Page 205 - Biyoloji - 12 Beceri Temelli Etkinlik Kitabı

96 BİYOLOJİ 12 Ortaöğretim Genel Müdürlüğü

2. “Popülasyondaki bir bireyin sahip olduğu her özellik için yapay seçilim uygulanabilir.” görüşüne
katılır mısınız? Gerekçesiyle açıklayınız.

Yönerge Aşağıdaki metin ve görselden yararlanarak soruları cevaplayınız.

3. İnsanlar tarafından seçilmiş ve yetiştirilmiş bitki ve hayvan türleri “kültür” olarak adlandırılır. Ta- Artan dünya nüfusuna besin bulabilmek için günümüzde tarım ve hayvancılığa önem verme ihtiyacı or-
rımla uğraşan yetiştiriciler mısır kültürünü oluştururken atasal formdan farklı olarak hangi özellik- taya çıkmıştır. Denizlerin ve akarsuların kirletilmesi, ekilip dikilebilecek alanların çeşitli sebeplerle amaç
lerini değişime uğratmışlardır? dışı kullanımı ya da meraların tahrip edilmesi tarım ve hayvancılığı tehlikeye sokmaktadır.
Bitkilerin ıslah çalışmalarının çok önce başladığı ve hayvanlarla ilgili yapay seçilim, melezleme çalışma-
larının ise çok sonralara dayandığı bilinen bir gerçektir.
Günümüzde genetik mühendisliği ve biyoteknolojik yöntemlerle bitkilerin genetik yapılarını değiştirme
çalışmaları yapılmaktadır. Bu çalışmalarla bitkilerin, bitki öldürücü kimyasallara ve zararlı böceklere
karşı dirençli hâle getirilmesi sağlanmaktadır. Küresel iklim değişiklikleri gibi şartlar da göz önüne alı-
4. “Yapay seçilim tür içi çeşitliliği arttırır.” görüşüne katılır mısınız? Gerekçesiyle açıklayınız. narak tuzlu, kurak vb. uygun olmayan şartlara uyum sağlayabilen canlılar elde edilmeye çalışılmaktadır.
Hayvan ıslahında da bu doğrultuda melezleme çalışmaları devam etmektedir.
Günümüzde ıslah çalışmalarında gıda güvenliği ve diğer gereksinimler de ön plana çıkmaktadır. Islah
çalışmalarında kalite ve yüksek verimin yanında raf ömrünün uzunluğu, besin değerini koruyabilme-
si, tat, görüntü, ambalaj ve nakliyenin kolay olması gibi özelliklere önem verilmektedir. Ayrıca ilaç ve
kozmetik sanayilerinde istenilen ürünün elde edilmesinde kullanılabilmesi de önem verilen özellikler
5. Ahmet Bey yerel bir mandıra çiftçisidir. İneklerinin süt üretimini arttırmak ve işlerini büyütmek iste- arasındadır.
mektedir. Ahmet Bey, ineklerinden elde ettiği yıllık süt üretim miktarını aşağıdaki gibi belirlemiştir.
1 2 3 4 5 6

8.618 kg/yıl 11.113 kg/yıl 10.704 kg/yıl 9.888 kg/yıl 14.197 kg/yıl 14.514 kg/yıl
a) Ahmet Bey’in aralarında seçim yapabileceği altı ineği vardır. Ahmet Bey, sürüsünün gelecekteki ge-
netik yapısını iyileştirmek ve süt üretimini arttırmak için hangi dört ineği seçmeli ve yetiştirmelidir?

b) Süt endüstrisindeki seçici yetiştirme tüketicileri nasıl etkiler?

c) Çiftlik hayvanlarında istenilen özelliklerin geliştirilmesi için başka hangi yönetim uygulamala-
rına gereksinim duyulabilir?

Görsel: Yapay seçilim örnekleri

204
Hazırlayan: Tüzün ARIK BIYIKLI