği
Bir sporcu, ideal performansını ancak kendisine güvendiğinde ve kendisi hakkında olumlu düşüncelere sahip
olduğunda sergileyebilir. Bunu da kendisini rahatsız eden düşüncelerden ve davranışlardan kurtulduğunda başarabilir.
Swish tekniği, insanın mükemmel davranışı gerçekleştirmek için kendisiyle iletişim kurmasına dayanan bir
tekniktir. Bunun için sakin bir ortamda rahat bir şekilde oturulur. Sporcu, beğenmediği veya değiştirmek istediği du-
rum ya da davranışını zihninde canlandırır (olaylara çabuk sinirlenmek veya yanlış yaptığında kendi kendine kızmak
gibi). Bu hayali, zihnindeki ekranının sol üst köşesine büyük ve net olarak yerleştirir. Sonra sahip olmak istediği du-
rumu veya davranışı zihninde canlandırır (sakin olmak, hatalarına rağmen öz güvenini kaybetmemek, başaracağına
inanmak gibi). Bu hayali de zihnindeki ekranın sağ alt köşesine küçük ve net olmayacak şekilde yerleştirir. Daha sonra
soldaki görüntüyü giderek küçültüp kaybederken sağdaki olumlu ve istenen görüntüyü büyüterek net ve parlak bir
şekilde tüm zihin ekranına yerleştirir. O anda, ekrandaki görüntüyü büyük bir başarı elde etmiş gibi sevinçle hisse-
derek ve duyarak pekiştirmeye çalışır. Bu çalışma, birkaç kez hissedilerek yapılmalıdır. Etkisi, şaşırtıcı şekilde olumlu
sonuçlar ortaya çıkaracaktır.
Psikolojik yardımcılar sayesinde fizyolojik performans yeteneğini sınırlayan psikolojik engellerin ortadan kal-
dırılması ve sporcuların müsabakaya daha hazır hâle gelmesi sağlanabilmektedir. Spor psikologları, bu metotlarla
sporcularda stresi azaltma, motivasyonu sağlama ve kaygıyı optimum düzeyde tutma gibi durumları kontrol altına
alabilmekte ve sporcuların performanslarını olumlu yönde artırabilmektedir. Örneğin tribünde müsabakayı izleyen
seyircilerin varlığı ve sesleri, tribünlerdeki veya saha içindeki konuşmalar ve yaşananlar dikkat dağıtan aynı zamanda
performansı etkileyen unsurlardır. Üst düzey konsantrasyon isteyen sporlarda bu etmenler performansı olumsuz yön-
de etkileyebilir. İşte bu noktada konsantrasyonu sağlama, stresi ve gerginliği azaltma konusunda psikolojik yardımcı-
lardan yararlanılmaktadır.

ERGOJENLER VE DOPİNG 123