Page 134 - Defterim - Felsefe 10
P. 134
TEST 5 3. ÜNİTE
1. Aşağıdaki filozoflardan hangisi rasyonalizmin tem- 5. Kimi felsefi akımlarla ilişkilendirilen filozoflar iliş-
silcilerinden biri değildir? kili oldukları akımları farklı biçimlerde temsil eder-
A) Berkeley B) Hegel ler. Bunun örnekleri özellikle rasyonalist ve empirist
C) Leibniz D) Platon filozoflarda oldukça belirgindir. Bazı rasyonalistler
empirist argümanları bazı empiristler de rasyonalist
E) Sokrates argümanları kullanırlar. Dolayısıyla tüm rasyona-
listler empirik bilgiyi, tüm empiristler de akla daya-
nan bilgiyi tümüyle reddetmez. Örneğin Platon duyu-
2. Kant, empirist Hume’u okuduğunda dogmatik uyku- lar dünyasının idealar dünyasının kopyası olduğunu
sundan uyandığını söyler ve hem rasyonalizmi hem ve duyulardan bilgi edinilemeyeceğini öne sürerken
empirizmi eleştirir. Bu yönüyle Kant’ın felsefesine öğrencisi Aristoteles edilgin duyuların etkin aklı ha-
eleştirel felsefe adı da verilir. Kant akıl ve deneyden rekete geçirdiğini öne sürerek duyuların bilgiye mal-
gelen bilgi ayrımı yapar. Ona göre kategorik olarak zeme sağladığını düşünmüştür.
her bilginin kaynağı farklıdır. Buna göre aşağıdaki yargılardan hangisi doğrudur?
Buna göre Kant’ın felsefesine ilişkin aşağıdaki ifa- A) Bazı empiristler a priori bilgiyi kabul ederler.
delerden hangisi doğrudur? B) Tüm rasyonalistler a posteriori bilgiye güvenirler.
A) Matematik ve mantık gibi a priori bilgilerin kay- C) Tüm rasyonalistler duyusal verilerin aldatıcı ol-
nağı deneyimdir. duğunu düşünür.
B) A posteriori bilgiler deneye bağlı olduğu için ha- D) Bazı empiristlere göre a posteriori bilgi ikincildir.
kikati verir. E) Bazı rasyonalistlere göre a priori bilgi ikincildir.
C) Bilgi a posteriori nitelikteyse akıl ile ortaya kon-
muştur.
D) Tek başına ne akıl ne de deneyim tüm bilgilerin
kaynağı olamaz.
E) Doğa bilimleri tüm bilgilerimizin temelini
oluşturur. 6. Bergson, zekâyı maddeyi kavrayan ancak tek başına
Ona göre hayatı kavramak ancak zekâ ve içgüdünün
3. Sokrates “maiotik” yöntemiyle, hiçbir şey bilmedi- 2 . Bölüm: Bilgi Felsefesi hayatı kavramaya yetmeyen bir yeti olarak tanımlar.
bir araya gelmesiyle oluşan sezgi ile mümkündür.
ğini zanneden bir kişinin aslında çok şey bildiğini
ortaya çıkartarak bir ebe olan annesi gibi bilgiyi do- Bergson’un görüşleri aşağıdaki akımlardan hangi-
ğurttuğunu söylemiştir. sini temsil etmektedir?
Sokrates’in bu yöntemi onun bilginin kaynağına A) Empirizm B) Entüisyonizm
ilişkin aşağıdaki yargılarından hangisini kanıtlar C) Kritisizm D) Rasyonalizm
niteliktedir? E) Septisizm
A) Akıl ilkeleri ve fikirler doğuştandır.
B) Akıl kesin bilgilerin kaynağıdır.
C) Sorgulanmamış hayat yaşanmış sayılmaz.
D) Tek bir şey biliyorum o da hiçbir şey bilmediğimdir.
E) Hakikate ulaşmak akıl ilkeleriyle mümkündür.
7. Berkeley’e göre bütün bilgilerimizin kaynağı deney-
dir. Fakat Berkeley deney deyince doğrudan doğruya
4. Gerekçelendirmenin bir ağ gibi yapılandırılması bu duyulur algıyı kasteder. Varlık duyumsanandan algı-
kuramın en temel özelliğidir. Bir ağdaki her iplikçik lanandan başka bir şey değildir. Gerçek olan algı-
kendi başına o kadar güçlü değildir ancak iplikçikler lardır.
birden fazla diğer diziye bağlanıp birlikte dokundu- Berkeley’in bu görüşleri aşağıdaki sözlerden hangi-
ğunda sonuç dayanıklı bir ağdır. Benzer şekilde, tek si ile ifade edilebilir?
başına ele alındığında bir öznenin bireysel fikirleri
için gerekçelendirmesi o kadar da güçlü değildir. An- A) Hiçbir şeyi kişisel olarak algılamadığında gerçek-
cak bu fikirler karşılıklı olarak birbirini destekledi- ten özgür olmuşsundur demektir.
ğinde gerekçelendirme daha da güçlenir. B) Var olmak algılanmış olmak demektir.
Bu parçada bahsedilen doğruluk ölçütü aşağıdaki- C) İhtiyaç algıyı, algı da eylemi kamçılar.
lerden hangisidir? D) Cehalet bilgi eksikliği değildir, algı eksikliğidir.
A) Apaçıklık B) Tümel uzlaşım E) Daha fazla kazanmak için daha çok çalışmanız
C) Tutarlılık D) Uygunluk gerektiği yaygın bir yanlış algılamadır.
E) Yarar
132
