Page 500 - Türk Dili ve Edebiyatı 11 Beceri Temelli Etkinlik Kitabı

246 TÜRK DİLİ VE EDEBİYATI 11 Ortaöğretim Genel Müdürlüğü

1. Aşağıdaki infografik (bilgilendirme grafiği) okuduğunuz metni hangi yönlerden destekleyebilir?
Açıklayınız.

YUNUS EMRE hâlâ şeyhinin gönlündesin. Yok eğer: “Hangi
Yunus’un hayatı tam bir masaldır. Tabii, sade Yunus?” derse vay hâline.
ve güzel bir masal... Yunus sabahleyin erkenden eşiğe oturur şey-
1240 - 1320 Peygamberlerin ve ermişlerin kemal yolunda- hini bekler. Olaylar hesap ettikleri gibi gelişir.
ki maceralarından elbette haberdardır. Pey- Şeyhin ayağı Yunus’a değince Taptuk Emre:
gamberler de dervişler de bu anlamda ortak “Bu kimdir?” diye sorar. Şeyhin hanımı: “Yu-
Yunus Emre, 1240’ta doğdu. Sarıköylü’dür. İyi bir kaderi yaşarlar. Onlar “mânâ erleri” ola- nus.” der. Taptuk Emre: “Bizim Yunus mu?”
bir tahsil gördüğü şiirlerinden anlaşılmak- rak “ipek böceği”ne benzerler. Onların da bir diye sorunca Yunus anlar ki şeyhinin gönlün-
tadır. Medrese tahsilinden sonra tasavvuf “koza dönemi” vardır. Arif Nihat Asya’nın da deki yerini hâlâ korumaktadır.
yoluna girdi. Tabduk Emre’ye mürit oldu. belirttiği gibi “Yunus peygamber, bu dönemi Mustafa Birgin, Bizim Yunus
Anadolu’nun birçok illerini, Suriye’yi ve Azer- balığın karnında, Yunus Emre de Tabduk’un
baycan’ı dolaştı. 1320 yılında 82 yaşında iken kapısında ve yollarda” geçirmiştir.
vefat etti. Mezarı Sarıköy’dedir. Mustafa Özçelik, Bizim Yunus
Bir sufinin zengin iç dünyasını ve yaşadığı Elif okuduk ötürü
hâlleri anlatmak için elbette çok daha fazla vav/ötürü Pazar eyledik götürü
kelime bulunabilir. Nitekim Yunus’un Di- Yaradılanı severiz
van’ında bu isim ve sıfatlarla birlikte onları Yaradan’dan ötürü
da görmek mümkündür. Ama hangi sıfatı ele
alırsak alalım bize sadece bir fotoğraf sun- elif
maktadır. Bu yüzden Yunus, hepsinden önce
ve sonra “Bizim Yunus”tur. “Bizim Yunus”un Hikâyesi
Yunus, Taptuk’un dergahında eğitimini kırk
Yunus Emre, Anadolu’nun son birkaç yüzyılı yılda tamamlar. Şeyhinden emir alır ve halkı
içinde hem baharı hem kışı yaşayan, önemli aydınlatmak için yollara düşer, yılları gurbet
olaylarla, sınavlarla karşılaşan Anadolu’nun ellerde geçer. Halka hakkı, hakkın sevgisini,
Osmanlı öncesi, yeniden toparlanma eyle- aşkı anlatmak için ilahilerini söyledi. Yıllar
minin öncülerinden birisi olarak karşımıza sonra şeyhi Taptuk Emre’yi çok özlemişti.
çıkar. Dolayısıyla bu dönem yıkılışla dirili- Onun özlemi için de şiirler söylüyordu.
şin bir arada yaşandığı bir dönemdir. Yunus
Emre, böyle bir çağın yıkılışını dirilişe yön- Bu hasret bazen onu kuşkuya düşürüyordu:
lendiren, manaya dayanarak çöküşü büyük “Ya Taptuk Emre beni unuttuysa?” Bu kuşku-
bir uygarlığa dönüştürenlerin arasında hiz- yu dergâha dönünce şeyhinin hanımına söy-
met eden mutasavvıf bir şair, bir gönül eri, bu ledi. Ana-bacı ona:
topraklarda inşa edilen Türk-İslam medeni- - Ey Yunus! dedi. Şeyhinin gözleri görmüyor
yetinin kurucularından biridir. artık. Sade kalp gözü açıktır. Sen şu eşiğe otur,
Anadolu’nun karanlık çağında diken içinde Taptuk namaza çıkarken ayağı sana dokunur.
açan güllerin en ihtişamlı; fakat bir o kadar de “Bu kimdir?” diye soracak olursa bana, ben
sade olanı Yunus’tur. Bu sade dervişin hayatı kendisine “Yunus!” diye cevap veririm. Şayet
tam bir “masal güzelliği” taşır. Gerçekten de şeyhin “Bizim Yunus mu?” derse anla ki sen

2. Türk edebiyatının abide şahsiyetlerinden birine dair bir infografik hazırlayacak olsaydınız infogra-
fikte ele aldığınız şahsiyete ait hangi bilgilere yer verirdiniz?

3. Okuyacağınız bir metnin görsellerle desteklenmiş olması, metne olan ilginizi nasıl etkiler?

498
Hazırlayan: Ahmet YALÇİN