Page 219 - Biyoloji - 12 Beceri Temelli Etkinlik Kitabı
P. 219
BİYOLOJİ 12 Ortaöğretim Genel Müdürlüğü
CEVAP ANAHTARLARI
2. Öğrencilerin konuşması dikkate alındığında yorumlarının doğru 4. Farklı ışık şiddetlerinin fotosentez hızına etkisini göstermeyi
olduğu söylenebilir ancak biyoloji öğretmeninin etkinliği yapma amaçlamıştır. Işık kaynağının farklı mesafelere koyulmasıyla çı-
amacı, fotosentez hızına etki eden dış etkenleri kavratmaktır. Öğ- kan kabarcık sayılarının karşılaştırılması bunu göstermektedir.
rencilerin konuşmalarında ise fotosentez hızına etki eden kalıtsal 5. X > Y > Z olmalı. Çünkü ışık şiddeti arttıkça fotosentez hızı belli
faktörler yorumlanıyor. bir değere kadar artar. En yakın ışık kaynağının şiddeti yüksektir.
3. Sıcaklığı artırmak belli bir dereceye kadar fotosentez hızını artı- Mesafe arttıkça ışık şiddeti azalır.
rır. Dolayısıyla gözlemlenen oksijen gazı kabarcığı da artar. An- 6. Fotosentez hızını artıracak ışık şiddetleri belirlenerek yapay ışık-
cak 55 °C’den sonra enzimlerin yapısı bozulacağı için fotosentez landırmayla fotosentez hızının optimum düzeyde gerçekleşmesi
gerçekleşmeyecek ve oksijen gazı kabarcığı da oluşmayacaktır. sağlanır. Böylece bitkinin gelişimi artırılmış olur. Bu uygulama
4. Biyoloji öğretmeninin cam fanusu hava almayacak şekilde kapat- seracılıkta kullanılarak tarımsal ürünlerin verimi artırılır.
masındaki temel amacı, fotosentez hızına CO miktarının etki- 7. Azalırdı. Çünkü kırmızı filtre sadece kırmızı ışığı geçirecek, diğer
2
sini gözlemlemektir. Deney düzeneğinde KOH kullanmasındaki renkteki ışıklar geçemeyecektir. Bir nevi ışık şiddeti azalacaktır.
amacı ise bitkinin solunum sonucu oluşturacağı CO gazının fo- Fotosentez hızı düşecektir.
2
tosentez olayında bitki tarafından kullanılmasını engellemektir. Etkinlik No.: 37 - Fotosentez
Böylece fanus içerisinde kalan yapraklar CO gazını kullanama-
2
mış, fotosentez tepkimesini gerçekleştirememiştir. 1. Fotosentetik ipliksi algin farklı dalga boylarına maruz kalan kı-
5. Işık kaynağı deney düzeneğine ne kadar yakın olursa fotosentez sımlarında fotosentez hızı değişiklik göstermektedir. Bu nedenle
hızı da o kadar fazla olur. Dolayısıyla fanus içerisindeki CO tü- bu kısımlarda açığa çıkan oksijen miktarı da farklıdır. Ortama
2
kenme hızı, ışık kaynağının fanusa yakınlığı ile artacaktır. Buna eklenen oksijenli solunum yapan bakteriler, fotosentezin daha
bağlı olarak fanus içinde kalan yapraklardaki sararma, ışık kay- hızlı olduğu ve daha çok oksijenin açığa çıktığı kısımlarda yoğun-
nağı yaklaştıkça artacaktır. laşmaktadır. Bu durum kırmızı ve mavi-mor dalga boylarında fo-
tosentez hızının en fazla, yeşil dalga boyunda ise en az olduğunu
Etkinlik No.: 35 - Fotosentez Hızına Etkiler - II göstermektedir.
1. A deneyinde klorofil, yeşil renkli ışığın çok az bir kısmını soğu- 2. Fotosentez Hızı
rurken büyük bir kısmını ise ya geçirir ya da yansıtır.
Böylece klorofil çözeltisinden geçen yeşil ışık miktarı çok oldu-
ğundan galvanometrede yüksek bir değer okunur.
B deneyinde klorofil, mor renkli ışığın büyük bir kısmını soğu-
rurken çok az bir kısmını da geçirir.
Böylece klorofil çözeltisinden geçen mor ışık miktarı çok az oldu-
ğundan galvanometrede düşük bir değer okunur.
2. Bağımlı Değişken - Galvanometredeki değer
Bağımsız Değişken - Işığın rengi I ığın Dalga Boyu
3. A ışığında galvanometredeki değer yüksek ölçülmüştür. Buna 3. Işık kaynaklarının artırılması ışık şiddetinin artmasını sağlayacak-
göre klorofil çözeltisinden geçen ışığın, klorofilin soğurmadığı tır. Bu da fotosentez hızının artmasını sağlayacağından bakterilerin
yeşil ışık olduğu biliniyor. B ışığının gönderildiği düzenekte ise çoğalmasına neden olmuştur. Işık kaynakları artırılmaya devam
galvanometredeki değerin küçük olduğu görülmüştür. Dolayı- ettiğinde ışık şiddeti artacak ancak fotosentez hızının artışı sürekli
sıyla B ışığı, klorofil tarafından soğurulan sarı ışık gibi bir ışık olmayacaktır. Fotosentezin gerçekleşmesinde yapısal ve çevresel
olabilir. birçok etken birlikte rol oynamaktadır. Yalnızca ışık şiddetinin
4. Galvanometrede farklı değerlerin görülmesi, klorofil çözeltisi- artırılması fotosentez hızını tek başına artırmaya yetmeyecektir.
nin farklı ışık renklerinin değişik değerlerde soğurulmasıdır. Bu 4. Fotosentezin ışıktan bağımsız tepkimeleri enzimler varlığında
farklı soğurulma sonunda fotoelektrik tüp farklı değerde elektrik gerçekleşir. Bu nedenle sıcaklığın artışı belirli bir noktaya kadar
üretecek ve galvanometre farklı değerleri ölçecektir. fotosentez hızının artmasını sağlar. Ancak sıcaklığın sürekli ola-
Etkinlik No.: 36 - Işığın Gücü rak artması enzimlerin yapısını bozacağından fotosentez hızının
1. Fotosentez hızının az olduğu yeşil dalga boyunda konumlanırlar- azalmasına neden olacaktır. Başlangıçta fotosentez hızının art-
ması, bakteri yoğunluğunu da artıracaktır. Ancak sıcaklığın sü-
dı. Çünkü oksijen zorunlu anaerob bakteriler için öldürücü etki rekli olarak artışı fotosentez hızını olumsuz etkileyeceği için bir
yapar. Bu yüzden bakteriler mümkün olduğu kadar oksijenden
uzaklaşmak için yeşil ışık altında toplanır. süre sonra bakteri sayısı da azalacaktır.
2. Yanlıştır. Görselde dalga boyunun düşük olduğu mor rengin 5. Maden suyu içerisinde çözünmüş olarak CO ve mineraller bu-
2
oluştuğu kısımda fotosentezin yüksek olduğu, ona göre daha bü- lunmaktadır. CO , fotosentez sırasında kullanılırken mineraller,
2
klorofil ve enzimlerin yapısında yer almaktadır. Bu nedenle ma-
yük dalga boyunda olan yeşil rengin oluştuğu kısımda fotosentez
hızının düşük olduğu görülmektedir. Bu da “Dalga boyu arttıkça den suyu eklenmesi fotosentez hızının artmasını sağlayacaktır.
fotosentez hızı artar.” hipotezinin yanlış olduğunu gösterir. 6. İpliksi algin kaynayan su içerisinde bekletilmesi, yapısında bulu-
3. nan proteinlerin ve enzimlerin denatüre olmasına neden olacak-
Fotosentez Hızı tır. Bu durumda fotosentez gerçekleşmeyecektir. Bakterilerde bir
kümeleşme görülmeyecektir.
7. Bitkisel üretimde verimin artırılabilmesi için fotosentez hızını
artırıcı yönde koşullar oluşturmak gerekmektedir. Oluşturulacak
ortamın iyi ışıklandırılması, ışık şiddetinin artırılması gerekmek-
tedir. Işığın dalga boyunun mavi-mor ışık olması fotosentez hızı-
nı artıracaktır. Sıcaklık fotosentez hızını etkileyen bir diğer faktör
olduğu için ortam sıcaklığını düzenlerken optimum sıcaklık ko-
şulları seçilmelidir. Fotosentez sırasında CO ve H O kullanıldığı
2
2
için ortamdaki miktarları önem taşımaktadır. Bitkiler yeterince
I ığın Dalga Boyu sulanmalı ve ortamdaki CO miktarı kontrol edilmelidir.
2
218
