Page 38 - Çağdaş Türk ve Dünya Tarihi | 4.Ünite

• Türk esnaflara ait dükkân ve malların yağmalanması,
• Esnafa, ödeyemeyeceği miktarda ağır para cezaları verilmesi,
• Türk gençlerinin toplatılarak kamplarda tutulması,
• Türklere ait 3280 dönüm toprağın kamulaştırma gerekçesi ile sahiplerinden alınması,
• 40 bin asker ile 30 bin milisten oluşan yaklaşık 70 bin Yunan silahlı kuvvet mensubunun bölgeye
yerleştirilmesi gibi faaliyetlerde bulunuldu.

Kıbrıs Meselesi
ENOSİS

İngiltere’nin 1950’li yıllarda Kıbrıs’tan çekil-
meye karar vermesi ile Kıbrıs Meselesi gündeme Kelime anlamı ile ilhak demek olan Enosis,
geldi. İngiltere’nin çekilme kararı üzerine Türkiye ilk Megali İdea haritasının çizildiği 1791’den iti-
ve Yunanistan, Kıbrıs’ın kendi ülkelerine veril- baren gündeme geldi. Megali İdea hedefi çer-
mesini talep etti. Kıbrıslı Rumlar adanın Yuna- çevesinde Kıbrıs’ın Yunanistan‘a bağlanması-
nistan’a bağlanması (Enosis) için kanlı yıldırma nı ifade etmektedir.
yöntemlerini de kapsayan eylemlerde bulunmaya
başladı.
Kıbrıslı Rumlar, İngiltere’ye kendi isteklerini kabul ettirmek için EOKA’yı (Kıbrıs Mücadelesi Ulusal
Örgütü) kurarak adada Türkleri hedef alan terör faaliyetlerine başladı. Kıbrıslı Türkler EOKA’ya karşı
korunma amacıyla Türk direniş örgütleri olan Volkan ve Türk Mukavemet Teşkilatını kurdu. Adada ya-
şanan Türk-Rum çatışması iki NATO devleti olan Türkiye ve Yunanistan’ı savaşın eşiğine getirdi. Bu-
nun üzerine ABD, devreye girdi ve bağımsız Kıbrıs Cumhuriyeti’nin kurulması için faaliyetlerini artırdı.
Zürih ve Londra Antlaşmaları ile taraflar arasında uzlaşmaya varılarak Kıbrıs Cumhuriyeti 1960’ta
kuruldu. 1963’te 24 Türk’ün şehit edilmesiyle (Kanlı Noel) Türklerin imhası veya adadan atılmasını
öngören Akritas Planı uygulamaya konuldu. Makarios’un mecburi askerlik sistemini kurması, Rumları
askere almaya başlaması ve dışarıdan ağır silahlar satın alması üzerine Türkiye’nin Kıbrıs’a müda-
hale kararı kesinleşti. 28 Aralık 1967’de başkanlığını Fazıl Küçük, yardımcılığını da Rauf Denktaş’ın
yaptığı Kıbrıs Geçici Türk Yönetimi ilan edildi.
EOKA, Türklerle görüşmeler yapmasından ra-
hatsızlık duyduğu Makarios’a karşı 15 Temmuz Rauf Denktaş
1974’te bir darbe gerçekleştirdi ve Kıbrıs Elen
Cumhuriyeti’ni ilan etti. EOKA üyesi Nikos Sam- 1924’te Kıbrıs’ın Baf
pson liderliğe getirildi. Bu durum adanın fiilen kasabasında doğan Rauf
Yunanistan’la birleşmesinden başka bir şey de- Denktaş (Görsel 4.32),
ğildi. İngiltere’de hukuk eğitimi
Türkiye, 1959 Zürih ve 1960 Londra Antlaş- almıştır. 1955’te terörist Görsel 4.32
malarının verdiği yetkiye dayanarak 20 Temmuz bir yapıya bürünen Eno- Rauf Denktaş
1974’te I. Kıbrıs Barış Harekâtı’nı, 14 Ağus- sis ile mücadele eden ve EOKA karşısında Kıb-
tos’ta da II. Kıbrıs Barış Harekâtı’nı düzenledi. rıs Türklerinin direnişine yön veren Denktaş, Türk
Türk Barış Harekâtı aynı zamanda Yunanis- Mukavemet Teşkilatını kurmuştur. 1963 olayla-
tan’da cunta idaresinin de sonu oldu ve ülkeye rından sonra Türkiye’ye gelerek temaslarda bu-
demokrasi getirdi. Kıbrıs Barış Harekâtı’na Yu- lunan Denktaş, ardından Kıbrıs’taki mücadeleye
nanistan haricinde en büyük tepki Amerika ve katılmıştır. 1974 Türk Barış Harekâtı sonrasında
SSCB’den geldi. Sovyet Rusya, harekâta karşı 1975’te Kıbrıs Türk Federe Devlet Başkanlığı
çıkarak Türkiye’nin kuvvetlerini çekmesini istedi. görevini üstlenmiştir. 1983 yılında Kuzey Kıbrıs
SSCB’nin bu tutumu Türk kamuoyunda çok etki- Türk Cumhuriyeti’ni ilan etmiş ve 1985’te cum-
li olmadı. Çünkü Türkiye’ye bu konu ile en büyük hurbaşkanı seçilmiştir.
darbe müttefiki ABD’den geldi. Amerika, adaya Prof. Dr. Oya Köymen, Türk ve Dünya Ünlüleri Ansik-
müdahale ettiği gerekçesiyle Türkiye’ye silah lopedisi, Anadolu Yayınlarından düzenlenmiştir.
ambargosu uygulamasının yanı sıra yapılacak

180