Page 815 - Türk Dili ve Edebiyatı - 10 | Beceri Temelli

Ortaöğretim Genel Müdürlüğü TÜRK DİLİ VE EDEBİYATI 10

CEVAP ANAHTARLARI
de olduğu tarihî olayların pek bilinmeyen ayrıntılarını anla- Etkinlik No.: 259
tarak bilinmeyenlere ışık tutmayı, bunları farklı bir cepheden
anlatmayı da amaçlamış olabilir. Metnin hedef kitlesi ise toplu- 1. Bu sorunun cevabı öğrenciye bırakılmıştır ve yoruma açıktır.
mun geneli ve özellikle tarihe ilgi duyanlardır." Muhtemel cevaplar şöyle olabilir:
b) Bu sorunun cevabı öğrenciye bırakılmıştır ve yoruma açıktır.
Muhtemel cevaplardan birkaçı şöyle olabilir: taze bir tat denenmemiş yeni daha gelişmiş
biçimde
• Geçmişi bir kez daha yaşamak ve yazma alışkanlığı kazanmak.
• Anıları unutulmaktan kurtarmak. Seçtiğim anahtar sözcükler yazarın başarısını simgeliyor. Ör-
• Yok olup gitmesini göze alamadığımız bir gerçeğe kalıcılık ka- neğin yazar denenmemiş yöntemler kullanarak sinemaya fark-
zandırmak. lı bir bakış açısı getiriyor. Metin içerisinde geçen “taze bir tat”
• Anıyı oluşturan olayı, durumu, yerleri, kişileri söz konusu edip ifadesiyle de sinemaya kattığı yeniliklerden bahsediyor. Mevcut
başkalarının bilgisine, yararına sunmak. koşullardaki sinemanın altyapısını daha gelişmiş bir biçimde de-
• Kamuoyu önünde aklanmaya çalışmak, pişmanlığı dile getirip ğerlendirerek başarıya ulaşıyor.
içini boşaltmak, günah çıkarmak.
• Gelecek kuşaklara geçmişten sonuçlar çıkarıp sunmak. 2. Bu sorunun cevabı öğrenciye bırakılmıştır ve yoruma açıktır.
Muhtemel cevaplar şöyle olabilir: Yazar, sinema tarihinde iz bı-
• Gerektiği zaman bir eleştiride bulunmak.
• İnsanoğlunun; yaşantılarını, deneyimlerini başkalarıyla paylaş- rakmasını Gelinin Muradı, Keşanlı Ali Destanı, Selvi Boylum Al
Yazmalım filmlerindeki başarısına bağlamaktadır. Ben yazarın
mak gereğini duymak.
yerinde olsaydım başarımı bu filmlerin aldığı ödülleri açıklaya-
(Alınmıştır.) Salih Sarıca ve Mustafa Gündüz, Güzel Konuşma Yaz- rak desteklerdim. Bu filmlerin Türk sinema tarihinde birer köşe
ma Kompozisyon taşı olduklarını ifade ederdim. Bugün Türk sineması deyince akla
gelen ünlü isimlerin bu filmlerde oynamasının, filmin başarısı-
c) Bu sorunun cevabı öğrenciye bırakılmıştır ve yoruma açıktır. nın oyunculara bir yansıması olduğunu söylerdim.
Muhtemel cevaplardan birkaçı şöyle olabilir: "Amacım pan-
demi döneminin yasaklı günlerinde bende oluşan ruh hâlini, 3. Muhtemel cevap şöyle olabilir: Yönetmen olarak metnin ana dü-
evimdeki koşulları insanlara anlatarak bu günlerin kimse için şüncesi ve yardımcı düşüncesine bir rol vermek isteseydim “Selvi
kolay geçmediğini ama umutsuzluğa da kapılmanın gereksiz- Boylum Al Yazmalım” filmindeki İlyas ve Asya rolünü metnin
liğini göstermek. Hedef kitlem özellikle benimle aşağı yukarı ana düşüncesine, Cemşit ve Samet rolünü ise metnin yardımcı
aynı durumda olan öğrenciler.", "Bilimkurgu romanlarını ve düşüncesine verirdim.
filmlerini çok sevmeme karşın hayallerimde bile gerçekleşme 4. Bu sorunun cevabı öğrenciye bırakılmıştır ve yoruma açıktır.
olasılığını düşünemeyeceğim bir olay meydana geldi 2020 yı- Muhtemel cevaplar şöyle olabilir: "Yazarın sinemada başarılı olma-
lında. Bu yılın başında dünyayı, mart ayından sonra ise ülkemi- sının nedenini bir cümle ile açıklamak isteseydim metin içerisin-
zi etkisi altına alan bir virüsle karşılaştık. SARS-CoV-2 koydu- den 'Mesela Gelinin Muradı o güne kadar denenmemiş bir türdü
lar bu virüsün adını, yaptığı hastalığa da COVID-19. ..." ve sinemamıza sanırım yeni, taze bir tat getirdi.' cümlesini seçer-
dim.", "Yazarın sinemada başarılı olmasının nedenini bir cümle ile
Etkinlik No.: 258
açıklamak isteseydim metin içerisinden 'Keşanlı Ali Destanı sanı-
1. Bu sorunun cevabı öğrenciye bırakılmıştır ve yoruma açıktır. rım ilk epik sinema denemesiydi.' cümlesini seçerdim."
Muhtemel cevaplardan biri şöyle olabilir: Metnin konusu, yaza- Etkinlik No.: 260
rın ve kendi gibi belli bir yaşa gelmiş kişilerin anılarını yazmak
isteme sebepleridir. Metinde bu tahminleri destekleyen cümle- 1. a) Yazar, trende seyahat ederken yanında olan kitabı mı okuyaca-
ler şunlar olabilir: “Belleksiz toplum olmayı önlemek için herkes ğı ya da tren yol alırken manzarayı mı seyredeceği konusunda
anılarını yazmalıdır.”, “ İnsan karanlık bir boşlukta yok olmadan karasızlık yaşamaktadır.
önce bir iz bırakmak ister peşinde.”, “İhtiyarlar ne yaparlar? Anı- b) Bu sorunun cevabı öğrenciye bırakılmıştır ve yoruma açıktır.
larını yazarlar.” Muhtemel cevaplar şöyle olabilir: “Çıktım/Çıkmadım.”, “Yol-
2. Bu sorunun cevabı öğrenciye bırakılmıştır ve yoruma açıktır. culukta müzik dinlemeyi, yazı yazmayı, pencereden dışarıyı
Muhtemel cevaplardan biri şöyle olabilir: Evet, ben yazarın bu seyretmeyi, kitap okumayı tercih ederim.”
düşüncesine katılıyorum. Çünkü belleğimizde olumsuz etki bı- 2. Yazar hayat, kitap, insan, tabiat konusunda karşılaştırmalar ya-
rakmış anıları anımsamak bizi o olumsuz günlere ve o olumsuz pıyor. Hayatın kitaba sığamayacağı kadar geniş fakat tekrarlarla
günlerin oluşturduğu ruh hâline tekrar götürecektir. Bu durum dolu, insan zekâsının tabiattaki her şeyden daha üstün olduğunu
da günlük hayatımıza odaklanmamızı engelleyecek, bizi mutsuz düşünüyor. Şiirin, sanatın, mimarinin, musikinin, dansın tabiatı
kılacaktır. beğenmeyen insan zekâsının ürünü olduğundan bahsediyor.
Hayır, ben yazarın bu düşüncesine katılmıyorum çünkü anılar Yazar yaptığı karşılaştırma sonunda kitap okumaya karar veriyor
olumsuz etkiler bıraksa da bizim anılarımızdır ve biz o hatırala- çünkü kitabın tabiattaki en büyük şey olan insanın ürünü olması
rın bizde bıraktığı olumsuz izlerle baş etmeyi öğrenmeli, güzel sebebiyle manzara seyretmekten daha keyifli ve dinlendirici oldu-
hatıralar gibi bu hatıraları da benimsemeliyiz. ğu sonucuna varıyor.
3. Bu sorunun cevabı öğrenciye bırakılmıştır ve yoruma açıktır. 3. Bu sorunun cevabı öğrenciye bırakılmıştır ve yoruma açıktır.
Muhtemel cevaplardan biri şöyle olabilir: Evet, bu metin anı tü- Muhtemel cevaplar şöyle olabilir: “Kitap okumak benim için vaz-
rünün yazılış amacı hakkında bize bilgi verebilir. Çünkü yazar, geçilmez bir alışkanlık, doyulmaz bir tat, paha biçilemez bir an-
metin boyunca insanların niçin anı yazmaları gerektiğini anlatır. dır.”, “Kitap okumak beni farklı dünyalara götüren, yaşamın tüm
4. Anı türünün yazılış amacının başında hatırlanmak isteği vardır sıkıntılarını bana unutturan bir gemiye benziyor; her defasında
ki yazar da bu metinde unutulmamak, hatırlanmak ve geçmişe farklı bir rotada yeni bir yolculuğa çıkmak beni heyecanlandırı-
yor.”, “Kitap okumak bana hülyalı kapılar aralayan; eşsiz tat, koku,
bir iz bırakmak istediği için yazdığını söyler. Diğer bir neden de
Mina Urgan’ın yazar olmasıdır. Mina Urgan, mesleğinden dolayı renk ve sesler duyumsatan bir derinleşme aracıdır.”
yazma alışkanlığı olan birisidir. Bu sebep de anı türünün yazılma 4. a) Bu soruya öğrencilerden şu şekilde yanıtlar gelebilir: “Yazara
amaçlarından biridir. katılıyorum çünkü kitap okumak manzara seyretmekten daha
keyiflidir. Manzaradan çok daha fazlasını kitaplarda bulabiliriz.”,

813