Page 93 - Tarih

Tarih 11. Sınıf

Mekteb-i Harbiye, II. Mahmud’un isteğiyle 1834 yılında İstanbul Maçka’da kurulmuştur. Çağdaş
bir kurum olan Mekteb-i Harbiye, Asâkir-i Mansûre-yi Muhammediye Ordusuna modern askerî
ve teknolojik bilgiye sahip subay yetiştirmek amacıyla açılmıştır. 1936 yılında Ankara’ya taşınan
Mekteb-i Harbiye, günümüzde Millî Savunma Üniversitesine bağlı olarak eğitim ve öğretime
devam etmektedir.

Mekteb-i Tıbbiye, II. Mahmud Dönemi’nde 1827 yılında İstanbul Şehzadebaşı’nda kurulmuştur.
Modern bir tıp okulu olan Tıbbiye, Asâkir-i Mansûre-yi Muhammediye Ordusu’nun sağlık alanın-
daki ihtiyaçlarının giderilmesi amacıyla açılmıştır. Öğretim dili Fransızca olan okulda anatomi
dersleri, modeller ve resimlerle yapılmıştır.

Mekteb-i Mülkiye, Osmanlı Devleti’nin ilk sivil yüksekokulu olarak 1859 yılında İstanbul’da
açılmıştır. Modernleşme hareketinin uygulanabilmesi için gerekli olan çağdaş ve bilgili devlet
adamlarının yetiştirilmesi amacıyla kurulmuştur. Programında tarih, coğrafya, iktisat, siyaset,
muhasebe ve devletler hukuku gibi dersler yer almıştır. Okulun mezunları, üst düzey devlet kade-
melerine atanmıştır. 1936 yılında Ankara’ya taşınmıştır. Bu okul, günümüzde Ankara Üniversitesi
Siyasal Bilgiler Fakültesi olarak eğitim faaliyetlerini sürdürmektedir.

Osmanlı Devleti’nde akademik ve askerî eğitim veren modern kurumların yanında mesleki eğitim veren
çağdaş okullara da ihtiyaç duyulmuş ve bu konuda çalışmalar yapılmıştır. 1869 yılında yayımlanan Maarif-i
Umumiye Nizamnamesi ile mesleki eğitim önem kazanmıştır. Modernleşme amacıyla Sanat Mektepleri,
Kondüktör Mektebi, Aşı Memurları Mektebi, Telgraf Memurları Mektebi, Rüsumat Memurları Mektebi, Dişçi
Mektebi, Demiryolu Memurları Mektebi ve Çırak Mektepleri gibi meslek okulları açılmıştır.

II. Mahmud, 1824 yılında yayınladığı bir fermanla İstanbul’da ilköğretimi zorunlu hâle getirmiştir. Eğitim-
de önemli bir yenilik olarak kabul edilen bu gelişmeyle II. Mahmud Dönemi’nden itibaren zorunlu örgün
eğitim başlamıştır.
Osmanlı Devleti’nde Yabancı Okullar

Osmanlı Devleti’nde azınlıklar tarafından açılan okullar, zamanla yabancı devletlerin himayesine girmiştir.
Okul sayısını artırmak isteyen yabancı devletler, Osmanlı ülkesinde himayelerine aldıkları gayrimüslim
toplulukların okullarıyla birlikte, kendi adlarına da okullar açmıştır. Hristiyanlığı yaymak isteyen misyo-
nerler de genç nesillere fikirlerini aşılamak, kültürel etkileşimi sağlamak için yaygın bir biçimde Osmanlı
ülkesinde okullar açmaya başlamıştır).

Resmî tarihli ilk Fransız okulu, 18 Kasım 1583’te Cizvit rahiplerinin
açtığı Saint-Benoit (Sen Bönua) Fransız okuludur. Amerika’nın
Osmanlı topraklarındaki ilk kurumu 1859’da açılan Harput Ame-
rikan Kolejidir. Ermenilerin ilk resmî okulu ise Amerika iş birliğiyle BİLİYOR MUSUNUZ?
1790’da Kumkapı’da açılmıştır.

Yabancı devletlerin, misyonerlerin ve azınlık okullarının sayısı 1860’lı yıllarda büyük bir artış göstererek
yaklaşık 1.600 civarına ulaşmıştır. Osmanlı topraklarında yabancı okullar özellikle Orta Doğu, Doğu Ana-
dolu, Güneydoğu Anadolu ve İstanbul’da açılmıştır. Okulların kurulma yerleri dikkate alındığında siyasi
amaçla kuruldukları açık bir şekilde görülmektedir.

92