Page 220 - Biyoloji - 12 Beceri Temelli Etkinlik Kitabı

Ortaöğretim Genel Müdürlüğü BİYOLOJİ 12

CEVAP ANAHTARLARI
Etkinlik No.: 38 - Sera 5. Fotosentez Kemosentez
1. Işığın dalga boyunun fotosentez hızına etkisiyle ilgili yapılan ça- .a
lışmalar göstermiştir ki yeşil bitkiler fotosentezi 380-750 nm dal- .d .b
ga boyu aralığındaki görünür ışıkta gerçekleştirmektedir. Klorofil .g .e
mor, mavi ve kırmızı dalga boylu ışıkları daha çok soğurduğu için .ğ .c .h
fotosentez bu dalga boylu ışıklarda daha hızlı gerçekleşir. Dolayı- .ç
sıyla serada kullanacağı yapay ışık kırmızı ya da mor ışık olmalıdır. .i .f
2. Eğer bitkiler kırmızı renkte olsaydı daha çok kırmızı ışığı yan-
sıtırken diğer görünür ışıkları soğuracaktı. Dolayısıyla bitkilerin
kırmızı renkte olması ve Ahmet Bey’in yapay ışıkta kırmızı ren- Etkinlik No.: 40 - Kemosentez ve Hayat
gi kullanması fotosentez hızını düşüreceği için bitkilerden elde
edeceği verimi de düşürürdü. Bu yüzden kırmızı renk dışında bir 1. Evet, bu bir avantajdır. Kemoototrof canlılar ışığa ihtiyaç duyma-
renk kullanması gerekir. dıklarından gece ve gündüz sürekli olarak besin sentezleyebilirler.
3. Serada organik gübre kullanıldığında topraktaki mikroorganiz- 2. Klorofilli mor kükürt bakterisi H S'i hidrojen ve elektron kaynağı
2
malar artacak ve gübredeki organik maddelerin bu organizmalar olarak kullanırken kemosentetik kükürt bakterileri H S'i enerji
2
tarafından parçalanması sonucunda CO açığa çıkacak ve hava- kaynağı olarak kullanır.
2
daki CO oranı yükselecektir. 3. Sudan karşılanır.
2
4. Bitkiler ışık olmadığı zaman sadece solunum yaptıklarından sera 4. Organik madde üretiminde kullanılır.
içindeki CO miktarı artar. Serayı havalandırmak için güneş doğ- 5. Bu canlılar azot döngüsünde görev alır. Nitrit ve nitrat tuzlarının yapı-
2
duktan 1-2 saat sonrası beklendiğinde CO 'in dışarı kaçması en- mını gerçekleştirirler. Bu tuzlar bitkiler tarafından protein yapımında
2
gellenir. Çünkü bu süre içerisinde bitkiler ortamda birikmiş olan kullanılmaktadır. Bu canlılar sayıca azalırsa fotosentez verimi azalır.
CO 'i kullanabilecektir. Böylece doğal yollarla oluşan CO 'ten
2
2
optimum düzeyde yararlanılmış olur. 6. Yaşayabileceğim yer kükürt bakımından zengin kaplıca suları, ok-
5. Gübre içerisinde organik ve inorganik maddeler bulunur. Orga- yanus diplerindeki çatlak ve yarıklardan sızan kükürtlü bölgeler,
yanardağ bacalarının etrafı olabilir.
nik maddelerin saprofitler tarafından parçalanması hem karbon-
dioksit miktarını hem de mineral miktarını arttıracaktır. Bitkiler, 7. FOTOSENTEZ KEMOSENTEZ
topraktan aldıkları mineralleri belirli oranda kullanarak fotosen-
tezle besin üretimine olumlu bir katkı sağlar. Klorofil gereklidir. Klorofil gerekli değildir.
6. Seralara ıslak saman balyalarının konmasının sebebi şudur: Sa- Işık enerjisi kullanılır. Kimyasal enerji kullanılır.
mandaki saprofit bakterilerin ayrıştırma yapmaları sırasında CO 2 H kaynağı H O, H S, H Hidrojen kaynağı H O
+
açığa çıkacak, dolayısıyla fotosentezi arttıracak ve ürün miktarın- 2 2 2 2
da artış sağlanabilecektir. Gündüz gerçekleşir. Gece ve gündüz gerçekleşir.
7. Fotosentez reaksiyonlarında enzimler görev alır. Bu nedenle sıcaklık Atmosfere O verebilir. Atmosfere O verilmez.
değişimleri fotosentez hızını etkiler. Enzimlerin en iyi görev yaptığı 8. 2 2
sıcaklık değerine “optimum sıcaklık” denir. Kış aylarında sera için- Doğadaki biyolojik dengenin korunmasında kemosentezin önem-
deki sıcaklığın düşmesi, bitkilerin fotosentez hızını düşürecektir. li bir görevi vardır. Kirli suların arıtılması sürecinde açığa çıkan
Dolayısıyla optimum sıcaklığa kadar olan artışlar fotosentezi hız- çamura kemosentetik bakteriler ve arkeler ilave edilerek bu atık-
landırır. ların gübre olarak kullanımı sağlanabilmektedir. Ayrıca petrol ile
kirlenen suların gübre püskürtülerek kemosentetik bakterilerin
8. Fotosentez hızını etkileyen birçok faktör vardır. Bu faktörlerin çoğaltılması sağlanır ve böylece çevredeki petrolün parçalanması
hepsinin fotosenteze belirli bir oranda katkısı vardır. Faktörler- hızlanır. Bu sonuçlara baktığımızda kemosentetik canlıların çevre
den birinin eksikliği ya da yetersizliği fotosentez reaksiyonlarını kirliliğini önleyici doğal bir çözüm olduğu düşünülebilir.
olumsuz etkiler. Bu durum minimum yasası ile de açıklanabilir.
Etkinlik No.: 39 - Fotosentez mi Kemosentez mi? Etkinlik No.: 41 - Menfezde Yaşam
1. Fotosentez: Bitkilerde ve kükürt bakterilerinde görülür. Klorofil pig- 1. Hayır, katılmam. Dev tüp solucanları kemosentez yapmaz. Mu-
menti bulunduran bu canlılar, CO2 kullanarak (özümleyerek) ken- tualist yaşadığı bakteriler kemosentez yapar. Üretilen besin pay-
disi ve diğer canlılar için gerekli besinlerle birlikte O2 ya da S2 üretir. laşılır. Dev tüp solucanı tüketici bir canlıdır.
Kemosentez: Nitrit ve nitrat bakterilerinde görülür. Kemosen- 2. Hayır, herhangi bir değişiklik olmazdı. Çünkü kemosentez yapan
tezde inorganik maddelerin oksidasyonu sonucunda açığa çıkan bir canlı ışık kullanmaz ama ışık varlığında da inorganik mad-
enerji kullanılır. Açığa çıkan bu enerji ile CO2 özümlemesi yapı- delerden organik madde üretmeye devam eder. Yani ışığın olup
larak besin elde edilir. olmaması önemli değildir.
2. Fotosentezde açığa çıkan oksijen atmosfere verilir ancak kemo- 3. Üretici canlı olarak kemosentetik bakteriler görev üstlenir ve
sentezde açığa çıkan oksijen atmosfere verilmez; canlının kendisi ekolojik bir yaşam birliğinin devamlılığı sağlanır. Aynı zaman-
için gerekli olan tepkimelerde kullanılır. Dolayısıyla kemosentez da H S gibi bileşikler oksitlenerek hem enerji elde edilir hem de
2
olayı atmosfer için oksijen kaynağı değildir. madde döngüsüne katkıda bulunulur.
3. H S’in hidrojen kaynağı mı yoksa enerji kaynağı mı olarak kullanıl- 4. Hemoglobin insanda kana, kırmızı dev tüp solucanında plume
2
dığına bakmak lazım. H S, fotosentez sırasında hidrojen ve elektron organına kırmızı rengini verir. İnsandaki hemoglobin oksijenle
2
kaynağı iken kemosentez sırasında enerji kaynağı olarak kullanılır. kolay birleşir ve kolay ayrılır. Aynı durum kırmızı dev tüp solu-
4. a) Bu bakteriler hidrojen sülfür ve metan gibi maddeleri okside canında da görülür. Bu canlıdaki hemoglobinin sülfür taşıması,
ederek elde ettikleri enerji ile besin sentezler. insan hemoglobininde bulunmayan bir özelliktir.
b) Kemosentetik bakterilere metan, hidrojen, demir, kükürt, nit- 5. Okyanus diplerine ışığın yeterince ulaşmamasından dolayı bu
rit ve nitrat bakterileri örnek verilebilir. yerlerde fotosentez gerçekleşmez. Çünkü fotosentez için ışık
şarttır. Oysa kemosentez yapan canlılar ışığa gerek duymadan
inorganik maddeleri organik maddelere dönüştürebilir.

219