Page 112 - 3 ADIM TYT FELSEFE

FELSEFE 2. ADIM

7. Sokrates’in annesi doğum yaptıran bir ebedir. Annesi hak- 10. Sıcaklık veya soğukluk üzerine geldikleri bir dayanak olmak-
kında: “Annem nasıl var olan bir bebeğin dünyaya gelmesi- sızın kendi başlarına bağımsız olarak var olamazlar. Onlar
ne yardımcı oluyorsa bilgilerin ortaya çıkışı da buna benzer. birer niteliktir; bir nitelik, bir şeyin, bir öznenin niteliğidir ve
Örneğin; bir öğretmen öğrencisine yeni bir şey öğretmez, ancak onunla vardır. Aristoteles’e göre madde ile form bir
ancak onun aklında var olan bilgilerin açığa çıkarılmasına bütündür, onların zihinsel olarak birbirlerinden ayrı olmaları
yardımcı olur.” der. mümkün olmakla birlikte, gerçek varlıkta her zaman bir arada
bulunmaları zorunludur. O halde “gerçek dünyada var olan
Parçada bilginin ortaya çıkışı ile anlatılmak istenen temel
şey her zaman madde ve formun bileşiminden meydana ge-
düşünce aşağıdakilerden hangisidir?
len bireydir.” Bundan çıkan sonuç da, ister genel olarak nitelik
A) Bilgiler doğuştandır ve sorgulatma yöntemiyle ortaya anlamında formlar ister asıl anlamında özler ve doğalar anla-
mında formlar söz konusu olsun, formların hiçbir zaman kendi
çıkarılır.
başlarına var olamayacaklarıdır. Bununla birlikte Aristoteles
B) Bilgiler yaşantı yoluyla sonradan elde edilir. madde-formun birbirinden ayrılmazlıkları konusunda bir istis-
C) Bilgilerimizin kaynağı duyumlardır. nayı kabul etmektedir: Bu, Tanrı’dır. Aristoteles Tanrı’yı bir
birey, bir töz, en mükemmel anlamda bir varlık veya var olan
D) Bilginin ortaya çıkmasında en önemli yeti sezgidir.
olarak kabul etmektedir. Ancak onun bir maddesi olmadığını
E) Bilgi sürekli değişir, bu sebeple sürekli yeniden elde ileri sürmektedir. Böylece Aristoteles’e göre Tanrı maddeyle
edilmelidir. hiçbir şekilde karışık olmayan bir saf formdur.

Bu parçaya göre aşağıdaki yargılardan hangisine ulaşılamaz?
A) Maddesiz bir formun var olması imkânsızdır.
B) Gerçek dünyada nitelikler maddeden bağımsız olarak
8. Sokrates’e göre erdem ve bilgi aynı şeydir; doğru davranış var olamazlar.
ancak doğru bilgiyle mümkündür. Ahlaklı olmak için iyiyi bil-
C) Özneye yüklenmemiş bir nitelik var olamaz.
mek gerekir. Kimse bilerek kötülük etmez. Kötülük bilgi eksik-
liğinden kaynaklanır. D) Gerçek dünyada varlık madde ve formdan oluşur.
E) Madde ve form zihinsel olarak birbirinden ayrılabilir.
Sokrates’in bu görüşlerine dayanarak aşağıdakilerden
hangisi söylenebilir?
A) Erdem, gelip geçici bir bilgidir.

B) Deneyimsel bilgi erdemin kaynağıdır.
C) Kötülük olmadan iyiliğin değeri yoktur.
D) İnsanın erdemli olmasının temelinde bilgi vardır.
E) Kötülük de iyilik gibi insanın seçimlerine bağlı olarak
ortaya çıkar.

11. Aristoteles’e göre, “gerçekten var olanlar” tek tek şeylerdir:
Şu kalemdir, bahçedeki vişne ağacıdır... Yoksa ayrı bir alem-
9. Platon ünlü mağara öğretisinde dünyadaki varlıkları, idea-
de bulunan idealar değildir. Ancak bilgi, tümelin bilgisidir; du-
ların yansıyan gölgeleri olarak tasarlar. O’na göre dünyanın
yumun bize bildirdiği tek tek şeyleri ya da olayları bir kavram
maddi ve bireysel varlıkları eksik, yetersiz ve olumsuz özellik-
altında toplamak, mantıksal çıkarımlarla işleyerek bilgiye dö-
lere sahip oldukları için asıl varlık olamazlar.
nüştürmek aklın görevidir.
Buna göre Platon’un ideaları ile ilgili aşağıdaki çıkarım- Aristoteles’in bu görüşlerinden yola çıkılarak aşağıdaki-
lardan hangisine ulaşılamaz?
lerden hangisi söylenemez?
A) Deney ve tecrübelerle fark edilirler.
A) Asıl gerçeklik nesnelerin içinde saklıdır.
B) İlk varlık oldukları için değişmezler.
B) Asıl gerçeklik idealardır.
C) Soyut yapıdadırlar.
C) Akıl, bilgi edinmek için gerekli güce ve yetiye sahiptir.
D) Zihinsel alanda yer alırlar.
D) Tekil olan şeylerden tümelin bilgisine akılla ulaşılır.
E) Asıl gerçek varlıklardır.
E) Bilginin nesnesi olan unsurlar bu dünyanın içindedir.

110