Page 123 - 3 ADIM TYT FELSEFE

FELSEFE
TYT 2.
ADIM
MS 2. Yüzyıl - MS 15. Yüzyıl Felsefesi-1

1. Orta Çağ skolastik felsefesi bir şeyi eleştirmeden, sorgula- 3. MS 2. ile 15. yüzyıllar arasında felsefede doğru bilgiyi veren iki
madan olduğu gibi kabul etmekteydi. Hıristiyanlık öğretilerini kaynak vardır. İlki olayları açıklarken din otoritelerinin o konu
sorgusuz sualsiz doğru olarak kabul ettiği için felsefeyi bu ile ilgili düşünceleri diğeri de bu açıklamanın Aristoteles’in tü-
doğruları ispatlamakta kullanmaktaydı.
mellerin bilgisinden hareketle özelin bilgisine ulaşılabileceği
Buna göre aşağıdakilerden hangisi skolastik felsefenin biçimindeki çıkarım kurallarına uyup uymadığıdır. Bu dönem
özelliklerini yansıtan bir yaklaşımdır? için İtalyan bilim insanı ve düşünür Andrea Cesalpino “ Kuşku
yoktur. Hakikat tümüyle Aristoteles’in yapıtındadır.” der.
A) Dogmatizm
B) Pragmatizm Buna göre aşağıdaki yargılardan hangisi bu görüşü
destekler?
C) Septisizm
D) Kritisizm A) Doğru bilginin imkânından şüphe edilir.
E) Hedonizm B) Bilginin kaynağı duyu ve deneydir.
C) Akıl yoluyla doğru bilgiye ulaşılır.
D) Dini bilgiler kısmen doğrudur.
E) Doğru bilgi tümdengelim yoluyla elde edilir.

2. Yunan düşüncesinde maddeyi yoktan var eden yaratıcı bir
Tanrı kavramı yoktur. Bazı Yunan filozoflarında ortak olan
genel düşünce, ezeli olan bir Tanrı’nın karşısında yine ezeli 4. İlk Çağ felsefesinin merkezinde doğanın ve insanın, modem
olan bir varlık, madde, boş uzay veya kaosun var olduğu- felsefenin merkezinde ise bilginin ve insanın bulunduğu yer-
dur. Bu nedenle de bu filozoflar bir Tanrı-evren ayrımı, Tanrı- de, Orta Çağ felsefesinin merkezinde Tanrı vardır. Bir başka
evren ikiliği görüşüne sahiptirler. Buna karşılık Plotinos’un deyişle Orta Çağ felsefesinin ilk ve en temel konusu Tanrı’dır;
döneminde kendini yavaş yavaş kabul ettirmeye başlamış Tanrı’nın varoluşunun kanıtlanması, Tanrı’nın sıfatlarının
olan Yahudi-Hıristiyan evren tasarımı farklı bir tezden hare- açıklanmasıdır. Orta Çağ’da da filozof, öncelikle ve temelde
ket eder. Bu tez, Tanrı ile evren arasındaki ikiliği kabul etmez. felsefî düşüncelerini dinî dogmalarla uzlaştırma çabası içinde
Bu teze göre gerçek anlamda var olan, ancak Tanrı’dır ve olmuştur. Bununla birlikte, Orta Çağ’da felsefeyle din arasın-
evrenin herhangi bir şekilde Tanrı’yla karşılaştırılabilir veya da söz konusu olan bu ilişki, tek yanlı bir ilişki olmaktan uzak-
Tanrı’dan bağımsız bir varlığı yoktur; dolayısıyla o, ancak tır. Felsefî düşünce dinden, dinin dogmalarından etkilendiği
Tanrı’nın kişisel bir iradesi ve emri sonucu yoktan var edilen gibi, din de felsefî düşünceden yoğun bir biçimde etkilenmiş-
veya varlığa getirilen bir şey olmak durumundadır. tir. Buna göre, Orta Çağ’da, felsefe dine teorik bir çerçeve,
felsefî bir temel sağlamıştır.
Parçadan hareketle aşağıdaki düşüncelerden hangisine
ulaşılamaz? Parçadan hareketle aşağıdaki yargılardan hangisi Orta
Çağ felsefesini İlk Çağ felsefesinden ayıran temel farklı-
A) Tek tanrılı dinlerde evrenin varlığı Tanrı’ya bağlıdır. lıklardan birisi değildir?
B) Plotinus’un felsefi anlayışında Tanrı, evrenin varoluş ne- A) Felsefenin temel konusunun din olması
denidir.
B) Dinin felsefi bir nitelik kazanması
C) Yunan felsefesinde evrenin yoktan var olduğu fikri yadsı-
nır. C) Akıl ile iman arasında bağ kurulması
D) Tanrı’nın evrenin mutlak yaratıcısı olduğu düşüncesi her D) İnsanın ve evrenin anlaşılmaya çalışılması
zaman için geçerlidir. E) Tanrı’nın varlığının kanıtlanmaya çabalanması
E) Hıristiyan felsefesinde Tanrı tektir.

121