Page 274 - Kimya 9 Beceri Temelli Etkinlik Kitabı

Ortaöğretim Genel Müdürlüğü KİMYA 9

CEVAP ANAHTARLARI

Etkinlik No. : 94 Etkinlik No.: 97
1. Mutlak nemi sıcaklık ve ortamdaki su miktarı belirler. A’da 1. Yönerge
sıcaklık B’de bağıl nem yüksek. Sıcaklıkları farklı olduğu için
doygunluğa gelebileceği nem miktarı farklıdır. Doygunluk 1. Su buharı doğal su dengesini sağlayarak atmosferdeki suyun sa-
nemi bilinmediği için bu tarihte sıcaklık ve bağıl neme bakıla- bit kalmasını sağlar. Havayı nemlendirerek nefes almayı kolay-
rak mutlak nem kıyaslaması mümkün değildir. laştırır.
2. Bağıl nem %95 ve üzeri değerlerde olduğunda yağış olma ih- 2. Hava sıcaklığı arttıkça yeryüzündeki suların buharlaşma hızı ar-
timali yüksektir. A’da 11 Aralık, B’de 12 Aralık tarihlerinde tarak havadaki nem miktarında aşırı artış olur. Aşırı nemli hava
yağış olma ihtimali yüksektir. hissedilen sıcaklığı arttırır.
3. Hissedilen sıcaklık bağıl nem ile artar. A ilinde 6 ve 8 Aralık 3. Bağıl nem = 16/20 . 100 Bağıl nem = %80 olur.
tarihlerinde sıcaklıklar eşit olduğu için hissedilen sıcaklığı
bağıl nem belirler. Bağıl nemin daha yüksek olduğu 8 Aralık 4. Hava sıcaklığının gece saatlerinde ani düşmesiyle havadaki su
tarihinde hissedilen sıcaklık daha fazladır. buharı yoğunlaşır ve yeryüzünü su damlacıkları kaplar. Buna
4. Sıcaklık ve bağıl nem fazla olduğunda mutlak nem daha fazla- çiy denir. Gecenin ilerleyen saatlerinde hava sıcaklığının suyun
donma noktasının altına düşmesiyle su buharına doymuş ha-
dır. 10 Aralık'ta A'da sıcaklık ve bağıl nem B’den fazla olduğu vadaki su molekülleri katılaşır, yeryüzünü ince bir buz tabakası
için A’da mutlak nem daha fazladır. kaplar buna kırağı denir.
5. Sıcaklık düştüğü için havanın doygunluk nemi düşer, bağıl
nem artar. 2. Yönerge
6. Mutlak nem sabit iken sıcaklık ile bağıl nem ters orantılı değişir. 1. Havanın bağıl nemine bağlı olarak hissedilen sıcaklık değeri de-
5 Aralık’tan 6 Aralık tarihine geçildiğinde sıcaklıkla bağıl nemin ğişir. Hissedilen sıcaklık değeri belirli bağıl nemde hava sıcaklı-
doğru orantılı değişiminin nedeni mutlak nemin değişimidir. ğından düşük, fazla ya da hava sıcaklığına eşit olabilir.
7. Sıcaklık ve bağıl nemin yüksek olduğu durumlarda mutlak nem
yüksek olur. Bağıl nemin eşit olduğu 7 ve 8 Aralık tarihlerinde 2. Bağıl nem arttıkça yüksek sıcaklıklarda hissedilen sıcaklık artar.
Düşük sıcaklıklarda azalır ya da değişmez.
mutlak nem sıcaklığa bağlıdır. Sıcaklığın daha yüksek olduğu 8
Aralık tarihinde mutlak nem daha fazladır.
8. Çiğ oluşumu sıcaklığın düşük, bağıl nemin yüksek olduğu du- Etkinlik No.: 98
rumlarda gerçekleşir. B’de 7, 8 Aralık tarihlerinde şartlar uygun
olduğu için çiy oluşma ihtimali yüksektir. 1. Yönerge
1. • Gaz taneciklerinin birbirinden bağımsız olması
• Birbirleriyle ve bulunduğu ortamın yüzeyleriyle çarpışma
Etkinlik No.: 95
yapması
1. Yönerge • Sıcaklıkla ortalama kinetik enerjilerinin artması
• Sıcaklık ile hareketliliklerinin artması
1. Çiy sıvı, kırağı katı (buz) olarak oluşur. Kırağı oluşabilmesi için
hava sıcaklığının suyun donma noktasının altına inmesi gerekir. • Her yönde hareket edebilme
2. Çiy oluşumu kurak mevsimde toprağı nemlendirir, bitkilerin ve • Düzensiz olma
küçük canlıların su ihtiyacını karşılar. Canlıların hayatının de- 2. Sıcak hava balonları aynı prensiple çalışır. Havayı oluşturan gaz
vam etmesini sağlar. tanecikleri ısınır. Dolayısıyla ortalama kinetik enerjileri artar ve
3. Kış mevsimi yaklaşırken kırağı oluşmaya başlar. Kırağı açık alan- bu arada gaz taneciklerinin hem birbirleriyle olan çarpışmaları
da yapılan sebze tarımını olumsuz etkiler. Kırağı oluşmadan ha- hem de balonun iç yüzeyleriyle olan çarpışmaları artar. Artan
sat tamamlanmalıdır. sıcaklık nedeniyle genleşen gaz yukarı doğru yükselmeye başlar-
2. Yönerge ken balonu yukarı doğru iter.
3. Gaz taneciklerinin hızları değişmezken hareket yönleri değişir.
1. a) Hava sıcaklığı 30 C, bağıl nem %60 olduğunda hissedilen sı-
o
o
caklık 33 C’dir. 2. Yönerge
b) Hava sıcaklığı 30 C, bağıl nem %90 olduğunda hissedilen sı- 1. Sıkıştırılabilme özelliği.
o
o
caklık 41 C’dir.
2. Havadaki nem oranı arttıkça hissedilen sıcaklık artar. 2. • Sıkıştırılabilme özelliği
• Bulunduğu kabın hacmini almak
Etkinlik No.: 96 • Bulunduğu kabın şeklini almak
1. Yaşadığı ortamda bağıl nemin yüksek olmasından kaynaklanır. • Basıncın yüksek olduğu ortamda daha çok çözünme
• Moleküller arası boşluğun fazla olması.
2. Bağıl nem değeri %66 olduğundan yağış oluşmaz. Havada yağı-
şın oluşabilmesi için bağıl nem değerinin %100 civarında olması 3. Eklemlerde kızarıklık, kaşıntı, mide bulantısı, baş dönmesi, kas
gerekir. ağrıları, kusma, halsizlik, göğüs ağrısı, yön kaybı, görme ve işit-
3. Yaz aylarında sahil bölgelerinde havadaki nem ile birlikte hava me bozuklukları ve su altındaki yüksek basınç nedeniyle fazlaca
sıcaklığı yükselir ve bunaltıcı bir hava oluşur. Yaylalarda ise nem çözünmüş gazların (azot gazı) yüzeye çıkışta azalan basınç se-
çok düşük, olduğundan dolayı yaylalara göç ederler. bebiyle kanı hızlı terk etmesi sırasında kabarcıklar oluşturarak
4. Hava sıcaklığının gece saatlerinde ani düşmesiyle havadaki su kanın akış hızını etkilemesi ile ortaya çıkan vurgun tehlikesi
buharı yoğunlaşır ve yeryüzünü su damlacıkları kaplar. Cisim- sayılabilir.
lerin üzerinde, bitkilerin yapraklarında su damlacıkları oluşur. 4. Dalışı doğru planlamak, dalış için uygun derinlik süre limitine
Buna çiy denir. Çimlerin ıslak olmasının nedeni yağmur değil, uymak ve doğru çıkış prosedürlerine uymak gerekir.
çiy olayıdır.

273