Page 138 - Defterim - Felsefe 10
P. 138
3. ÜNİTE
13. Bir masal kahramanı olan “deniz kızı”nın var oldu- 16. Yanından ayrılırken kendi kendime dedim ki: “Doğ-
ğu ya da olmadığı bilgisini doğru kabul etmem için rusu belki de ikimizin de iyi, güzel bir şey bildiğimiz
bu bilgiye yalnız başıma benim sahip olmam pek de yok. Ama gene ben ondan daha bilgeyim; çünkü o
önemli değildir. Fakat “deniz kızı”nın denizde var hiçbir şey bilmediği hâlde bildiğini sanıyor. Ben ise
olan bir varlık olduğu bilgisini benim dışımdaki kişi- bilmiyorum ama bildiğimi de sanmıyorum.”
ler de doğru kabul ediyorsa ancak o zaman bu bilgi- Sokrates’in meşhur savunmasından alınan bu par-
nin doğruluğundan söz edebilirim. çadan aşağıdaki yargıların hangisine ulaşılabilir?
Bu parçada görüşlerini dile getiren kişi aşağıdaki- A) Hiçbir şey bilmemek bilge olmanın ön koşuludur.
lerden hangisini bilginin doğruluk ölçütü olarak B) Cehalet neyi bilmediğini bilmemektir.
kabul etmektedir?
A) Apaçıklık B) Yarar C) Bilge olmak için güzel ve iyi şeyler bilmek gerektir.
C) Tutarlılık D) Uygunluk D) Bilmemek değil öğrenmemek ayıptır.
E) Tümel uzlaşım E) Ahlaklı olmak bilge olmanın ilk şartıdır.
(2017-YGS)
(2016-YGS)
17. Platon’dan beri doğruluk hakkında genel olarak
kabul gören bazı ilkeler vardır. Bunlardan biri ol-
gulara dair bütün soruların tek bir doğru yanıtı ol-
duğu, bir diğeri de bu doğru yanıtların birbirleriyle
14. Çoğu zaman günlük deneyimlerimiz, başlıca bilgi çelişmemesi ve hepsinin bir arada uyumlu bir bütün
kaynağımız olan duyuların bizi yanılttığını göster- oluşturması gerektiğidir.
miştir. Ancak insanlık tarihine baktığımızda da bizim Bu parçada dile getirilen ilkelerin belirttiği doğru-
bugün apaçık yanlış olduğunu kabul ettiğimiz birçok luk ölçütü aşağıdakilerden hangisidir?
şeyin geçmişte yanılmaz doğrular olarak benimsen- A) Yarar B) Uygunluk
diğini görürüz. Bu durum felsefe tarihinde, doğru
bilginin imkânından şüphe eden filozofların ortaya C) Tümel uzlaşım D) Tutarlılık
çıkmasına yol açmıştır. E) Apaçıklık
Bu parçada sözü edilen filozoflar aşağıdakilerden (2017-YGS)
hangisiyle nitelendirilir?
A) Septikler B) Empiristler 2 . Bölüm: Bilgi Felsefesi 18. Locke, nesnelerin kendilerini izlenimler olarak du-
C) Rasyonalistler D) Pozitivistler yularımıza duyurduğunu, nesneler konusundaki fi-
E) Entüisyonistler kirlerimizin temelinde bu izlenimlerin bulunduğunu
söylüyordu. Ama Berkeley’in işaret ettiği gibi bu tür
(2016-YGS) bir argüman, evrende zihnimizden bağımsız birtakım
nesnelerin varlığına değil yalnızca bir fikirler evre-
ninin varlığına işaret eder.
Bu parçada Locke ve Berkeley’in ele aldığı bilgi gö-
rüşü aşağıdakilerden hangisidir?
15. Berkeley, maddenin varlığını niçin yadsımıştır? Ber- A) Akılcılık B) Eleştiricilik
keley’nin gerçek bir dil araştırmasına tabi tutarak C) Deneycilik D) Sezgicilik
sıkı bir yoklamadan geçirdiği şey, “maddenin ken- E) Şüphecilik
disi” değil de “madde” sözcüğü, bunun kullanılışı (2017-YGS)
ve anlamıdır. Bu tavrıyla o, düşünmeye bir yöntem
değişikliği getirir. Çünkü bir anlam taşıyormuş gibi
görünen, anlamdan yoksun ifadeler olabileceğini 19. Wittgenstein Tractatus isimli kitabının önsözünde:
görmüştür. “Bu kitap felsefe sorunlarını ele alıyor ve –sanıyo-
Bu parçada sözü edilen yaklaşım, aşağıdakilerden rum- gösteriyor ki, bu sorunların soru olarak ortaya
çıkmaları, dilimizin mantığının yanlış anlaşılmasına
hangisiyle ilişkilendirilebilir? dayanır. Kitabın bütün anlamı, şuna benzer bir söz-
A) Analitik felsefe de toplanabilir: Söylenebilir ne varsa, açık söylene-
B) Fenomenolojik yöntem bilir; üzerine konuşulamayan konusunda da susma-
C) Metodik şüphe lı.” demektedir.
D) Tümevarımcı yaklaşım Wittgenstein’ın bu ifadeleri onu hangi felsefi anla-
E) Pragmatik yaklaşım yışa dâhil etmektedir?
A) Çözümleyici Felsefe B) Yararcılık
(2016-YGS)
C) Görüngü Bilim D) Sezgicilik
E) Eleştiricilik
(2018-TYT)
136
