Page 109 - 3 ADIM TYT FELSEFE

FELSEFE
TYT 1.
ADIM
MÖ 6. Yüzyıl - MS 2. Yüzyıl Felsefesi-1

1. İlk Çağ felsefesi deyince yaygın olarak Yunan felsefesi akla gelir 4. MÖ 6. yüzyıl ile birlikte doğa filozofları varlığı, evreni yaptık-
ancak İlk Çağ kavramı çok geniştir. Bu uzun zaman aralığında ları gözlemlere dayanan, mitolojik unsurlar içermeyen bazı
birçok kültür doğup gelişmiştir. Mısır, Mezopotamya (Sümer, ilkeler ile açıklamaya çalışmışlardır. Örneğin; Thales evre-
Akad, Babil, Asur), Hitit, Fenike, Yahudi, Yunan, Pers, Roma, ni açıklamaya çalışırken her şeyin temelinde ‘su’ olduğunu
Kartaca kültürlerini de İlk Çağ felsefesi içine dahil edebiliriz. düşünmüştür. Anaksimenes ise ‘hava’nın yoğunlaşması ya
da seyrekleşmesi sonucu varlıkların oluştuğunu ileri sür-
Bu parçadan hareketle aşağıdaki yargılardan hangisine
müştür. Benzer şekilde Anaksimandros ilk nedeni ‘aperion’,
ulaşılabilir?
Demokritos ise ‘atom’ ile açıklamaya çalışmıştır.
A) Yunan felsefesi İlk Çağ’da var olmuş bütün toplumları
Bu parçada sözü edilen filozofların ilgilendikleri problem
temsil eder.
aşağıdaki kavramlardan hangisi ile ifade edilir?
B) İlk Çağ felsefesi denince yalnız Yunan felsefesi akla gelmelidir.
A) İdea
C) İlk Çağ felsefesi kavramı kronolojik olarak yalnızca bir
B) Logos
dönemi ifade eder.
C) Arkhe
D) İlk Çağ Felsefesi birçok kültür ve düşünceyi içine alır.
D) Oluş
E) İlk Çağ Felsefesi miladi yılın başlamasıyla ortaya çıkmıştır.
E) Değişim

2. Thales, Milet (Aydın)’te yaşamıştır. Felsefe alanında, evreni
açıklarken tüm varlıkların “su”dan oluştuğunu savunmuştur. 5. Sokrates kesin ve herkes için geçerli doğru bilgiye ulaşıla-
Milet okulunu kurmuştur. Felsefenin yanı sıra matematik, ast- bileceğini savunmuştur. Annesi ebe olan Sokrates, doğum
ronomi alanında çalışmaları vardır. yardımcılığı, ebelik anlamına gelen “maieutike” adını verdiği
yöntemini, kendi deyimiyle ‘ruhta uyku halinde bulunan dü-
Herakleitos, Efes (İzmir)’te yaşamıştır. Evrenin ilk ilkesi ola-
şünceleri doğurtmak’ üzerine kurmuştur.
rak “ateş”i ileri sürmüştür. Değişim ile ilgili düşünceleriyle
çağların ötesine geçen bir etki bırakmıştır. Bu parçadan aşağıdaki yargılardan hangisine ulaşılabilir?
Buna göre aşağıdakilerden hangisi Thales ve Herakleitos A) Bilgi, insanlarda doğuştan vardır.
için söylenebilecek ortak bir yargı değildir? B) Bilgilerimizi deneyimle sonradan elde ederiz.
A) Anadolu’da yaşamış filozoflardır. C) Bilgilerimizin kaynağı beş duyu organımızdır.

B) Değişim ile ilgili düşünceye sahiptirler. D) Bilgiyi insan istemese de çevreden edinir.
C) Varlığın mahiyeti problemine cevap aramışlardır. E) Yaşamın her anında bilgi üretimi devam eder.
D) Evrenin ilk ilkesini açıklarken doğadaki varlıklara
başvurmuşlardır.

E) Doğayı gözlemlemeleri felsefelerini oluşturmada etkili
6. Kişinin nasıl yaşaması gerektiği sorusu üzerinde düşünme-
olmuştur.
mesinin değersiz ve mutsuz bir yaşam sürmesine sebep
olacağını düşünen Sokrates; mutluluğu, insanın yaptığı doğ-
ru eylem sonucunda duyacağı iç huzur olarak görmüştür.
Çünkü akıl ve aklı kullanma yetisini insana özgü bir faaliyet
türü olarak değerlendirmiştir.
3. Felsefenin ortaya çıktığı ilk dönemde filozoflar varlığın ana mad-
Parçaya göre iç huzura ulaşmanın temelinde yer alan
desini aramış ve verdikleri cevaplarda doğayı temel almışlardır.
ölçüt aşağıdakilerden hangisidir?
Filozoflar varlığın bu “ilk neden”ini arkhe olarak isimlendirmiştir.
A) Ölçülü olmak
Buna göre aşağıdaki filozoflardan hangisi, varlığın arkhe-
sini toprak, su, hava ve ateş olmak üzere dört unsur ile B) Acıdan kaçınmak
açıklamıştır? C) Sade bir hayat yaşamak

A) Parmenides B) Empedokles C) Anaksagoras D) Bilgelik erdemine sahip olmak
D) Thales E) Demokritos E) Çağının değerlerini reddetmek

107