Page 131 - Matematik
P. 131

Matematik                   11





                              4.2. İkinci Dereceden Bir Bilinmeyenli Eşitsizlikler ve Eşitsizlik Sistemleri

                     4.2.1. İkinci Dereceden Bir Bilinmeyenli Eşitsizliklerin Çözüm Kümesi


                     x ∈ ℤ  olmak üzere bir malın maliyeti x, satış fiyatı x  - x + 11 olsun.
                                                                  2
                         +
                     Malın satışından kâr elde edilme durumu  x  - x + 11 - x > 0 şeklinde ifade edilir.
                                                           2
                     a ≠ 0 ve a, b, c ∈ ℝ olmak üzere  ax  + bx + c ≥ 0, ax  + bx + c ≤ 0, ax  + bx + c < 0,
                                                                                   2
                                                    2
                                                                    2
                     ax  + bx + c > 0 ifadelerinin her birine ikinci dereceden bir bilinmeyenli eşitsizlik ve
                       2
                     eşitsizliği sağlayan x değerlerinin kümesine eşitsizliğin çözüm kümesi denir.
                     ax  + bx + c  ikinci dereceden üç terimlisinin hangi aralıkta pozitif, hangi aralıkta negatif değer
                       2
                     alacağı, ax  + bx + c = 0 denkleminde ∆ > 0, ∆ = 0,  ∆ < 0 olmak üzere üç durumda incelenir.
                              2
                     1. ∆ = b  - 4ac > 0 olmak üzere ax  + bx + c = 0 denkleminin birbirinden farklı iki kökü vardır.
                            2
                                                     2
                     Bu kökler x  < x  olmak üzere x  ve x olsun. Bu durumda ax  + bx + c ifadesinin işaret tablosu
                                                                           2
                                   2
                                                      2
                               1
                                                 1
                     aşağıdaki gibi incelenir.
                      x            -∞              x                 x 2            +∞
                                                    1
                      ax  + bx + c   a nın işaretiyle   a nın işaretinin   a nın işaretiyle
                        2
                                         aynı              tersi             aynı
                     İşaret tablosunun en sağındaki aralık a nın işaretiyle aynıdır. Sağdan sola doğru her aralıkta
                     işaretler değişir.
                     2. ∆ = b  - 4ac = 0 olmak üzere ax  + bx + c = 0 denkleminin x  = x  olacak şekilde birbirine eşit
                                                   2
                            2
                                                                             1
                                                                                 2
                     (çakışık, çift katlı) iki kökü vardır.
                     Bu durumda ax  + bx + c ifadesinin işaret tablosu aşağıdaki gibi incelenir.
                                  2
                      x           -∞                      x 1  =  x 2  = -  b a 2          +∞
                      ax  + bx + c   a nın işaretiyle aynı   a nın işaretiyle aynı
                        2
                     ax  + bx + c = 0 denkleminin birbirine eşit iki kökü varsa işaret tablosundaki kökün sağ ve sol
                       2
                     tarafındaki aralıkların işareti a nın işaretiyle aynı olur.
                     3. ∆ = b  - 4ac < 0 olmak üzere ax  + bx + c = 0 denkleminin kökü yoktur.
                                                    2
                            2
                     Bu durumda ax  + bx + c ifadesinin işaret tablosu aşağıdaki gibi incelenir.
                                  2
                             x     -∞          reel kök yok     +∞
                      ax  + bx + c        a nın işaretiyle aynı
                        2
                     ax  + bx + c = 0 denkleminin kökü yoksa işaret tablosunda (-∞, ∞) nda ax  + bx + c ifadesinin
                                                                                       2
                       2
                     işareti a nın işaretiyle aynıdır.











                                                                                                           131
   126   127   128   129   130   131   132   133   134   135   136