Page 18 - Ortaöğretim Veli Rehberlik Kitabı 1

Ergenlik Döneminde Değişim

» Çocuğunuz ergenlik döneminde fiziksel, duygusal, bilişsel ya da sosyal olarak birçok değişim geçirir. Bu deği-
şimlere uyum sağlayabilmek için de ebeveynleri olarak sizlere ihtiyaç duyar. Bu nedenle onunla ergenlik dönemi
hakkında konuşmaktan kaçınmamanız önemlidir. Çocuğunuzun düşüncelerini, duygularını ve endişelerini yargı-
lamadan ifade etmesini teşvik etmeniz, soruları ve görüşleri için fırsatlar sağlamanız çocuğunuzla olan bağınızı
güçlendirmenize yardımcı olabilir. Ancak unutulmaması gereken nokta, çocuğunuz bu konuyla ilgilenmiyorsa ve
konuşmak istemiyorsa fazla bilgi paylaşmamaktır. Bunun yanı sıra ergenlikle ilgili bilgileri doğru bir şekilde nere-
den ve nasıl öğrenebileceğini öğrenmesi konusunda da ona rehberlik edebilirsiniz. Gençler bu dönemde sağlıklı
bilgi kaynaklarına ulaşamamaları durumunda yanlış bilgiler edinebilir ve gerçekçi olmayan korkular geliştirebilirler.

» Gençlerin ergenlik döneminde daha bağımsız hareket etme ve kendi fikirlerini ortaya koyma davranışları gelişim-
sel olarak normal ve sağlıklıdır. Ebeveynleriyle zaman geçirmek ergenlere çocuk olduklarını hatırlatabilir ve bu
nedenle çocuğunuzun size karşı somurtkan ve mesafeli oldukları dönemler olabilir. Ancak çocuğunuz özerklik
isterken aynı zamanda sizin rehberliğinize de ihtiyaç duyar. Bağımsızlıkla ilgili çatışmaların genellikle ergenliğin
ilerleyen yıllarında azalacağı bilgisini aklınızda tutmanız önemlidir. Ayrıca tüm ergenler yaşlarına ve gelişimlerine
uygun sınırlara ihtiyaç duyar. Açık, adil ve tutarlı sınırlar belirlemeniz, çocuğunuzun sizin beklentilerinizi anlaması-
na ve sosyal ve duygusal zorlukları güvenli bir şekilde aşmasına yardımcı olabilir. Ergenlerin, durumları akılcı ve
yetişkin gibi tartışan bir ebeveyne kızma olasılığı daha düşüktür. Bunun yanı sıra çocuğunuz daha fazla sorumlu-
luk gösterdiği durumlarda da kuralları esnetebilir ve sorumluluk davranışlarını pekiştirebilirsiniz.
» Ergenlik dönemi duyguları ve davranışları kontrol edememek için bir neden değildir. Nasıl hissederse hissetsin,
çocuğunuzun başkalarına karşı nazik davranması gerektiğini anlaması gerekir. Çocuğunuza kendini kontrol etme-
si gerektiğini hatırlatabilir, duygu ve davranışlarını kontrol edebilmesi için ona yöntemler önerebilirsiniz. Problem
çözme, duyguları anlama ve kontrol etme gibi beceriler değişim ve stresli durumlarla başa çıkma konusunda
çocuğunuza yardımcı olabilecek araçlardır. Günlük tutmak, fiziksel aktiviteler yapmak, zevk aldıkları hobilerle
uğraşmak gibi etkinlikler gençlerin streslerini kontrol etmelerine ve duygularını düzenlemelerine yardımcı olur. Bu
nedenle çocuğunuzu bu etkinlikleri yapmaya teşvik edebilirsiniz. Çocuğunuzun duygu ve davranışlarını kontrol
edebilmesi için öncelikle çocuğunuza kendi duygularını nasıl izleyeceğini öğretebilirsiniz. Ona bir engelle karşılaş-
tığında ya da hayal kırıklığı yaşadığında tepki vermeden önce sakinleşme becerilerini kullanmasını önerebilirsiniz.
Örneğin zihninden 10’a kadar saymasının işe yarayabileceğini ifade edebilirsiniz.

» Ebeveynler çocukları için güçlü rol modellerdir. Sağlıklı davranışlarla çocuğunuza örnek olarak onun sosyal duy-
gusal gelişimini olumlu yönde etkileyebilirsiniz. Özellikle arkadaşlarınız, eşiniz ve meslektaşlarınızla etkili iletişim
kurarak, yaptığınız görüşmelerde ona saygı göstererek, stresi veya zor duygularınızı yapıcı bir şekilde yöneterek
ve kendinize öz bakım uygulayarak çocuğunuza rol model olabilirsiniz. Kendinize iyi bakmadığınızda, yorgun ol-
duğunuzda ve tükendiğinizde çocuğunuzu desteklemeniz çok daha zordur. Bu bağlamda da stresi azaltmak için iş
ve aile arasında bir denge kurmanız, düzenli olarak ailece kaliteli vakit geçirmeniz yararlı olabilir.

» Sözleriniz ve eylemlerinizle çocuğunuzun benlik saygısını güçlendirebilirsiniz. Çocuğunuzun yaptıkları hakkında
iyi hissettiğinizde bunu ona söyleyebilir ve övgü konusunda cömert olabilirsiniz. Çocuğunuzun kendine ve dav-

19
18 19
18