Page 75 - 3 Adım AYT Türk Dili ve Edebiyatı

TÜRK DİLİ VE EDEBİYATI AYT 2.
ADIM
Divan Şiiri

1. Aşağıda edebî bir derginin kapağına yer verilmiştir. 3. Bu şehr-i Sitanbul ki bî-misl ü behâdır
Bir sengine yek-pâre Acem mülkü fedâdır

Bir gevher-i yektâdır iki bahr arasında
Hurşîd-i cihân-tab ile tartılsa sezâdır

Altında mı üstünde midir cennet-i âlâ
El-hak bu ne hâlet bu ne hoş âb u havâdır

Bu beyitler kasidenin aşağıdaki bölümlerinin hangisin-
den alınmış olabilir?

A) Teşbib (nesib) B) Tegazzül C) Methiye

D) Fahriye E) Dua

Buna göre içerik olarak değerlendirildiğinde aşağıdaki 4. I. Kamu bîmârına cânân, deva-yı derd eder ihsan,
beyitlerden hangisinin “Ayaz” adlı derginin bu sayısında
Niçün kılmaz bana derman, beni bîmar sanmaz mı?
yayımlanması beklenemez?
II. Fuzûlî rind-i şeydâdır hemîşe halka rüsvadır,
A) Nedür bu handeler bu işveler bu nâz u istiğnâ
Sorun kim bu ne sevdâdır, bu sevdâdan usanmaz mı?
Nedür bu cilveler bu şîveler bu kâmet-i bâlâ
B) Aşk derdiyle hoşem el çek ilacımdan tabib III. Beni candan usandırdı, cefâdan yâr usanmaz mı?
Kılma derman kim helakim zehri dermanındadır Felekler yandı âhımdan murâdım şem’i yanmaz mı?
C) Nefî vâdî-i kasâ’idde suhan-perdâzdır Bu beyitlerin gazelde yer alma sırası aşağıdakilerin han-
Olamaz ammâ gazelde Bakî vü Yahya gibi gisinde doğru verilmiştir?
D) Şunlar ki çoktur malları gör nice oldu hâlleri A) I - II - III B) II - I - III C) II - III - I
Sonunda bir gömlek giymiş, onun da yoktur yenleri
D) III - I - II E) III - II - I
E) Bâğ-ı dehrin hem hazânın hem bahârın görmüşüz
Biz neşâtın da gamın da rûzgârın görmüşüz

2. Sen açıl gül gibi zâr ile hezâr olsun Nedîm
Bend bend olsun ham-ı zülfün şikâr olsun Nedîm
5. (I) Divan şiiri nazım biçimi olan gazel, genellikle beş ile on
Sen salın cânâ yolunda hâksâr olsun Nedîm
beş beyitten oluşur. (II) İlk beytine matla, son beytine mak-
Îyddir çık nâz ile seyrâna kurbân olduğum ta denir. (III) Beyitleri arasında konu bütünlüğü olan gazeller
yekahenk gazel, her beyti aynı güzellikte olan gazeller de ye-
Bu dizelerle ilgili aşağıdakilerin hangisi söylenemez? kavaz gazel adını alır. (IV) Gazellerde genellikle aşk, şarap,
güzellik konuları işlenir. (V) Şair, gazelin matla beytinde adını
A) Bir şarkıdan alınmıştır.
ya da mahlasını kullanır.
B) Telmih sanatından yararlanmıştır.
Bu parçada numaralanmış cümlelerin hangisinde bilgi
C) Halk dilinin söyleyiş özelliklerine yer verilmiştir.
yanlışı vardır?
D) Zengin uyak ve redif kullanılmıştır.
A) I B) II C) III D) IV E) V
E) Sevgili güle benzetilmiştir.

73