Page 65 - 3 Adım AYT Türk Dili ve Edebiyatı

TÜRK DİLİ VE EDEBİYATI AYT 3.
ADIM
İslamiyet Öncesi - Geçiş Dönemi

2020 AYT 4. I. Begler atın argurup
1. Kadgu anı torgurup
Eser Adı Eser Özelliği
Mengzi yüzi sargarıp
• Ahmet Yesevi ve dervişleri
tarafından öne çıkarılan bir Kürküm angar türtülür
I. Divân-ı Hikmet
türe ait şiirlerin toplandığı eser Beyler atlarını yordular;
II. Muhakemetü’l olarak bilinir.
Günümüz Türkçesi:
Lugateyn
• Kaşgarlı Mahmut tarafından
Kaygı (ve keder) onları zayıflattı.
III. Atabetü’l Hakayık yazılan bu eser, Türkçe-
Bet ve benizleri (öyle) sarardı (ki)
IV. Dede Korkut Kitabı Arapça sözlük niteliğindedir.
(yüzlerine) safran sürülmüş (sanırsınız).
V. Divânu Lugâti’t-Türk • Birçok hikâyeden oluşan bu
eser, Oğuzların sosyokültürel II. Tümen çeçek tizildi
hayatını kurgusal bir anlatımla
Bükünden ol yazıldı
ele alır.
Üküş yatıp özeldi
Yirde kopa adrışur
Yukarıdaki eser adları ile özellikleri eşleştirildiğinde hangi
iki eser adı dışta kalır? Günümüz Türkçesi:
On binlerce çiçek sıra sıra dizildi.
A) I ve II B) I ve IV C) II ve III
(ve düğüm hâlindeki) tomurcuklarından çözüldü.
D) III ve V E) IV ve V
(Belli ki yer altında) uzun süre yatmaktan sıkılmışlardı.
2. (I) Kutadgu Bilig’de, İslami eserlerdeki akışa uygun olarak (Şimdi, hepsi de) yerden biterek birbirlerinden ayrılıyorlardı.
Allah (tevhit, münacat), Hz. Peygamber (naat) ve dört hali-
fe övgüsü, ardından geçiş niteliğindeki bahar mevsimi tasviri Aşağıdakilerden hangisi bu dörtlüklerin ortak özellikle-
ile hükümdara yazılmış bir kaside yer alır. (II) İnsanoğlunun rinden biri değildir?
değeri, dilin meziyeti ve kusuru, kitap sahibinin özrü, bilgi ve A) Sözlü edebiyat ürünü olması
aklın meziyet ve faydaları gibi konular üzerinde durulduktan
sonra asıl bölüme geçilir. (III) Asıl bölüm, içerik bakımından B) Rediflere yer verilmesi
iki kısma ayrılabilir; birinci kısım hükümdar Kün Togdı ve C) 7’li hece ölçüsünün kullanılması
vezir Ay Toldı karakterlerine odaklanır. (IV) İkinci bölümün
çatışması ise Ögdülmiş ile Odgurmış arasındaki diyalogla D) Bir sagudan alınmış olması
dramatize edilir. (V) Eser, Saltuk Buğra Han’a nasihat, Hz. E) Mübalağa sanatına yer verilmesi
Peygamber’e ve Dört Halife’ye selam ile biter.

Numaralanmış cümlelerin hangisinde bilgi yanlışı vardır?

A) I B) II C) III D) IV E) V
5. Biliglik er bilinge,
Taş kurşansa kaş bolır,
Biligsizning yanınga
Altın koysa taş bolır
3. • Siyasetname türünün edebiyatımızdaki ilk örneğidir.
(Bilgili insan beline taş kuşansa kaş olur. Bilgisizin yanına al-
• Türk dilinin ilk sözlüğüdür.
tın konsa taş olur.)
• Din ve tasavvufla ilgili şiirlerin yer aldığı eserdir.
Bu dörtlükle ilgili aşağıdaki bilgilerden hangisi yanlıştır?
• Edip Ahmet Yükneki tarafından yazılmıştır.
Bu cümlelerde aşağıdakilerden hangisi ile ilgili bilgi A) İslamiyet Öncesi Dönemi’ne ait bir üründür.
verilmemiştir? B) Hece ölçüsü kullanılmıştır.

A) Atabetü’l Hakâyık B) Kutadgu Bilig C) Yuğ töreninde söylenen bir dörtlüktür.
C) Divân-ı Hikmet D) Siyasetnâme D) Redif ve uyak kullanılmıştır.
E) Divânu Lugâti’t-Türk E) Arı (sade) bir Türkçe kullanılmıştır.

63