Page 21 - Ortaöğretim Veli Rehberlik Kitabı 1

Ruh Sağlığı

RUH SAĞLIĞI

Bu bölümde gençlerin karşı karşıya kalabileceği çeşitli ruh sağlığı sorunlarından bahsedilmiştir. Bazen
çocuklarınızın sorunlarıyla başa çıkmakta zorlanabilirsiniz. Böyle zamanlarda okullardaki psikolojik danış-
manlardan/rehber öğretmenlerden, psikologlardan ya da psikiyatristlerden destek almaktan çekinmeyiniz.

Gençler, ebeveynleri ile açıkça konuşmasalar da depresyon, kaygı, öz güven eksikliği, beden algısı bozukluğu, kendine
zarar verme ve diğer ruhsal sağlık sorunlarıyla mücadele ederler. Yaşantının büyük oranda değişime uğradığı gençlik
döneminde belli oranda stres gelişimsel olarak normaldir. Ancak ebeveynler daha ciddi sorunların belirtilerine karşı her
zaman dikkatli olmalı ve çocuklarının erken dönemde etkin bir tedavi almalarına yardımcı olmalıdır.
Bu bölümde “Gençlik döneminde sık karşılaşılan ruhsal zorlukların erken uyarı işaretleri nelerdir?” ve “Ruhsal zorluklar
ile karşılaştıklarında ebeveyn olarak neler yapmalı ve ne yapmamalı?” sorularına yanıt aranacaktır.

Son olarak bir gencin ruhsal zorluk yaşadığına dair genel işaretlerin neler olduğu ve ebeveynler için ruhsal zorluğun
şiddetine yönelik değerlendirmenin nasıl yapılabileceği aktarılmıştır.

Depresyon
Gençlerin ortalama %20’sinin yetişkinlikten önce depresyon yaşayacağı tahmin edilmektedir. Bir ebeveyn olarak çocu-
ğunuzun tipik ergenlik ruh hâlleri veya depresyonla uğraşıp uğraşmadığını nasıl anlarsınız?

Depresyonun erken uyarı işaretleri nelerdir?

» Daha önce keyif alınan etkinliklere ilgisini yitirmesi (Kendini yalnız hissettiğini söyleyebilir.)
» Mutsuz görünmesi (Üzgün, ağlamaklı, karamsar veya asabi görünüm; kendisini “boş” veya “hissiz” hissettiğini
söyleyebilir.)

» Öfke patlamaları veya sinir krizi geçirmesi (Karakterine aykırı patlamaları)

» Önemli oranda kilo kaybetmesi veya alması

» Giyim tarzlarında ciddi değişiklikler olması
» Hijyen konusunda ciddi değişikliklikler olması

» Tükenmişlik duygusu yaşaması (“Hayat yaşamaya değer değil.”, “Bunu artık yapamam.”, “Ben başarısızım.” gibi
söylemler)

» Normalden daha fazla veya daha az uyuması (Uykusuzluk, uykudan sonra kendini dinlenmiş hissetmemek, fazla
uyumak veya günün çoğunu yatakta geçirmek.)
» Düşünme sürecinin yavaşlaması (Karar vermekte zorluk çekme, unutkanlık)

» Kararsızlık veya konsantre olmada zorluk çekmesi (Akademik performansta beklenmedik değişiklikler olabilir.)

» Göz teması kurmayı veya aileyle iletişim kurmayı bırakması

» Ölüm veya intihar üzerine düşünmesi
» Vücudunda kesikler, yanıklar, morluklar görülmesi

» Nedeni belirsiz veya açıklanamayan fiziksel rahatsızlıklar yaşaması

21
21