Page 70 - 3 ADIM AYT- TÜRK DİLİ VE EDEBİYATI

TÜRK DİLİ VE EDEBİYATI 3. ADIM

6. İlk kez on dokuzuncu yüzyılda yazılmış olan ve bir roman türü 8. “Yalnız adam Sartre’ın La Nausée (Bulantı) romanındaki tiple
olarak kabul edilen nehir roman; bir kişinin, bir ailenin veya başlar: Bu adam kâinatı beğenmez, kâinattaki yerini bulamaz.
bir topluluğun belirli bir zaman dilimi içindeki yaşamını, ta- 1936 sırasında yazılmıştır. Albert Camus’nün Yabancı’sı da
rihî, kültürel ve siyasal dokular zemininde anlatan, genellikle böyledir: Bu adam her şeye, kendi ıstırabına da yabancıdır.
birbiri ardına gelen ciltler hâlinde yazılan romanlardır. Nehir Sait Faik’teki “yalnız adam” biraz bunlarla ilgilidir. Yalnız
roman tutarlı anlatımı ve konuya odaklanmasıyla bütünlük adam tipi, modern Fransız edebiyatının bulduğu bir tiptir. Bu,
içerir. Ciltler genellikle tek başına okunabilirken bir seri ola- diğer edebiyatlarda da değişik şekilde vardır.”
rak da toplu bir etkisi vardır. Roman serisi uzadıkça bunun-
Edebiyat Dersleri’nde “yalnız adam” tipini Ahmet Hamdi
la doğru orantılı olarak değinilen mekânlar ve karakterler de
Tanpınar bu şekilde tanımlar. Tanpınar’ın tanımından yola
artmaktadır. Dahası, roman tekrarlarla bütünleştikçe özellikle
çıkılarak aşağıdaki romanların başkahramanlarının hangi-
de ögelerin veya bir aile veya topluluktaki rolleriyle birbirlerine
sinde bu tipin görüldüğünü söylemek mümkün değildir?
bağlanan karakterlerin tekrarlanmasıyla nehir roman üst üste
koyulmuş hayatları ve sosyal alanları yansıtır. A) Aylak Adam - C.
Buna göre aşağıdaki eserlerden hangisi nehir roman B) Eskici ve Oğulları - Ali
özelliği göstermemektedir?
C) Tutunamayanlar - Turgut Özben
A) Esir Şehir Üçlemesi - Kemal Tahir D) Huzur - Suat
B) Dağın Öte Yüzü - Yaşar Kemal E) Anayurt Oteli - Zebercet
C) Küçük Ağa Üçlemesi - Tarık Buğra
D) Üç İstanbul - Mithat Cemal Kuntay
E) Yılanların Öcü Üçlemesi - Fakir Baykurt
2019 AYT
9. Yazar, 1980 sonrası Türk edebiyatının yenilikçi isimlerinden
biridir. İlk dönem eserlerinde köy gerçekliğini, köyden kente
göçü, çarpık kent ilişkilerini, bu çarpıklığın meydana getirdiği
yabancılaşmayı; yabancılaşan bireylerin içsel yolculuklarını
ve onların yoksul hayatlarını işledi. Daha önceleri toplumcu
7. İzmir’in işgali sırasında Yunanlar tarafından kocası ve oğlu gerçekçi bir bakış açısıyla işlenen bu konuları gerçeküstücü
öldürülen Ayşe, İstanbul’a akrabası Peyami’nin yanına gelir. bir yaklaşımla ele aldı. Sevgili Arsız Ölüm, Berci Kristin Çöp
İkisinin yanına Binbaşı İhsan da katılır ve Kuvayı Milliye’ye Masalları, Gece Dersleri, Aşk İşaretleri, Unutma Bahçesi adlı
hizmet etmek amacıyla Anadolu’ya geçerler. Ayşe hasta ba- romanlarında hayatın gerçeklerini gözleme dayalı bir anlayış-
kıcı Peyami ise çevirici olarak görev yapar. Bu arada hem la halk ürünlerinin anlatım tarzlarından yararlanarak aktardı.
Peyami hem de Binbaşı İhsan, Ayşe’ye âşık olur. Ayşe ken-
disini seven ve evlenme teklif eden İhsan’a cevabını ancak Bu parçada sözü edilen yazar aşağıdakilerden hangisidir?
İzmir alındıktan sonra vereceğini söyler. Peyami ise sev-
A) Leylâ Erbil B) Sevgi Soysal C) Latife Tekin
gisini Ayşe’ye söyleyemez. Bu aşk her ikisi için de ateşten
D) Nazlı Eray E) Pınar Kür
bir gömleğe dönüşür. İhsan ve Ayşe cephede ölürler; yara-
lanan Peyami, kafasında kalan bir kurşunla Ankara Cebeci
Hastanesi’nde “ateşten gömlek” ismini verdiği anılarını yazar.
Fakat Peyami, kafasındaki kurşunun çıkarılması üzerine gir-
2018 AYT
diği ameliyatta ölür. Peyami’nin ölümünden sonra doktorlar
10. Kuşak çatışması, Millî Edebiyat Dönemi Türk romanında yay-
Peyami’nin notlarını araştırarak Ayşe adında birisinin kolor-
gın olarak görülen temalardan biridir. Dönem romanlarında
duda görev yapmadığını ve İhsan isminde birinin de alay ko-
kuşaklar arasındaki görüş, duygu ve yaşayış ayrılıkları üze-
mutanı olmadığını fark ederler.
rinde durulmuş; bu ayrılıklardan kaynaklanan toplumsal çö-
Bu parçada özeti verilen romanla aynı konuyu işleyen zülmeler ele alınmıştır.
eser aşağıdakilerden hangisidir?
Bu parçada söz edilen durum, aşağıdaki roman kişileri-
A) Mor Salkımlı Ev nin hangileri arasında vardır?

B) Kiralık Konak
A) Naim Efendi ile Seniha
C) Yaprak Dökümü B) Nur Baba ile Celile Bacı
D) Türk’ün Ateşle İmtihanı
C) Ahmet Celâl ile Emine
E) Dikmen Yıldızı
D) Vehbi Dede ile Rabia
E) İhsan ile Ayşe

70