Page 269 - Kimya 9 Beceri Temelli Etkinlik Kitabı

KİMYA 9 Ortaöğretim Genel Müdürlüğü

CEVAP ANAHTARLARI
4. H H 3. Yönerge
O 1. Su molekülleri, hidrojen bağları sayesinde birbirini zincirleme
olarak çeker ve yer çekimine zıt yönde hareket eder.
H H H H
2. Su, hidrojen bağları sayesinde kopmayan zincir oluşturur ve top-
O O raktan alınan su yapraklara iletilir.
4. Yönerge
H F H F
1. Hidrojen bağları nedeniyle suyun ısı tutma kapasitesi yüksektir.
Su dolu şişede ısı su tarafından depolandığı için şişenin şekli de-
Etkinlik No.: 72 ğişmez.
1. Yönerge 2. Suyun ısı tutma kapasitesi fazla olduğu için sıcaklık düştüğünde
su tarafından ortama verilen ısı büyük olur. Baraj bulunan böl-
1. İlk olayda balon hızlıca patlar çünkü balonun içi hava ile dolu- gede iklim daha ılıman hâle geldiği için zeytin ağacı yetişebilir.
dur ve hava hızlıca ısınarak genleşir. Su dolu balonda ise ısı su
tarafından depolandığı için balon patlamaz. Su, yapısındaki hid- 3. Suyun ısı tutma kapasitesi fazla olduğu için sıcaklık düştüğünde
rojen bağları sayesinde havadan daha yüksek bir ısı kapasitesine su tarafından ortama verilen ısı büyük olur. Varillerde bulunan
sahiptir ve hızlı bir şekilde genleşmez. suyun verdiği ısı sebze ve meyvelerin donmasını engeller.
2. Hava ısındığında vücut sıcaklığı aniden yükselir, hava soğudu-
ğunda ise vücut aniden soğur ve donardı. Kısacası canlılık ol- 5. Yönerge
mazdı.
Her iki bileşik de polardır. H 2 O bileşiği ayrıca hidrojen bağı yap-
2. Yönerge tığı için bileşiğin kaynama sıcaklığı daha yüksek olur.
1. Su molekülleri polardır ve su molekülleri arasında hidrojen bağ-
ları vardır. Parafin ise apolar bir moleküldür. Yapısındaki hidro- Etkinlik No.: 74
jen bağlarından dolayı su diğer sıvılardan yaklaşık üç kat daha
güçlü bir moleküller arası çekim kuvvetine sahiptir. Moleküller 1. Sodyum ve klor iyonları sodyum klorür bileşiğini oluşturduğun-
arası çekim kuvvetinin bu kadar yüksek olması su dolu bardağa da sodyum ve klor kimlik özelliklerini kaybeder. Kimyasal deği-
birçok madeni para atılmasını sağlar. şim olmuştur. Açığa çıkan enerji 40 kj/mol'den büyüktür.
2. Sudaki hidrojen bağları suyun yüzeyindeki ve altındaki su mole-
küllerini birbirine bağlayarak su yüzeyinde çok ince bir zar oluş- 2. Sodyum klorürün suda çözünmesi fiziksel değişimdir. Alınan
turur. Oluşan bu zar küçük bir böceğin, üzerinde yürüyebileceği enerji 40 kj/mol’den küçüktür. Sodyum klorür kimlik özellikle-
kadar güçlüdür. rini kaybetmez.
3. Sodyum klorür bileşiğinin oluşumu ekzotermik, sodyum klo-
Etkinlik No.: 73 rür bileşiğinin suda çözünmesi endotermiktir. Olaya eşlik eden
1. Yönerge enerjinin olayın endotermik veya ekzotermik olması ile ilişkisi
bulunmamaktadır.
1. Plastik bardaktaki su moleküllerinde donma yüzeyde gerçekle-
şir.
Etkinlik No.: 75
2. Buzdaki bir su molekülü, dört komşu su molekülü ile hidrojen
bağı oluşturur. Bundan dolayı buzun hacmi artar, yoğunluğu 1. Yönerge
azalır ve buz suda yüzer.
3. Sıcaklık düştüğünde nehir ve göllerin yüzeyindeki su molekülle- Soruların cevapları öğrenciye bırakılmıştır.
ri buza dönüşür. Oluşan buz, suyun yüzeyinde yalıtımı sağlar ve
suda yaşayan canlılar yaşamlarını sürdürebilir. 2. Yönerge
4. Donduğunda hacmi artan su, bulunduğu kabı patlatır. Bu yüz- Kum, çimento, kireç ve su karıştırıldığında kireç suda çözünür
den kış aylarında araba radyatörlerine, güneş enerjilerinin su ve kimyasal değişim gerçekleşir. Oluşan harcın donması sıra-
bulunan bölmelerine antifriz eklenerek hacim artışından dolayı sında sönmüş kireç havanın CO 2 gazını yakalayarak kireç taşına
oluşacak zarar engellenmeye çalışılır. dönüşür ve yine kimyasal değişim gerçekleşir.
5. Su dışında başka bir sıvı kullanılsaydı donma bardağın dibinden Alkol testinde kişinin nefesindeki alkol bir krom reaktifi ile tep-
başlardı. Donduğunda hacmi azalan sıvı bulunduğu şişenin kı- kimeye sokularak gözlenebilen bir değişime uğratılır. Krom bile-
rılmasına neden olmazdı. şiğinde turuncudan yeşile doğru gerçekleşen bir renk değişimi,
2. Yönerge alkol miktarını belirler. Kimyasal değişim gerçekleşir.
NaN 3 bileşiği hava yastıklarında kullanılan bir kimyasal madde-
1. Su molekülleri polardır ve hidrojen bağı yapar. Bu yüzden polar dir. Bu madde, çarpmanın etkisi ile tepkime verir ve azot gazı
moleküller, iyonik maddeler ve hidrojen bağı içeren diğer mole- açığa çıkar. Bu da çarpmadan sonra hava yastığının şişmesini
küller için iyi bir çözücüdür. sağlar. Kimyasal değişim gerçekleşir.
2. Su iyi bir çözücü olmasaydı topraktaki mineraller bitkilere ula- Kimyasal el ısıtıcılarının ambalajı açıldığında ısıtıcının içindeki
şamazdı. Denizin dibindeki canlılar, suda çözünmüş oksijeni ve demir, havadaki oksijenle tepkimeye girerek Fe 2 O 3 bileşiğine dö-
karbondioksidi solunum ve fotosentez için kullanamazlardı. Vü- nüşür ve bu sırada ısı açığa çıkar. Kimyasal değişim gerçekleşir.
cudumuz için gerekli besinler taşınamaz, suda çözünmüş vücut
atıkları terleme ile atılamazdı.

268