Page 113 - 3 ADIM TYT FELSEFE

FELSEFE
TYT 3.
ADIM
MÖ 6. Yüzyıl - MS 2. Yüzyıl Felsefesi-1

2019 TYT 2021 TYT

1. Bir mağara düşünün. Mahkûmlar, yüzleri mağaranın arka du- 3. Aristoteles’e göre, kişinin erdemli bir yaşam sürebilmesi iki
varına dönük zincirlenmiş. Ömürleri boyunca orada tutulmuş- aşırı uçtan kaçınmasıyla mümkündür. Örneğin bir erdeme
lar ve başları, duvar dışında hiçbir şey göremeyecek şekilde gönderme yapan “cesur” sıfatını her şeye düşüncesizce atı-
sabitlenmiş. Arkalarında bir ateş yanmakta ve sırtlarıyla ateş lan bir kişiye yükleyebilir miyiz? Peki tam da yapılması ge-
arasında bir yol var. Bu yolda yürüyen insanların gölgeleri reken şeyi, yapılması gereken anda yapmaktan korkan bir
mağaranın duvarına vurur; gelip geçenlerden bazıları ellerin- kişiye cesur diyebilir miyiz? Aynı durum cömertlik için de söz
de birtakım nesneler taşırlar ve bu nesnelerin gölgeleri de konusudur: Cimri bir kişi kadar, savurgan bir kişi de cömert
duvara yansır. Mağaranın içindeki mahkûmlar her zaman değildir.
yalnızca gölgeleri görür. Gölgelerin gerçek şeyler olduklarına
Bu parçada Aristoteles’in erdem anlayışındaki hangi
inanırlar, ama aslında gerçek şeyleri hiç görmezler.
kavram üzerinde durulmaktadır?
Bu parçada betimlenen mağara metaforundan aşağıdaki
A) Vicdan
yargıların hangisine ulaşılabilir?
B) Ahlaki sorumluluk
A) Gerçekliğin doğası değişmez ve farklı yüzleri bulunmaz.
C) Eylem özgürlüğü
B) Duyuların yanıltıcılığından kurtulmak için başkalarının
D) Altın orta
yardımına ihtiyaç duyarız.
E) Adaletli olma
C) Aklın çalışma ilkelerini duyulardan gelen veriler belirler.
D) Duyuların kullanımı hakikate ulaşmak için bir ön koşuldur.

E) Duyular aracılığıyla bildiklerimiz tümüyle bir yanılsama
olabilir.

2020 TYT
2021 TYT
4. Bilgeliğe ermiş bir insan artık bilgi ile uğraşmaz çünkü za-
ten her şeyi biliyordur. Bilgisizler de ne bilgi ile uğraşırlar ne
2. Platon, Menon diyaloğunda Sokrates’in okuma yazma bilme-
bilge olmaya özenirler. Peki bilgisizlik neden kötüdür? Cahil
yen bir köleye bir geometri problemini nasıl çözdürdüğünü
kişi güzellikten, iyilikten, akıldan yoksunken hepsini kendi-
anlatır. Sokrates bilerek geometri sorusunu seçmiştir çünkü
sinde toplamış sanır da ondan. Yoksun olduğunu bilmeyen
bu tür bir problem duyu bilgisi ile çözülemez. Sokrates için
kimse ne diye kendinde olmayanın peşine düşsün ki? O va-
bu durumun açıklaması şöyledir: Köle daha önce bilmediği
kit, bilgeler de bilgisizler de düşmezse bilginin peşine, kimler
veya bilmediğini sandığı bir şeyi bilmektedir. Buna göre ruh
düşer peki? İkisinin ortasında olanlar düşer elbette. Bilgelik
bedene hapsolmadan önce idealar evrenindeyken idealarla
en güzel şeylerden biri, sevgi de her güzelin sevgisi ise ister
tanışıklık içindedir ancak bedene hapsolduğunda ideaların
istemez bilgelik dostu kişi de filozoftur. Yani filozof bilgelerle
bilgisini unutmuştur. Köle çevresindeki şeyleri görerek bir
bilgisizler arasındaki kişinin ta kendisidir.
zamanlar sahip olduğu şimdi ise gizil olarak bulunan yetkin
bilgiyi yeniden kazanmış ve problemi çözmüştür. Platon’un Şölen adlı eserinden derlenen bu parçadan
aşağıdaki yargıların hangisine ulaşılamaz?
Bu parçadan aşağıdaki yargıların hangisine ulaşılabilir?
A) Bilgiyi aramama konusunda bilge ve cahil birbirlerine
A) Bilmek, sadece bir anımsama sürecidir.
benzerler.
B) Önce duyulardan geçmemiş hiçbir şey zihinde bulunmaz.
B) Filozof, bilgeliğe sahip olmayan fakat onu arzulayan kişidir.
C) Bilgi hem aklın hem de deneyimin ürünüdür.
C) Cahil kişi iyinin ve güzelin farkına varamayandır.
D) Zihin, üzerine hiçbir şey yazılmamış boş bir levhadır.
D) Filozof zamanla bilgisini artırdıkça bilgeliğe erişir.
E) Bilgi, duyu deneyiminden elde edildiği için aposterioridir.
E) Filozofun cahilden en büyük farkı neyi bilmediğini bilmesidir.

111