Page 312 - Fizik 9 Beceri Temelli Etkinlik Kitabı

FİZİK 9 Ortaöğretim Genel Müdürlüğü

CEVAP ANAHTARLARI
3. Hava ısı iletim katsayısı düşük olan bir yalıtım malzemesidir 3. Yönerge
ve ısıyı konveksiyon ile iletir. Katmanlar arasına hava basıl- Öğrencilerin verdiği cevaplara göre farklılık görülebilir.
masının sebebi, bu havanın birinci katmandan ikinci katmana Muhtemel cevaplar:
geçmeye çalışan enerjiyi konveksiyon ile katmanlar arasında Camlar kalınlaştırılabilir. Pencereler çift camlı ya da üç camlı yapı-
tutmasıdır. Bu sayede vücut sıcaklığı korunmuş olur.
larak aralarında kalan havanın ısı iletim katsayısının düşüklüğün-
4. Öğrencilerin verdiği cevaplara göre farklılık görülebilir. den yararlanılabilir. Pencerelerin boyutları küçültülebilir. Çerçeve
Muhtemel cevaplar: yapımında ısı iletim katsayısı düşük olan ahşap tercih edilebilir.
Ortak özellikleri kalın, parlak/açık renkli ve ısı yalıtım katsa- Not: Konu ile ilgili bilgiler için bk. MEB Ortaöğretim Fizik 9 Ders
yısı düşük malzemelerden yapılmaları ve bu sayede ısı yalıtımı Kitabı, sayfa 241-245.
sağlamalarıdır.
2. Yönerge
1. Kuşlar, tüylerini kabartarak tüylerinin arasına hava hapseder
ve bu sayede ısı yalıtımı sağlayarak vücut sıcaklıklarını korur.
Etkinlik No.: 137
2. Penguenlerin dışta bulunan tüyleri yağla kaplıdır ve su geçir-
mez . Bunların altında ise kuru ve yumuşak tüyler bulunur. Bu 1. Çelik x
tüylerin ara sındaki hava, ısı yalıtımı sağlar. Dış Yüzey Malzemesi Alüminyum
3. Gevşek örgülü bir kazak, sık örgülü bir kazaktan daha sıcak Cam
tutar. Çünkü ilmeklerin arasına hapsedilen hava, ısı yalıtımı İç Yüzey Malzemesi
sağlar. Ahşap x
Strafor x
4. Duvar yapımında kullanılan tuğlaların içindeki boşluklarda Yalıtkan Malzeme
bulunan hava, ısı iletim katsayısı küçük olduğu için ve ısı ya- Kaya Yünü
lıtımı sağlar. 40x40x40 x
Not: Konu ile ilgili bilgiler için bk. MEB Ortaöğretim Fizik 9 Ders Kabın Ebatları 60x60x60
Kitabı, sayfa 241-245.
Yalıtkan Malzemenin 5 cm
Kalınlığı 10 cm x

2. I. kaptaki buz daha önce erimeye başlamış ise bu kabın bulun-
duğu ortamın sıcaklığı, diğer kabın bulunduğu ortamın sıcak-
lığından daha fazladır. Kabın içi ve dışı arasındaki sıcaklık farkı
Etkinlik No.: 136 arttıkça ısı iletim hızı da artar.
1. Yönerge 3.
Öğrencilerin verdiği cevaplara göre farklılık görülebilir.
a Isı iletim hızı, ısı iletim katsayısıyla doğru orantılıdır. Isı iletim Muhtemel cevaplar:
katsayısı düşük olan kauçuk malzemeden yapılmış eldivenin Isı iletim hızı, malzemenin cinsine bağlıdır. Isı iletim katsayı-
ısı iletim hızı düşük olur. Bu nedenle kauçuk eldivenler sıcak sı büyük olan maddelerde ısı hızlı iletilir. Isı iletim hızı ayrıca
tencere ve tepsileri taşımak için kullanılabilmektedir. yüzey alanı ile doğru orantılı iken kalınlık ile ters orantılıdır.
b Isı iletim hızı, malzemenin kalınlığıyla ters orantılıdır. Bu ne- Sıcak madde taşımak için tasarlanacak kabın iç yüzeyinin par-
denle kalın strafor tercih edilmiştir. lak ve ısı iletim katsayısı düşük olan bir maddeden yapılmış
c Isı iletim hızı, iletimin gerçekleştiği malzemenin yüzey alanıyla olması uygundur. Örneğin arka yüzeyi sırlanarak parlatılmış
doğru orantılıdır. Bu nedenle yüzey alanını büyütmek için ka- cam kullanılabilir.
lorifer petekleri girintili çıkıntılı olarak üretilir. Böylece sıcak maddeden yayılan ısı, yüzeyi parlatılmış cama
ç Isı iletim hızı, iletimin gerçekleştiği sistemler arasındaki sıcak- çarparak tekrar sıcak maddeye geri döner. Camın ısı iletim
lık farkıyla doğru orantılıdır. Bu nedenle daha sıcak bir odaya katsayısı düşük olduğu için iletim yolu ile ısı kaybı da aza in-
götürülen sürahinin ısı iletim hızı artar ve içindeki su daha dirilmiş olur.
çabuk ısınır. Kabın iç ve dış yüzeyleri arasında strafor gibi oldukça iyi bir
2. Yönerge yalıtım malzemesi kullanılabilir. Böylece ısının sıcak madde-
Öğrencilerin verdiği cevaplara göre farklılık görülebilir. den dışarıya iletimi azaltılabilir. Ya da ortamdaki hava vakum-
lanarak ısının iletim yolu ile yayılması engellenebilir. Ancak ısı,
Muhtemel cevaplar: ışıma da yaptığı için ısının bu yolla yayılması engellenemez.
a Yemek yaparken tahta kaşık kullanılır.
Dış yüzeyde ısı iletim hızı yüksek ve rengi koyu bir malzeme
b Kahve koymak için aynı cins fincanlardan kalın olan tercih kullanılabilir. Böylece dış ortamdan ısı alınarak kabın içindeki
edilir. maddenin geç soğuması sağlanabilir.
c Soğuk havada bütün özellikleri aynı olan iki odadan penceresi Kabın yüzey alanının küçük tutulması ısı iletim hızını düşü-
büyük olan daha hızlı soğur. recektir. Ayrıca kabın içinde kullanılan yalıtım malzemesinin
de mümkün olduğu kadar kalın tutulması ısının iletim hızını
ç Hava sıcaklığı düştükçe ev içini aynı sıcaklıkta tutmak zorlaşır. azaltacaktır.
Not: Konu ile ilgili bilgiler için bk. MEB Ortaöğretim Fizik 9 Ders
Kitabı, sayfa 241-245.

312