Page 211 - Biyoloji - 12 Beceri Temelli Etkinlik Kitabı

BİYOLOJİ 12 Ortaöğretim Genel Müdürlüğü

CEVAP ANAHTARLARI
c) Meselson-Stahl’in hipotezi “DNA parçalı olarak eşlenir.” yönün- Etkinlik No.: 10 - Hücre Bölünmelerinden Önce Eşlenirim
de olsaydı kullandığı yöntem sonunda birinci ve ikinci nesil DNA
bantlarının konumu aşağıdaki şekilde verildiği gibi olurdu. 1. Aynı tip hücrelerde DNA’nın niteliğinin ve niceliğinin aynı kal-
ması, hücrelerin mitoz bölünmeye hazırlanırken kromozomların
üzerindeki histonlar ve proteinlerden oluşmuş kılıfın sıyrılma-
sıyla serbest hâle gelen DNA’nın tüm uzunlukları boyunca bir
ucundan diğer ucuna doğru kendini yarı korunumlu olarak eş-
lemesinden kaynaklanmaktadır. Bu eşlenme şekli ile birbirinin
Melez DNA (14/15) aynısı iki DNA molekülü oluşmaktadır.
2. Prokaryot hücrelerde halkasal yapıda bir DNA molekülü bulu-
nur ve replikasyon süreci iki yönlü olarak devam eder. Ökaryort
B r nc Nes l İk nc Nes l hücrelerde ise doğrusal yapıda ve çok uzun bir DNA molekülü
vardır. Bu yüzden ökaryot fazla sayıda replikasyon orijini oluşur
2. Her 20 dakikada bir çoğaldığına göre 60 dakikalık bölünme so- ve kısa sürede DNA’nın replikasyonu sağlanmış olur.
nucunda üçüncü kuşak elde edilir. Melez DNA normal azotlu
ortamda 3 kez eşlenince 1 tane melez, 7 tane hafif DNA oluşur. 3. DNA’nın replikasyonu sırasında meydana gelen bir hatanın
%12,5 melez, %87,5 hafif DNA oranları elde edilir. DNA polimeraz enzimi varlığında düzeltilebildiğini gözlemle-
miştir. DNA polimeraz enzimi, DNA iplikçiklerinde meydana
3. gelen hataların düzeltilmesini sağlar, bu şekilde hataların yavru
Görecel DNA Yoğunluğu Görecel DNA Yoğunluğu 4. Steroit yapılı hormonlar hariç verilen moleküllerin sentezlenme-
hücrelere aktarılması önlenmiş olur.

si için DNA molekülü kalıplık eder. Koşulların uygun olması du-
rumunda DNA varlığında bu moleküller tekrar sentezlenebilir.
sonucu tekrar bir DNA sentezlenmesi mümkün olmaz. Çünkü
1,710 1,717 1,724 1,710 1,717 1,724 Ancak bir hücrede DNA molekülünün yapı taşlarına ayrılması
Yoğunluk (g/ml) Yoğunluk (g/ml) bir hücrede moleküllerinin miktarı replikasyon olayı ile arttırılır.
Replikasyon yarı korunumlu olarak gerçekleşir. Dolayısıyla DNA
sentezi için yine DNA molekülüne ihtiyaç vardır.
5. a) DNA’nın her bir zinciri, yeni oluşturulacak zincirler için ka-
lıp görevini üstlenmektedir. DNA’nın eşlenmesi sonucunda
da yeni oluşan DNA’ların bir zinciri eski, diğer zinciri ise
ortamdan alınan yeni nüklotitlerden oluşur. Meselson ve
14
4. Evet, gözlemlerlerdi. Yarı korunumlu eşleme modeline göre kop- Stahl’ın deneyinde E. coli bakterisinde hafif azot içeren ( N)
15
yalanan her bir DNA molekülünde bir yeni zincir bir de atasal zincirlerin karşısına ortamdan alınan ve ağır azot içeren ( N)
zincir bulunacağı için melez DNA hiç kaybolmayacaktır. nükleotitler gelmiştir. İlk eşleme sonucunda iki adet me-
14
15
Etkinlik No.: 9 - Kalıtsal Özelliklerin Aktarımı lez ( N N) DNA molekülü oluşmuştur. Bu durum nesiller
boyunca devam ettirildiğinde oluşan ağır azotlu DNA’ların
oranı giderek artmıştır. Santrifüj sonucunda da ağır azotlu
1. DNA helikaz, önce DNA çift zincirini bir arada tutan zayıf hid- DNA’lar tüpün tabanında bir bant oluşturmuştur.
rojen bağlarını yıkarak açar. Daha sonra açılan zincirler kalıp
olarak kullanılarak DNA polimeraz aracılığı ile yeni zincirler b) Meselson ve Stahl ağır azot taşıyan DNA’ya sahip olan E. coli
oluşturulur ve daha sonra DNA ligaz enzimi, DNA parçacıklarını bakterilerini hafif azot ( N) bulunan bir kültür ortamında
14
fosfodiester bağıyla birleştirir. çoğaltmış olsalardı oluşan DNA molekülleri hafif azot taşırdı
( N N). Dolayısıyla bu DNA molekülleri izole edilip santrifüj
14
14
2. DNA helikaz : Çift zincirli DNA’nın birbirinden ayrılmasını sağ- edilmesi sonucunda da DNA’lar tüpün üst kısmında birikir ve
layan enzimdir. burada bir bant oluşturacak şekilde toplanırdı.
DNA ligaz: DNA parçalarının birleşmesini sağlayan enzimdir.
DNA polimeraz: Yeni oluşan zincire nükleotit ekleyen enzimdir. Etkinlik No.: 11 - Kiremitten Proteine
1. DNA: Binaya ait planların tamamı
3. Gen: Planların sadece çatıya ait olan kısmı
mRNA: Çatı planını alıp uygulatmak üzere inşaat sahasına giden
mimar
Ribozom: Mimarın inşaatı başlatmak ve yürütmekle görevlendir-
diği ustabaşı
tRNA: Çatı inşaatında malzemeleri toplayıp bir araya getiren işçiler
Normal DNA Melez DNA 1 Amino asit: Çatı malzemeleri
Protein: Oluşturulan yeni çatı
1/4 3/4 => 4 3 = 1 4 = 1 3 2.
4 3
4 Durdurma kodonundan sonra mRNA'daki kodonlar okunmaz.
Üretilen polipeptide ekleme yapılamaz.
4. Prokaryotlarda DNA halkasal olduğu için bir noktadan başlayan 3. a)6 b)5 c)1 ç)2 d)3 e)4
replikasyon, iki yönde ve her iki iplikte birden devam ederek DNA 4. 1-Ribozom büyük alt birimi 2- Ribozom küçük alt birimi
tamamen kopyalanıncaya kadar sürer. Ökaryotlarda ise DNA doğ- 3- mRNA 4- Amino asit
rusaldır ve çok daha uzundur. Ökaryot DNA’larında replikasyon sı- 5- Peptit bağı 6- Polipeptit zinciri veya protein
rasında yüzlerce replikasyon orijini oluşur. Böylece DNA eşlenmesi 7- Sonlandırıcı kodon
prokaryotlardaki DNA eşlenmesine göre kısa sürede tamamlanır.

210