Page 118 - 3 ADIM TYT FELSEFE

FELSEFE 3. ADIM

6. Platon’a göre maddi şeylerin bağımsız bir varlığı yoktur. 9. Phyrrhon’a göre aynı şey farklı insanlara, farklı şekillerde gö-
Onlar ideal varlıklar evrenindeki mükemmel biçimlerin ge- rünür. Aynı bal bir kimseye tatlı, bir başkasına acı gelebilir.
çici birer yansımasıdır. Aristoteles ise maddesiz biçimin ve Hatta aynı suyu bir elim sıcak, diğer elim soğuk algılayabilir.
biçimsiz maddenin olamayacağını ileri sürer. Ona göre her Ben suyun sıcak mı yoksa soğuk mu olduğunu bilemem.
varlığın, aynı zamanda varoluş amacı, kendi mükemmel “öz”
Phyrrhon’un bu görüşleri aşağıdaki yargılardan hangisiyle
ünü yine kendi içinde taşımaktır. çelişir?
Buna göre Aristoteles’i Platon’dan ayıran temel nokta A) Tüm bilgimizden şüphe etmeliyiz.
aşağıdakilerden hangisidir? B) Varlık hakkında doğru bilgiye ulaşılamaz.
A) Varlığın yapısının bilenemeyeceğini düşünmesi C) Duyu verileri insandan insana farklılık gösterir.
B) İdeal varlıkların mükemmel olduğunu savunması D) Şeyler hakkında kesin bir yargıya varamayız.
C) Asıl gerçekliğin maddenin içindeki öz’de saklı olduğunu E) Görünüşlerin ötesindeki gerçekliğin kendisine ulaşılabilir.
ileri sürmesi
D) Varlığın salt biçimden oluştuğunu savunması
10. Aristoteles’in araştırmaları genel olarak dört ilkede toplanır.
E) Biçimin maddeden ibaret olduğu görüşünü ileri sürmesi Bunlar:
• Araştırmalarındaki konuyu belirtmek ve saptamak
• Madde hakkında mevcut olan işaret ve düşünceleri sırala-
7. Anaksimenes nitelik bakımından değişmeyen, kendisiyle aynı
mak, açık bir duruma getirmek
kalma özelliği gösteren, gevşeyip yoğunlaşabilen bir maddenin
• İleri sürülen sorunun gösterdiği zorlukları araştırmak, in-
varlığın özü olabileceğini iddia ederken; Empedokles birbiriyle
celemek
karışıp daha sonra ayrılabilen, fakat kendisi değişmeyen ilk
• Eşyayı olduğu gibi göz önünde tutmak ve geçmiş tartış-
madde üzerinde karar kılmıştır. Demokritos’ta ise bu sorunun maların sonuçlarından çıkan akıl yürütmelerden yararlan-
cevabı, maddenin temeli olan atom fikrine dönüşmüştür. maktır.
Parçada aşağıdaki konulardan hangisi ele alınmaktadır? Buna göre Aristoteles’in araştırmalarında aşağıdakilerden
hangisine yer verilmez?
A) Değişmenin tüm var olanların temeli olarak ele alınması
B) İlk Çağ’da idealar problemiyle ilgilenilmesi A) Araştırma alanını sınıflandırmak
C) Filozofların düşüncelerinin, yaşadıkları çağda genelgeçer B) Araştırma verilerini deneyle sınamak
olması
C) Maddeleri anlaşılır hâle getirmek
D) Materyalistlerin varlığın özüne, farklı unsurları temele alarak
ulaşmaları D) Önceki çalışmalardan yararlanmak
E) Çalışma alanını sınırlandırmak
E) Empedokles ve Demokritos’un varlığın aynı nitelikte olduğunu
savunmaları
8. Aynı şeydir yaşayanla ölmüş, uyanıkla uyuyan, gençle ihtiyar. 11. Bir insan yanlışa yanlışla karşılık vermemeli ve kendine herhan-
Bunlar değişince ötekilerdir ve ötekiler değişince de bunlar. gi bir kötülük yapılsa bile kötülük yapmamalı. Bu söylediklerimizi
Bunların hayatı onların ölümü, onların hayatı da bunların ölü- kabul ederken kendi düşüncelerine ve inançlarına ters düşme-
müdür. Soğuk ısınır, sıcak soğur, yaş kurur, kuru nemlenir. meye dikkat et. Çünkü bu düşünceleri çok az kişinin doğru bul-
duğunu ve gelecekte de yine çok az kişinin doğru bulacağını
Kendinde ikilik olan şeyin “logos” da nasıl uyuştuğunu anla-
biliyorum. Bu düşünceleri kabul edenlerle etmeyenlerin ortak bir
mazlar. Daire çemberi üzerinde başlangıç ve son, ortaklaşa bir
görüşe varmaları imkânsızdır. Bunlar, karşılıklı olarak birbirle-
şeydir. Keçeci mengenesinin doğru ve eğri yolu bir ve aynıdır.
rinin düşüncelerine bakarak biri diğerini küçümser. Bu yüzden
İnen ve çıkan yol, bir ve aynıdır. İyi ile kötü, bir ve aynı şeydir.
iyi düşün, sen de bana katılıyor ve aynı şekilde düşünüyor mu-
Zaman; oynayan, dama taşı süren bir çocuktur. Olduğu yerde sun? Eğer öyleyse insanın yanlış yapmaması, yanlışa yanlışla
kalan hiçbir şey yoktur. Aynı ırmaklara girenlerin üzerine hep karşılık vermemesi ve ona kötülük yapıldığında kötülük yaparak
başka başka sular akar. Aynı ırmaklara hem giriyoruz, hem gir- kendisini korumaması gerektiği ilkesinden hareketle düşünme-
miyoruz. Hem biziz hem değiliz. Aynı ırmağa iki kere girilemez. ye başlayalım.
Herakleitos’un bu görüşlerinden hareketle aşağıdakiler- Sokrates’in Kriton ile geçen bu diyaloğundan hareketle
den hangisine ulaşılamaz? aşağıdakilerden hangisine ulaşılamaz?
A) Yaşamda her şey zıddıyla vardır. A) Kötü bir davranışa kötülükle cevap vermekten kaçınılmalıdır.
B) İyi ve kötü insanın kendinde anlam kazanır. B) Kötülük yapılmamalı ve kötü davranışlardan uzak durulmalıdır.
C) Hayatın içine baktığımızda diyalektik bir döngü vardır. C) Kişi kendi yararını gözeterek eylemlerine yön vermelidir.

D) Değişmeden kalan hiçbir şey mevcut değildir. D) Ahlaki kararlarda inançlara ters düşmemeye dikkat edilmelidir.
E) Değişim kaçınılmaz olarak bu evrendeki ilkelerin en temelidir. E) Kötülüklerin iyiliklerden ayırt edilmesinde iyi bir kaynağa
başvurulmalıdır.

118