Page 29 - Çağdaş Türk ve Dünya Tarihi | 4.Ünite

4.3.3. 68 Kuşağı

68 Hareketi, II. Dünya Savaşı yıllarından itibaren toplumsal sorunların giderek artması ve yaygın-
laşmasıyla ortaya çıktı. 1968’de meydana gelen olaylar sonraki yıllarda da etkisini sürdürdü. Savaş
sonrası dünya ekonomisi, ABD önderliğinde farklı bir boyut kazanmaya ve kapitalizm, altın dönemini
yaşamaya başladı. Ancak ekonomik ve toplumsal sorunlar yaşayan Avrupa’da kapitalist sistemin sı-
nırları zorlanmaktaydı.
1960’lı yıllarda dünyada Vietnam Savaşı, 68 OLAYLARI
Ay’a seyahat, Martin Luther King’in öldürül-
mesi ve Prag’daki Sovyet tankları olayları Fransa’da belirli ülkülerle bireysel özgürlük,
yaşandı. 1968 yılında milyonlarca öğren- kadın-erkek eşitliği, yaygınlaşan pasifleşmenin
ci sokaklara çıktı, üniversiteler işgal edildi. önüne geçmek, yaşam standardının yükseltilme-
Devrim ateşinin işçilere sıçramasıyla hayat si ve her alanda köklü değişimlerin gerçekleşme-
felç oldu ve bu yıl, başkaldırı yılı olarak anıl- si için yapılmış toplumsal bir isyan ve mücade-
dı. İstekler; daha fazla özgürlük, eşitlik, ada- leydi.
let ve temiz bir çevreydi. Prag’dan Paris’e,
Londra’dan Tokyo’ya, San Fransisco’dan
Pekin’e kadar her yerde kurulu düzeni teh-
dit etmeye başlayan öğrenci hareketleri ya-
şandı (Görsel 4.21). Gençliğin 1960’lardaki
devrim isteği siyasi iktidarlar tarafından bas-
tırıldı.
1968’deki öğrenci olayları ve bu tarihle
simgelenen 68 Kuşağı, dünya tarihinde kül-
türel yaşamı derinden etkileyen ve yeni açı-
lımlara ivme kazandıran özelliklere sahipti.
1968 yılının ilk aylarında Fransa’nın Nanter-
re (Nanter) Üniversitesi öğrencilerinin eği-
tim alanındaki taleplerine siyasal istekler de Görsel 4.21: Paris gösterileri
eklendi. Paris’te bazı lise ve üniversitelerde
başlayan öğrenci hareketlerinin okul yönetimleri ve polis tarafından bastırılmak istenmesiyle çıkan
olaylar, daha sonra işçilerin katıldığı bir isyana dönüştü. Göstericilerin çoğu komünizm, anarşizm gibi
sol görüşleri ve Vietnam Savaşı karşıtlığını benimsemişti.
1968 Olayları dünya genelinde öğrenci protestolarının yaşanmasına neden oldu. Amerika’da ya-
şanan benzer olaylar Başkan Johnson’ın seçim kampanyasından çekilmesine, Meksika’daki öğrenci
protestoları ise silahlı çatışmalara yol açtı. Bu olayların etkisi İtalya ve Arjantin’de de görüldü.
68 Kuşağı Türkiye’de de üniversitelerde ortaya çıktı. Türkiye’deki 68 eylemlerinin en önemli özelliği
antiemperyalist bir nitelik taşımasıydı. Tüm
dünyada yayılan savaş karşıtlığı ve özgür-
lük fikrinden etkilenen sol görüşlü gençlik,
Amerikan 6. Filo’sunun Türkiye ziyaretine
karşı protesto gösterileri yaptı (Görsel 4.22).
29 Nisan 1968’de Ankara’da yapılan miting-
de “Tam bağımsız, gerçekten demokratik
Türkiye!” sloganı on binler tarafından tekrar-
landı. Türkiye’de 68 Kuşağı; Deniz Gezmiş,
Mahir Çayan, İbrahim Kaypakkaya gibi isim-
ler liderliğindeki sol hareketle özdeşleştirildi.
Görsel 4.22: 6. Filo protestosu

171