Page 148 - 3 ADIM TYT FELSEFE

FELSEFE 2. ADIM

7. Kopernik’in dile getirdiği ve Galileo’nun yaklaşık bir yüzyıl 10. I. Kant bilginin kaynağına ilişkin görüşünü; “Görüsüz
sonra geliştirdiği Güneş merkezli evren sisteminin önemi, kavramlar boş, kavramsız görüler kördür.” sözüyle açık-
gerçekte neyin ne etrafında döndüğünü göstermesinden lar.
daha çok insanla doğa arasındaki ilişkiye dair oluşturduğu
Buna göre bilgilerimizin kaynağı aşağıdakilerden
bakış açısındadır. Bu bakış açışı Aydınlanma düşünürlerinin
hangisinde doğru olarak verilmiştir?
aklın gücüne duydukları güvenin temelini oluşturmuştur.
A) Tecrübe
Buna göre Aydınlanma düşüncesinin temelinde aşağıda-
kilerden hangisinin yer aldığı söylenemez? B) Sezgi
C) Duyu verileri
A) İnsan aklının doğanın sırlarını keşfedeceğine duyulan inanç
D) Akıl ve deney
B) Bu dünyaya yönelmiş bakış açısı
E) Sezgi ve akıl
C) Doğanın insan tarafından denetim altına alınabilecek
cansız ve mekanik bir varlık olduğu anlayışı

D) Tüm varlıkların Tanrı tarafından belli bir amaca göre
yaratıldığı inancı
E) Rasyonel düşünce ve akla duyulan güven

11. İnsan Anlığı Üzerine Bir Deneme adlı kitabında aklın içini
8. Hegel, varlığın kendisini ‘’Geist’’ (akıl/tin/ruh) olarak görür. tamamen boşaltan ve onu sadece bir bilgi edinme yetisine
Ona göre Geist aşama aşama; evren, insan, toplum; son ola- indirgeyen Locke, aklın doğuştan getirdiği teorik ya da pratik
rak da sanat, din ve felsefeye dönüşür. Tez, antitez, sentez hiçbir ilke bulunmadığını söyler. Zihin boş bir levhadır ve işle-
diyalektiği içerisinde gerçekleşen bu değişim ve dönüşüm yeceği malzemenin temini bakımından deneyime bağlıdır.
süreçleri Geist’in yapısındaki, kendini bilmeye ve gerçekleş-
Buna göre J. Locke aşağıdakilerden hangisini kabul
tirmeye zorlayan çelişkiden kaynaklanır.
etmemektedir?
Bu parçadan hareketle Hegel’in varlık anlayışı hakkında
A) Kesin bilgiyi
aşağıdaki çıkarımlardan hangisi yapılamaz?
B) Algısal bilgiyi
A) Varlık olmak ile akıl özdeştir.
C) Apriori bilgiyi
B) Tarihsel her süreç Geist’in açılımıdır.
D) Tekillerin bilgisini
C) Çatışmalar varlığın yapısından kaynaklanır.
E) Bilimsel bilgiyi
D) Bilimsellik, kendini bilmenin son aşamasıdır.
E) Her sentez aşaması kendi çelişkisini üretir.

9. 18-19. yüzyılda İngiliz aydınlanmasının emprizm ve duyumculu-
12. “Doğa, insanı iki egemen efendinin, haz ve acının hâkimiyeti
ğun; Fransız aydınlanmasının rasyonalist ve matematik unsur-
altına yerleştirmiştir. Ne yapacağımızı gösterdikleri kadar ne
ların; Alman aydınlanmasının ise idealist, rasyonalist, romantik
yapmamız gerektiğini de yalnız onlar belirler. Bir yanda doğru
kurgulara dayanan gizemciliğin etkisinde kaldığı gözlemlenmek-
ve yanlışın ölçütü, diğer yanda neden ve sonuçlar zinciri on-
tedir. Ayrıca aynı yüzyılda aynı ulustan olan filozoflar arasında
ların hükmüne bağlanmıştır. Her yaptığımızda, her söylediği-
da büyük oranda farklı görüşlerin ortaya çıktığı bilinmektedir.
mizde ve her düşündüğümüzde bizi yönetirler. Haz ve acıdan
Buna göre bir düşüncenin farklı algılanması ve uygulan- kaçmak için sarf ettiğimiz her çaba, sadece onları gösterme-
masının nedeni aşağıdakilerden hangisi olabilir? ye ve onaylamaya hizmet edecektir.”
A) Aydınlanma düşüncesinin kişiye ve topluma yüklediği an- J. Bentham’a ait bu metinden hareketle aşağıdaki yargı-
lamın anlaşılmaması lardan hangisine ulaşılabilir?
B) Ana karakter aynı olsa da her oluşumun farklı toplum ve
A) İnsanın etik varoluşu haz ve acıdan uzaklaşmasına bağlıdır.
kişilerde aynı seyretmemesi
B) İnsan belirlenmiş bir doğaya sahip değildir.
C) Toplumların düşünce birikimlerini sistemli hâle getirememesi
C) İnsan davranışlarının temelinde haz ve acı vardır.
D) Dünya gerçekliğinin kişi ve toplumdan bağımsız olması
D) İnsan özgürlüğünü, doğasından kaçmak için sarf ettiği
E) Düşüncenin oluşumunun toplumsal beklentilerden
çabayla gerçekleştirecektir.
bağımsız olması
E) İnsan eylemlerinde temel alınabilecek nesnel bir ilke yoktur.

146