Page 150 - Biyoloji - 12 Beceri Temelli Etkinlik Kitabı

Ortaöğretim Genel Müdürlüğü BİYOLOJİ 12 70

3. ÜNİTE > Bitki Biyolojisi Kazanım 12.3.2.2. Bitkilerde su ve mineral taşınma mekanizmasını açıklar.
Genel Beceriler: Eleştirel Düşünme Becerisi Alan Becerileri: Çıkarım Yapma Becerisi
Etkinlik İsmi FİZYOLOJİK KURAKLIK 40 dk.

Amacı Suyun taşınmasında; kohezyon gerilim teorisi, kök basıncı, adhezyon ve gutasyon olaylarını açıklayabilme. Bireysel
1. Yönerge Aşağıdaki metinden faydalanarak soruları cevaplayınız.

Su, tüm canlılarda olduğu gibi bitkilerde de hemen hemen bütün yaşamsal faaliyetler için gerekli inor-
ganik bir maddedir. Bitkilerin ihtiyaç duydukları suyu topraktan kökleri ile alamamaları kuraklık ola-
rak adlandırılır. Kuraklık durumunda bitkilerde stres meydana gelmektedir. Doğal ortamda yeterli yağış
olmaması, endüstriyel tarımda bitkinin ihtiyaç duyduğu suyun zamanında verilmemesi vb. durumlarda
öncelikle bitkilerin yapraklarında solgunluk başlar. Kritik bir aşama öncesinde bitki ihtiyaç duyduğu
suya kavuşursa canlılığını sürdürebilir. Topraktaki taban suyu, bitkinin alamayacağı ölçüde düşük ise
bitki uçlarından kurumaya başlar ve genellikle bitkide ölüm meydana gelir. Donma, toprağın osmotik
basıncının yüksek olması gibi bazı durumlarda toprakta su bulunmasına rağmen bitki, suyu topraktan
kökleriyle alamaz. Buna fizyolojik kuraklık denir.

1. Farklı iklimlerde yaşamaya uyum sağlamış muz, dut, çam ve limon ağaçlarında su kaybını önlemeye
yönelik ne gibi adaptasyonlar geliştirilmiş olabilir?

2. Toprağın osmotik basıncının yüksek olması neden kök hücrelerinin su alımını zorlaştırır? Gerekçe-
nizi belirtiniz.

2. Yönerge Deneyi inceleyerek verilen soruları cevaplayınız.

Bitkilerde suyun kökten yapraklara doğru nasıl taşındığını öğrencilerine göstermek isteyen Kenan Öğ-
retmen, bir deney yapmaya karar veriyor. Bir deney kabının içine renkli su dolduruyor. İçi su dolu ince
bir boruyu bu kaba daldırıyor. Borunun üst kısmını görseldeki gibi küçük bir süngere batırıyor. Renkli
sıvının boruda bir miktar yükseldiğini gözlemliyor. Öğrencilerine çeşitli sorular soruyor.

Sünger

Kılcal boru

Su

149