Page 34 - Çağdaş Türk ve Dünya Tarihi | 4.Ünite
P. 34
4.4.2. Türk-Yunan İlişkileri
Türk-Yunan ilişkileri; Batı Trakya, Ege Adaları, Kıbrıs ve kıta sahanlığı meseleleri olmak üzere dört
ana sorun çerçevesinde ele alınabilir (Harita 4.11). Anadolu Yarımadası’nın batısında yer alan Ege
Denizi aynı zamanda Avrupa, Asya ve Afrika kıtalarının birbirine yaklaştığı yer olan Akdeniz’in bir
kolunu oluşturmaktadır. 1970’lerin ikinci yarısında Türk dış politikasının en önemli konularından biri
Yunanistan ile yaşanan Ege sorunu olmuştur. Bu durumun ortaya çıkmasında her iki ülkede yaşanan
gelişmelerin dış politikaya yansıması etkili olmuştur. Yunanistan, Türkiye ile ilişkilerinde Ankara’daki
siyasal boşluktan ve ABD ambargosunun yarattığı durumdan yararlanmış, Ankara ile ilişkilerinin temel
stratejisini Ege üzerine oturtmuştur. Kıta sahanlığı, FIR hattı ve Yunan adalarının silahlandırılması Ege
Denizi’nde yaşanan Türk-Yunan gerginliğinin temel sorunlarıdır.
BULGARİSTAN KARADENİZ
MAKEDONYA
ARNAVUTLUK
EGE
YUNANİSTAN TÜRKİYE
DENİZİ
AKDENİZ
KUZEY KIBRIS TÜRK CUMHURİYETİ
GÜNEY KIBRIS RUM KESİMİ
LÜBNAN
Batı Trakya İSRAİL
FİLİSTİN
Ege Adaları
Kıbrıs
LİBYA
Kıta Sahanlığı
MISIR
0 100 200 km
Harita 4.11: Türkiye-Yunanistan sorunları haritası
Kıta Sahanlığı
Yunanistan, 1961’den itibaren Ege Denizi’nde petrol aramak isteyen şirketlere arama ruhsatı ver-
di. Sondajlara 1963’te başlandı. Yunanistan’ın önceleri Ege’nin batı ve kuzey kıyıları için verdiği bu
arama ruhsatlarının alanı, zamanla doğu yönüne kayma eğilimi gösterdi. Türkiye bu gelişmeler karşı-
sında, Türkiye Petrolleri Anonim Ortaklığına (TPAO) Ege Denizi’nin ortasından geçen bir çizgiyi esas
alarak yirmi yedi ruhsat verdi. Yunanistan, 7 Şubat 1974’te Türkiye’ye söz konusu ruhsatın kapladığı
sahaların Yunan kıta sahanlığına girdiğini, bu nedenle arama ruhsatının geçersiz olduğunu bildiren bir
nota verdi. Türkiye notaya verdiği cevapta Anadolu kıyılarından itibaren denizin altından batıya doğru
176