Page 39 - Biyoloji - 12 Beceri Temelli Etkinlik Kitabı

16 BİYOLOJİ 12 Ortaöğretim Genel Müdürlüğü

3. Yukarıda 1. soruda verilen “ekstrem şartlarda yaşayan organizmaların enzimlerinin ve biyomolekül-
lerinin kullanılması” maddesi için günümüzde insanların faydasına yapılan bir uygulamayı örnek
olarak veriniz.

Yönerge Kök hücre hakkında verilen aşağıdaki metinden yararlanarak soruları cevaplayınız.

Kalıtsal bir kanser türü için tedavi gören 25 yaşındaki Özgür’e onkolog (kanser uzmanı) gen terapisi
diğer adıyla kök hücre tedavisi önerir. Onkolog, Özgür’e kök hücre ile ilgili açıklamalarda bulunur:
“Embriyo, kök hücre adı verilen hücreler bakımından zengindir. Kök hücreler, henüz farklılaşmamış,
4. Genetik mühendisliği alanındaki çalışmaların biyoteknolojik yöntemler üzerine etkilerini nasıl de- sınırsız bölünebilen, kendini yenileme özelliği olan hücrelerdir. Kök hücreler farklılaşarak doku ve
ğerlendirirsiniz? Örnekler vererek açıklayınız.
organları oluşturabilir.
Kök hücre kaynaklarından embriyonik kök hücreler, vücuttaki her tip hücreye (kas, kemik, deri ya da
sinir hücresi vb.) dönüşme potansiyeline sahiptir. Diğer kök hücre kaynakları ise yetişkin kemik iliği
ve göbek kordonu kanıdır. Bu kök hücreler embriyonik kök hücreler kadar çeşitli hücre tipine dönü-
şemezler fakat vücutta elde edilmesi kolaydır. Kök hücreler kullanılarak kanser ve Parkinson gibi pek
çok hastalığın tedavi edilebileceği düşünülmektedir. Günümüzde kök hücrelerin kullanıldığı kemik
iliği nakilleri zaten lösemi tedavisinde başarılı bir şekilde kullanılmaktadır. Genel olarak erkeklerin
kemik iliğindeki kök hücre sayısı kadınlarınkinden çoktur ve yaş ilerledikçe kemik iliğindeki kök hüc-
re miktarı azalır.” açıklamalarında bulunur. Doktor, kök hücre bağışlarının önemini de vurgular.
5. Genetik mühendisliği uygulamaları arasında adını sıkça duyduğunuz genetiği değiştirilmiş organiz-
maların (GDO) elde edilmesi çalışmaları çok tartışılmaktadır. GDO’ların oluşturabileceği zararların
neler olabileceğini açıklayınız.

Kas Hücreler Nöron Bey n
Kalp Kök Hücre

Enteros tler
Osteos t
6. Genetik mühendisliği alanında yapılan uygulamaların kötü niyetli kişilerce kullanımının doğuraca- Hepatos tler
ğı sonuçlar neler olabilir? Hangi noktalarda dikkatli olunması gereklidir? Gerekçeleri ile açıklayınız.

Bağırsaklar Kem k
Karac ğer

Görsel: Kök hücre

1. Kök hücre kaynağı olarak insan vücudunda kullanılacak hücreler hangi özelliklerinden dolayı seçilir?

7. Yukarıda B tablosuna seçtiğiniz biyoteknolojik yöntemlerinin aşağıda verilen uygulama alanlarına
ilgili numaralarını yazınız.

Gıda Endüstrisinde Tarım ve Hayvancılıkta Sağlık-Tıp Alanında
Kullanılan Biyoteknolojik Kullanılan Biyoteknolojik Kullanılan Biyoteknolojik 2. Dünya genelinde oldukça sık bir şekilde uygulanan yeni doğan bebeklerin göbek kordonunun sak-
Yöntemler Yöntemler Yöntemler lanmasındaki amaç ne olabilir? Bu hücreler hangi yöntemlerle saklanmaktadır?

38
Hazırlayan: Aylin BARDAKÇI