Page 146 - 3 ADIM TYT FELSEFE

FELSEFE 2. ADIM

7. Kopernik’in dile getirdiği ve Galileo’nun yaklaşık bir yüzyıl 10. Kant bilginin kaynağına ilişkin görüşünü; “Görüsüz kav-
sonra geliştirdiği Güneş merkezli evren sisteminin önemi, ramlar boş, kavramsız görüler kördür.” sözüyle açıklar.
gerçekte neyin ne etrafında döndüğünü göstermesinden
Buna göre bilgilerimizin kaynağı aşağıdakilerden
daha çok insanla doğa arasındaki ilişkiye dair oluşturduğu
hangisinde doğru olarak verilmiştir?
bakış açısındadır. Bu bakış açışı Aydınlanma düşünürlerinin
aklın gücüne duydukları güvenin temelini oluşturmuştur. A) Tecrübe
Buna göre Aydınlanma düşüncesinin temelinde aşağıda- B) Sezgi
kilerden hangisinin yer aldığı söylenemez? C) Duyu verileri
A) İnsan aklının doğanın sırlarını keşfedeceğine duyulan inanç D) Akıl ve deney

B) Bu dünyaya yönelmiş bakış açısı E) Sezgi ve akıl
C) Doğanın insan tarafından denetim altına alınabilecek
cansız ve mekanik bir varlık olduğu anlayışı

D) Tüm varlıkların Tanrı tarafından belli bir amaca göre
yaratıldığı inancı
E) Rasyonel düşünce ve akla duyulan güven
11. “İnsan Anlığı Üzerine Bir Deneme” adlı kitabında aklın içini
tamamen boşaltan ve onu sadece bir bilgi edinme yetisine
8. Hegel, varlığın kendisini ‘’Geist’’ (akıl/tin/ruh) olarak görür. indirgeyen Locke, aklın doğuştan getirdiği teorik ya da pratik
Ona göre Geist aşama aşama; evren, insan, toplum; son ola- hiçbir ilke bulunmadığını söyler. Zihin boş bir levhadır ve işle-
rak da sanat, din ve felsefeye dönüşür. Tez, antitez, sentez yeceği malzemenin temini bakımından deneyime bağlıdır.
diyalektiği içerisinde gerçekleşen bu değişim ve dönüşüm
Buna göre Locke aşağıdakilerden hangisini kabul et-
süreçleri Geist’in yapısındaki, kendini bilmeye ve gerçekleş-
memektedir?
tirmeye zorlayan çelişkiden kaynaklanır.
A) Kesin bilgiyi
Bu parçadan hareketle Hegel’in varlık anlayışı hakkında
aşağıdaki çıkarımlardan hangisi yapılamaz? B) Algısal bilgiyi
C) Apriori bilgiyi
A) Varlık olmak ile akıl özdeştir.
D) Tekillerin bilgisini
B) Tarihsel her süreç Geist’in açılımıdır.
E) Bilimsel bilgiyi
C) Çatışmalar varlığın yapısından kaynaklanır.
D) Bilimsellik, kendini bilmenin son aşamasıdır.
E) Her sentez aşaması kendi çelişkisini üretir.

9. 18-19. yüzyılda İngiliz aydınlanmasının emprizm ve duyumculu-
ğun; Fransız aydınlanmasının rasyonalist ve matematik unsur- 12. “Doğa, insanı iki egemen efendinin, haz ve acının hâkimiyeti
ların; Alman aydınlanmasının ise idealist, rasyonalist, romantik altına yerleştirmiştir. Ne yapacağımızı gösterdikleri kadar ne
kurgulara dayanan gizemciliğin etkisinde kaldığı gözlemlenmek- yapmamız gerektiğini de yalnız onlar belirler. Bir yanda doğru
tedir. Ayrıca aynı yüzyılda aynı ulustan olan filozoflar arasında ve yanlışın ölçütü, diğer yanda neden ve sonuçlar zinciri on-
da büyük oranda farklı görüşlerin ortaya çıktığı bilinmektedir. ların hükmüne bağlanmıştır. Her yaptığımızda, her söylediği-
mizde ve her düşündüğümüzde bizi yönetirler. Haz ve acıdan
Buna göre bir düşüncenin farklı algılanması ve uygulan-
kaçmak için sarf ettiğimiz her çaba, sadece onları gösterme-
masının nedeni aşağıdakilerden hangisi olabilir?
ye ve onaylamaya hizmet edecektir.”
A) Aydınlanma düşüncesinin kişiye ve topluma yüklediği an-
Bentham’a ait bu metinden hareketle aşağıdaki yargılar-
lamın anlaşılmaması
dan hangisine ulaşılabilir?
B) Ana karakter aynı olsa da her oluşumun farklı toplum ve
A) İnsanın etik varoluşu haz ve acıdan uzaklaşmasına bağlıdır.
kişilerde aynı seyretmemesi
B) İnsan belirlenmiş bir doğaya sahip değildir.
C) Toplumların düşünce birikimlerini sistemli hâle getirememesi
C) İnsan davranışlarının temelinde haz ve acı vardır.
D) Dünya gerçekliğinin kişi ve toplumdan bağımsız olması
D) İnsan özgürlüğünü, doğasından kaçmak için sarf ettiği
E) Düşüncenin oluşumunun toplumsal beklentilerden
çabayla gerçekleştirecektir.
bağımsız olması
E) İnsan eylemlerinde temel alınabilecek nesnel bir ilke yoktur.

146